- του Βασίλειου Ναζλή
Ζ’ Μέρος (τελευταίο)
Συνεχίζοντας την δημοσιογραφική πορεία του, ο ανταποκριτής της εφημερίδας «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» μας μεταδίδει.
** 1.- “Τώρα προς την πόλη των διπλών μεσαιωνικών κάστρων (σ. τα κάστρα είναι τόσα παλιά, τόσο αρχαία… καμμία σχέση με τον μεσαίωνα).
– Ο σιδηρόδρομος μάς φέρνει αργά παράλληλα προς τον Έβρο, που τα θολά νερά του μάνιασαν ύστερα από τις τελευταίες βροχές.
Πάει αργά, γιατί η γραμμή είναι χαλασμένη χωρίς ελπίδα να διορθωθεί ποτέ της.
Πίσω από τα θολά τζάμια του βαγονιού παρακολουθούμε την παρέλαση των θρακιώτικων εκτάσεων. Που και που οι βράχοι, που πλαισιώνουν τον ποταμό, ζωγραφίζονται πάνω στα κιτρινωπά νερά, σκοτεινοί ίσκιοι…
Παραπέρα, σε αρκετή απόσταση, ο ορμητικός ποταμός σκάβει ολοένα και γκρεμίζει και παρασέρνει σε κομμάτια και σβώλους την όχθη.
-. Η λεπτομέρεια δεν θα είχε ίσως σημασία, αν δίπλα στην όχθη, δεν περνούσε ο βατός δρόμος, η μόνη αρτηρία που συνδέει το Σουφλί με τα Λάβαρα και το Διδυμότειχο.
Οι χωριάτες και οι αμαξάδες που περνούν από εκεί μαρτυρούν κυριολεκτικά.
– Αριστερά οι απότομοι βράχοι που εμποδίζουν το πέρασμα και δεξιά ο ποταμός, που ολοένα τρώει την όχθη και έχει κιόλας παρασύρει που και που, ένα σημαντικό τμήμα του δρόμου.
Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος, να πέσουν σε μια σκοτεινή νυχτιά αμάξια με εμπορεύματα ή επιβάτες, με ολόκληρη την σοδειά του φτωχού καλλιεργητή, με ένα μικρό στραβοπάτημα του αλόγου, ή με ένα ξαφνικό τρόμαγμα του ζώου, ή με την παραμικρή απροσεξία του αμαξά.
Να πέσουν και να παρασυρθούν από το ορμητικό ρεύμα του ποταμού, από το οποίο δεν θα γλυτώσουν ίσως ποτέ.
– Τι θα χρειαζόταν, είναι απλούστατο!!
Η Εταιρεία των Σιδηροδρόμων, σε ένα δύο, που υπάρχει κίνδυνος στην γραμμή, έχτισε απλούστατα την όχθη και εξουδετέρωσε τον ανυπόταχτο ποταμό.
Το κράτος δεν σκέφτηκε ποτέ να κάνει το ίδιο για το μόνο μέσο συγκοινωνίαw που υπάρχει, από εκείνη την πλευρά.
– Σε προηγούμενη ανταπόκριση τονίσαμε, ότι ο νομός Έβρου στερείται ολότελα συγκοινωνιακών μέσων, δεν έχει ούτε καν μια κεντρική αρτηρία, ένα δημόσιο δρόμο, που να ενώνει τα τέσσερα, πέντε κέντρα, Δεδέαγατς, Φέρες, Σουφλί, Διδυμότειχο, Ορεστιάδα…
Δεν τα έχει, δεν μπορεί να τα έχει ποτέ, γιατί το κράτος αυτό, που απομυζά ολόκληρα εκατομμύρια, από τους απόκληρους και τυραννισμένους Θρακιώτες …δεν θα αναγκαστεί να διαθέσει ελάχιστα έστω ποσά, και δεν χρειάζονται και περισσότερα, για να διευκολύνει την ζωή τους, την εργασία τους, την παραγωγή τους…
-. Μου έκανε εντύπωση όταν προχθές μιλούσα σε ένα μικρό χωριουδάκι της περιφέρειας, με ένα γέρο χωριάτη, που καθότανε καμπουριαστός ακουμπισμένος στο μπαστούνι του, στο καφενεδάκι στο μέσον του χωριού.
Κουβεντιάζαμε, για το χάλι και τον πόνο του φτωχού καλλιεργητή.
– “Τι τα θέλεις μου είπε, δεν είναι κράτος αυτό, είναι ένα μπουλούκι πεινασμένων, που ήρθε να κλέψει, να αρπάξει, να χορτάσει, ούτε δρόμους, ούτε διάβολο…
Έναν καιρό, στα παλιά χρόνια, το τουρκικό ήταν τότε, δεν νοιαζόταν βέβαια για το τίποτε, μα τουλάχιστον μας άφηνε να κοιτάξουμε μονάχοι μας το ντέρτι μας με την επιτροπή μας, με τους προεστούς μας.
