Ένα άρθρο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών
Η 25η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως παγκόσμια ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών & της έμφυλης βίας. Τα στοιχεία που δημοσιεύει ο ΟΗΕ είναι σοκαριστικά. 50.000 γυναικοκτονίες σημειώθηκαν σε όλο τον κόσμο μόνο το 2024. Με άλλα λόγια, μία γυναίκα χάνει τη ζωή της μια κάθε δέκα λεπτά! Από αυτές, το 60% δολοφονήθηκε όχι από κάποιον άγνωστο που επιτέθηκε αιφνίδια σε ένα σκοτεινό δρομάκι σύμφωνα με το στερεότυπο, αλλά από τον σύντροφό τους ή κάποιο μέλος της οικογένειάς του. Αυτή η διαπίστωση ίσως είναι και η πλέον σοκαριστική, καθώς αποδεικνύει ότι όλες είμαστε εν δυνάμει θύματα.
Ζωή Δαλακλίδου, Ελένη Τοπαλούδη, Τζεβριέ Εδινερλί. 3 ονόματα – 3 γυναίκες. Τί τα συνδέει; Όλες έζησαν στην Θράκη, όλες είναι νεκρές, όλες υπήρξαν θύματα έμφυλης βίας. Με πιο απλά λόγια, έχασαν τη ζωή τους γιατί ήταν γυναίκες. Κι αν αυτό ενοχλεί κάποιους, είναι η αλήθεια. Θέλετε κι άλλα κοινά; Ήταν όλες νεαρές γυναίκες κάτω των 35 και οι θύτες σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις ήταν ο σύντροφος-σύζυγος (νυν ή πρώην).
Στην περίπτωση της αδικοχαμένης Ζωής πίσω στο μακρινό πλέον 2012, η τοπική (και όχι μόνο) κοινωνία της Ξάνθης συγκλονίστηκε από την απίστευτη βαρβαρότητα του εγκλήματος. Ο δράστης την χτύπησε, την βίασε και την έκαψε ζωντανή! Ήταν μία εποχή που ο όρος «γυναικοκτονία» δε χρησιμοποιούνταν και η πλειοψηφία του κόσμου πίστευε ότι πρόκειται για ένα μεμονωμένο περιστατικό χωρίς περαιτέρω κοινωνικές προεκτάσεις.
Η περίπτωση της Εβρίτισσας φοιτήτριας, Ελένης Τοπαλούδη από την άλλη είχε διαφορετική αντιμετώπιση. Την ανθρωποκτονία της το 2018 ακολούθησαν αντιδράσεις των φεμινιστικών κινημάτων, καθώς και οργανώσεων για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ήταν ίσως από τις πρώτες περιπτώσεις που δεν εφαρμόστηκε το γνωστό victim blaming, συνηθισμένη τακτική επαναθυματοποίησης του θύματος, όπου οι αστυνομικές και δικαστικές αρχές και μέρος της κοινωνίας καθιστά υπεύθυνο το θύμα για την κακοποίηση που υπέστη.
Βρισκόμαστε πλέον στο 2021 με το κίνημα «Me Too» να έχει αφήσει ισχυρό κοινωνικό αποτύπωμα όταν στην Αλεξανδρούπολη διαπράττεται μία ακόμη γυναικοκτονία. Το θύμα αυτή φορά είναι η 29χρονη Τζεβριέ που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από το σύζυγό της το βράδυ της 5ης Δεκεμβρίου. Η χώρα μετρά τη 16η γυναικοκτονία για εκείνη τη χρονιά.
Στο σήμερα. Τα χρόνια της καραντίνας έχουν εκτοξεύσει την έμφυλη βία σε ακόμη υψηλότερα ποσοστά. Τα νούμερα των γυναικοκτονιών (που είναι η πιο ακραία μορφή βίας) είναι σταθερά διψήφια κάθε χρόνο παρά τη γενικότερη κινητοποίηση και ευαισθητοποίηση επί του θέματος. Αν κάτι πετύχαμε ως κοινωνία είναι ότι πλέον μιλάμε ανοιχτά για αυτά τα ζητήματα, τα καταγγέλλουμε θεωρώντας ότι δεν αποτελεί «μια κακιά στιγμή» ή ένδειξη πάθους, όπως συνήθιζαν να λένε παλαιότερα.
Οι γυναίκες -νεότερες και μεγαλύτερες- απαιτούν σεβασμό και παλεύουν για την ενδυνάμωσή τους, ώστε να καταφέρουν να λάβουν οι ίδιες τις καλύτερες αποφάσεις για τη ζωή τους. Το κυριότερο όμως είναι ότι συνειδητοποιούν ότι δεν είναι μόνες σε όλον αυτό τον Γολγοθά και δεν είναι οι μόνες. Κι αυτό συχνά αποτελεί το πρώτο και πιο ουσιαστικό βήμα για να αποφασίσουν να μιλήσουν ανοιχτά.
*Αφιερωμένο σε όλες τις γυναίκες που παλεύουν και πάλεψαν με το τέρας της βίας και της κακοποίησης.
Μαρίνα Κωστοπούλου
