- Του Παναγιώτη Κουσίδη
Ύστερα από σχετική απάντηση από Αμερικανό αξιωματούχο του Υπουργείου Αμύνης προς το πρακτορείο Anadoluκαι άλλα τουρκικά ΜΜΕ σχετικά με δήθεν δημοσίευμα που έκανε λόγο για αμερικανική βάση στην Αλεξανδρούπολη και για δήθεν απόσυρση του αμερικανικού ενδιαφέροντος από την Αλεξανδρούπολη, πληροφορούμαστε τα παρακάτω:
«Δεν υπάρχει αμερικανική βάση στην Αλεξανδρούπολη, είναι μια ελληνική εγκατάσταση στην οποία έχουν πρόσβαση οι ΗΠΑ βάσει της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας. Χρησιμεύει απλώς ως κόμβος χερσαίων μεταφορών όταν ο αμερικανικός εξοπλισμός μεταφέρεται προς και από την Ευρώπη. Το προσωπικό των ΗΠΑ μπορεί να φτάσει στην τοποθεσία για να διαχειριστεί περιστασιακές αφίξεις και αναχωρήσεις εξοπλισμού. Ωστόσο αυτή δεν είναι μια αμερικανική «βάση» για να την κλείσουν οι ΗΠΑ».
Η Αλεξανδρούπολη με το λιμάνι της και τη σημαντική γεωγραφική θέση της έχει στρατηγική αξία και για την Ελλάδα και για τους συμμάχους της, ΗΠΑ και ΝΑΤΟ. Η αξία αυτή δεν συνδέεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αφορά τη γενικότερη υποστήριξη (εμπορική, συγκοινωνιακή, ενεργειακή) και άλλων χωρών μελών του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι η Βουλγαρία και η Ρουμανία.
Θυμίζω ότι οι χώρες αυτές έχουν λιμάνια στον Εύξεινο Πόντο. Για να μεταφέρουν οτιδήποτε από και προς τη Μεσόγειο πρέπει να περάσουν από τα Στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων. Και εκεί υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να κλείσει η Τουρκία τα Στενά επικαλούμενη διάφορες δικαιολογίες.
Η Τουρκία, με βάση τη Συνθήκη του Μοντρέ του 1936, έχει τον έλεγχο των Στενών. Δικαιούται να εμποδίσει τη διέλευση πολεμικών πλοίων σε καιρό εχθροπραξιών, αλλά και τη διέλευση μεγάλου εκτοπίσματος πολεμικών πλοίων σε καιρό ειρήνης. Θα μπορούσε επίσης να κλείσει προσωρινά τα Στενά επικαλούμενη περιβαλλοντικά προβλήματα.
Ας μη ξεχνούμε το φαραωνικό σχέδιο του Ερντογάν να διανοίξει μία Διώρυγα από τον Εύξεινο Πόντο μέχρι τη Θάλασσα του Μαρμαρά, το γνωστό Κανάλι της Κωνσταντινούπολης, για να ζητά διόδια. Έστω και αν αυτό δεν προχωρήσει είναι προφανές ότι για χώρες που έχουν λιμάνια στον Εύξεινο Πόντο η τουρκική απειλή για τα στενά είναι πάντα υπαρκτή. Αλλά αποτελεί και έναν κρίσιμο ρόλο του λιμένα της Αλεξανδρούπολης για να παρακάμψει τα Στενά και να εξυπηρετήσει τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και τις χώρες του Εύξεινου Πόντου.
Η γεωγραφική θέση της Αλεξανδρούπολης στα Βαλκάνια, ουσιαστικά ως σημείο αναφοράς προς την Ευρώπη και την Ασία, σε συνδυασμό με τη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με τη σύμπραξη τριών ελληνικών ομίλων (ΔΕΗ, Copelouzos Group και ΔΕΠΑ) η οποία εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο του 2023 έκαναν την πρωτεύουσα του ιδιαίτερα σημαντικού για τα εθνικά μας θέματα Έβρου, μια εμπορική, ενεργειακή και στρατιωτική πύλη που θα δημιουργούσε πρόβλημα στην Τουρκία, η οποία αναζητά αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή – γι΄αυτό και επιθυμεί είτε να ελέγχει τα Στενά είτε να κατασκευάσει της διώρυγα της Κωνσταντινούπολης- αλλά και στη Ρωσία που έχει ως πάγιο αίτημά της να κατέβει στη Μεσόγειο.
Τη διεθνή εμβέλεια της Αλεξανδρούπολης ενισχύει η έναρξη λειτουργίας από 1.10.1024 του Τερματικού Σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Το αμερικανικό και γενικά το διεθνές ενδιαφέρον για την Αλεξανδρούπολη την καθιστά πιο ισχυρή και την θωρακίζει απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα. Οι μόνοι που θα ωφεληθούν πραγματικά από ενδεχόμενη αποδυνάμωση της Αλεξανδρούπολης είναι οι γείτονές μας εξ Ανατολών.
Η στρατηγική σημασία της φάνηκε από την πρώτη στιγμή αλλά και από τις πολύχρονες προσπάθειες της Βουλγαρίας να την αποκτήσουν. Ήδη στη Συνθήκη των Σεβρών (28.7.1920) το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης χαρακτηρίζεται ως «διεθνούς ενδιαφέροντος και συμφέροντος». Η Συνθήκη εκείνη, ως γνωστόν, δεν κυρώθηκε από κανένα Κοινοβούλιο λόγω της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Σήμερα η Αλεξανδρούπολη έχει αναπτυχθεί με εντυπωσιακό ρυθμό συγκριτικά με άλλες περιοχές της χώρας και προσδίδει γεωστρατηγικό ρόλο και πλεονέκτημα στην Ελλάδα. Το μέλλον της πόλης διαφαίνεται λαμπρόν εφόσον αξιοποιηθούν επαρκώς τα σπουδαία πλεονεκτήματά της.