– Τώρα ούτε αυτό, σε στραγγίζει, δεν σου κάνει τίποτε και ούτε σε αφήνει να κάνεις μονάχος σου το παραμικρό.
Δήμος σου λέει και κοινότητα… Μωρέ τρία χρόνια τώρα που καρτερούσαμε, μια έρμη διαταγή, για να φτιάξουμε εδώ μονάχοι μας ένα γεφύρι στο ρέμα…
Πού πάνε όλα αυτά που μα παίρνουν;, ούτε σου λέει… πλήρωνε και μη ρωτάς”.
-. Χρειάζεται να προσθέσω τίποτε;
Εδώ είναι όλη η ουσία της κρατικής εκμετάλλευσης, του γραφειοκρατικού υδροκέφαλου, του εξοντωτικού για την φτωχολογιά της επαρχίας, συγκεντρωτισμού.
– Οι επίσημοί μας εξακολουθούν να φλυαρούν, περί του “απροετοίμαστου του Έλληνα χωρικού, να ασκήσει επωφελώς μια ευρεία αυτοδιοίκησή του”.
Χρόνια τώρα εμπαίζουν τον κοσμάκη, με την αυτοδιοίκησή τους.
– Όταν κάποτε ο Πάγκαλος, για λόγους καθαρά δικούς του, αποφάσισε να την εφαρμόσει δήθεν, την έκανε δώρο-άδωρο, την άρχισε ανάποδα, με το “κεφάλι προς τα κάτω”.
-. Την απάντηση την δίνει ο φτωχός γέρος χωριάτης, που ακουμπισμένος στην πατερίτσα του, καμπουριαστός, μου έλεγε προχτές τα παραπάνω βαθυστόχαστα λόγια…
-. Τι να λέμε τώρα όλα αυτά. Ο θρακιώτης έχει υποχρεώσεις, όχι όμως δικαιώματα.
Μέχρι το 1924 ακόμη πλήρωνε την εξοντωτική δεκάτη, μόνο αυτός, τη στιγμή που ο μεσαιωνικός αυτός, τουρκοκληρονομημένος θεσμός δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην Ελλάδα.
– Μόλις κατόρθωσε να τον αποτινάξει και ο Πάγκαλος τον ξαναέφερε σε ολόκληρη την χώρα.
Ο θρακιώτης δεν πολυπαραξενεύτηκε, δεν είναι κράτος αυτό!!
Είναι ένα μπουλούκι πεινασμένων που ήρθε να κλέψει, και να χορτάσει…
Αυτά που είπε ο γέρος, αυτά τα ίδια είναι και η γνώμη που έχει ο θρακιώτης για την “πατρίδα” και το “κράτος” των εκμεταλλευτών.
– Πότε καταργήθηκε η δεκάτη;
Θυμάται πως αν καταργήθηκε τότε στα 1924 η δεκάτη καταργήθηκε, αφού δεκαπέντε παιδιά, δεκαπέντε κομμουνιστές εξορίστηκαν στα διάφορα ξερονήσια, από την “δημοκρατική κυβέρνηση” του Παπαναστασίου.
Έχει καλό, πολύ καλό θυμητικό ο φτωχός που μοχθεί και εργάζεται, το απέδειξε και θα το αποδείξει πάλι, πιό καλά και πιό χτυπητά, όμως τότε αλλοίμονο τους τους κλέφτες.
– Η ΔΕΚΑΤΗ!! είναι περιττό να μιλήσουμε γενικά γι’ αυτήν, την ξέρει την δοκίμασε πολύ καλά ο χωριάτης όλης της Ελλάδας.
Μα δεν είναι μόνο αυτό, είναι και κάτι άλλα σκάνδαλα και αυθαιρεσίες που συνόδευσαν τον ληστρικό αυτό θεσμό, εδώ στην Θράκη και στον Έβρο.
– Σκάνδαλα που πλούτισαν 5-10 κατεργάρηδες εκμεταλλευτές σε βάρος της δυστυχίας των φτωχών παραγωγών, σε βάρος της συμφοράς που τους έφερε μια θεομηνία αυθαιρεσίας, που προήλθαν από την γραφειοκρατική ρουτίνα και την εγκληματική αδιαφορία των κρατικών υπηρεσιών.
Αυθαιρεσίες που μέχρι σήμερα βασανίζουν τους φτωχούς νοικοκυραίους του κάμπου.
– Ένα μεγάλο σκάνδαλο, γύρω από την δεκάτη είναι ο νόμος “περί απαλλαγής των ενοικιαστών της δεκάτης Θράκης, λόγω θεομηνίας κ.λ.π.”.
Αλλεπάλληλες αυθαιρεσίες, οι παρερμηνείες που δόθηκαν στον παγκαλικό νόμο, περί εφαρμογής της δεκάτης…
-. Το τρένο προχωρεί, περάσαμε κιόλας τους Ψαθάδες, ένα φτωχικό χωριουδάκι, με κατερειπωμένα σπιτάκια, γεμάτο δυστυχία, μιζέρια… Είναι ένα προσφυγικός συνοικισμός..
ΕΙΝΑΙ Η ΩΜΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ “ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ”.
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ;
– Ο φτωχός πρόσφυγας την δοκίμασε με το δεκάτισμα της φαμίλιας του, από το κρύο και τις αρρώστιες, με τους φόρους, που τον έπνιξαν, πριν ακόμη μπορέσει να στήσει το νοικοκυριό του, με τα χρέη, τα εγκληματικά αυτά χρέη του Εποικισμού, την ληστεία της Επιτροπής Αποκατάστασης, του πρακτορείου των ληστών του Λονδίνου και της Οξφόρδης.
– “ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ”, είναι ο πιο βάρβαρος, ο πιο ελεεινός σαρκασμός για τους πρόσφυγες, τα άμοιρα αυτά θύματα της δεκάχρονης ανθρωποσφαγής.
-. Ο ήλιος, ασθενικός, χειμωνιάτικος, μόλις ρόδισε, τα κιτρινωπά νερά του Κοκκινοπόταμου (σ.σ. Ερυθροπόταμου).Ψηλά πρόβαλε ο βράχος με τα διπλά μεσαιωνικά του τείχη… μπαίνουμε στο Διδυμότειχο.
2.- Θα προσθέσουμε εδώ, πως δεν είναι μόνο τα γενικά κακά του αναχρονιστικού θεσμού της δεκάτης, που παραπονούνται οι εργαζόμενοι του θρακικού κάμπου, είναι και άλλα μερικότερα, πιο λεπτομερή, που προέκυψαν από την φύση του συστήματος, που επιτρέπει χίλιες δυο αυθαιρεσίες.
Όλα αυτά σε βάρος των φτωχών αγροτών και προς όφελος των κηφήνων και τσορμπατζήδων που ευφήμως ονομάζονται “ενοικιαστές της δεκάτης”.
– Έχετε ακούσει για διπλοπλήρωμα της δεκάτης;, έχετε ακούσει για μια τέτοια αποχαλίνωση των δεκατιστών που επωφελούνται φυσικά από την αδιαφορία , πες και κάτι ακόμη χειρότερο, των αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών, ώστε να ζητούν να διπλοβυζάξουν τον ιδρώτα και το αίμα του φτωχού παραγωγού;
ΝΑ ΕΝΑ ΣΚΑΝΔΑΛΟ.
– Ο εξαμβλωματικός νόμος του δικτατορίσκου (Πάγκαλου), περί της εφαρμογής της δεκάτης, ορίζει ότι η δεκάτη καταβάλλεται στον ενοικιαστή της περιφέρειας εκείνης, απ’ όπου προέρχεται το άροτρο, που θα καλλιεργήσει την γη και η σπορά.
Αφορά τους αγρότες εκείνους που έτυχε για οποιονδήποτε λόγο, είτε από έλλειψη γης στην περιφέρεια τους, είτε γιατί έχουν ένα χωραφάκι από προίκα ή από ασυστηματοποίητη ακόμη “εγκατάσταση”, που κάνει ο Εποικισμός, σε ένα άλλο μέρος, από το χωριό που κατοικούν και προβλέπει τον τρόπο της καταβολής του φόρου της δεκάτης από αυτούς.
– Παράδειγμα, κάτοικοι του χωριού Πραγγί, καλλιέργησαν χωράφια στην περιοχή του Ισαακίου, κατέβαλαν στον ενοικιαστή της δεκάτης στο Πραγγί, τώρα όμως ο δεκατιστής του Ισαακίου, με την συνδρομή των χωροφυλάκων τους ζητά και αυτός για λογαριασμό του να του καταβάλλουν τη δεκάτη.
-. Μπορεί εξ αρχής το πράγμα να φαίνεται ως απλή παρανόηση των δικαιωμάτων του δεκατιστή, που λύνεται από την Οικονομική Εφορεία.
Ελάτε όμως στην θέση του φτωχού καλλιεργητή της Θράκης, του τρομοκρατημένου, που φοβάται να πατήσει το κατώφλι ενός δημοσίου γραφείου και να μιλήσει του χωροφύλακα. Και σε άλλα χωριά σε παρόμοιες περιπτώσεις, αρκετοί χωρικοί διπλοπλήρωσαν τη δεκάτη!!!
ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ ΚΑΤΑΝΤΑ ΠΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΣΚΛΑΒΩΝ ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ…
– Είναι πολλά τα σκάνδαλα αυτά, ώστε έγιναν κανόνας και συνήθεια στην εκτέλεση των απειράριθμων νόμων της ελληνικής γραφειοκρατίας!!
– Ένα άλλο σκάνδαλο που έχει κατααγανακτήσει όλους τους αγρότες, εδώ και δύο χρόνια…
– Τον Φεβρουάριο του 1925, η Δ. Εθνοσυνέλευση, ύστερα από πρόταση της τότε κυβέρνησης Μιχαλακόπουλου-Κονδύλη, που τόσα έχουν να θυμούνται οι εργαζόμενοι της χώρας, ψήφισε ένα νόμο (κοιμώμενη ασφαλώς ως συνήθως), “περί απαλλαγής των ενοικιαστών της δεκάτης Δυτικής Θράκης, λόγω θεομηνίας κ.λ.π.”.
Γιατί ψηφίστηκε, για να ευκολύνει τους δεκατιστές; Γιατί ζημίωσαν από χαλάζι ή από ξηρασία;
– Δίκαιο, εφόσον οι καλοί αυτοί άνθρωποι ζημίωσαν… να ευκολυνθούν από το “πατρικό” κράτος.
Για να ζημιώσουν οι δεκατιστές, θα πει ότι οι άλλοι φτωχοί χωρικοί, ζημίωσαν πολύ περισσότερο!!
Δεν ήταν δίκαιο και σωστό και αυτοί οι άνθρωποι να ευκολυνθούν από το “πατρικό” κράτος;;
– Οι δεκατιστές θα υπέβαλαν πίνακα των ζημιών τους, οι ζημιές αυτές θα εξακριβωθούν από αρμόδιες επιτροπές, που προβλέπονται, σε παρόμοιες περιπτώσεις και κατόπιν θα αφαιρούνται από το ολικό ποσό των υποχρεώσεων τους απέναντι στο Δημόσιο.
– Μέχρι να γίνει αυτό, ανεστάλει η καταβολή των δόσεων εκ μέρους των δεκατιστών.
Οι ζημιές όμως που παρουσίασαν οι περισσότεροι, δεν ήταν πραγματικές.
– Υπήρξαν πάρα πολλά χωριά, που δεν δοκίμασαν καμμιά ζημιά, όμως πολλοί δεκατιστές αποκόμισαν χιλιάδες δραχμές κέρδη από τη υπόθεση αυτή.
Αυτοί συμπεριλήφτηκαν στα ευεργετήματα του νόμου, ενώ οι φτωχοί ειδοποίησαν την κυβέρνηση για την αισχροκέρδεια αυτή.
– Αυτοί αν υποθέσουμε ότι ζημιώθηκαν, δεν σημαίνει ότι πρέπει να κατακρατούν ακόμη όλα τα ποσά, που εισέπραξαν και οφείλουν στο δημόσιο, ενώ έπρεπε να κρατούν μόνο όσα ζημιώθηκαν.
– Όμως μέχρι τώρα δεν κατέβαλαν τίποτε στο δημόσιο και εκμεταλλεύονται χρήματα του δημοσίου.
– Με αυτά έχτισαν σπίτια, άνοιξαν επιχειρήσεις για να εκμεταλλευτούν ακόμη χειρότερα τους φτωχούς αγρότες και κατακρατούν ολόκληρα εκατομμύρια, χωρίς να επιστραφούν. Αυτό γίνεται, γιατί είναι κομματάρχες.
– Το κράτος οφείλει να πάρει πίσω τα ποσά που καθυστερούν και να διαθέσει για την επούλωση των πληγών των φτωχών αγροτών, που είναι οι μόνοι που ζημιώθηκαν και καταστράφηκαν από την θεομηνία. ** Κ. ΚΛΑΥΔΙΟΣ
** Δημοσιεύσεις στην εφημερίδα «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ».
1.- Της 16ης Δεκεμβρίου 1926.
Προς το Διδυμότειχο. Χωριά χωρίς καμμιά συγκοινωνία και οι χωρικοί στραγγίζονται με αβάσταχτους φόρους. Όταν εξορίστηκαν 15 κομμουνιστές.
2.- Της 17ης Δεκεμβρίου 1926.
Διδυμότειχο. Οι χωρικοί διπλοπληρώνουν την δεκάτη, ενώ οι δεκατιστές απαλλάσσονται των υποχρεώσεών τους. Τα κατακρατούμενα χρήματα του δημοσίου.
* Όσοι μελετήσουν την ανταπόκριση του δημοσιογράφου του «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ», θα διαπιστώσουν μία λογοτεχνική αποτύπωση των προβλημάτων αλλά και συγχρόνως ρεαλιστική, όμως πάντα δοσμένη από την κομματική οπτική… λες και ακούς σύγχρονους λόγους στην ελληνική βουλή.
Βασίλειος Ναζλής
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.
