Επανέρχονται στο προσκήνιο τα κοιτάσματα σε Θέρμες και Κιμμέρια Ξάνθης – Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στη στρατηγική της Ε.Ε. για τις κρίσιμες πρώτες ύλες – Το στοίχημα της κοινωνικής συναίνεσης και οι προοπτικές επενδύσεων – Οι νέες γεωτρήσεις στους Μολάους Πελοποννήσου
Από τους Μολάους της Λακωνίας έως τις Θέρμες της Ξάνθης, νέες έρευνες και επενδύσεις αναζωπυρώνουν το ενδιαφέρον για κοιτάσματα που έως χθες θεωρούνταν «ανενεργά».
Ειδικότερα, νέα μεταλλευτική έρευνα ξεκινά η Hellenic Minerals IKE, θυγατρική της αυστραλιανής εταιρείας Rockfire, εντός του μισθωμένου από το 2022 δημόσιου μεταλλευτικού χώρου στους Μολάους Λακωνίας.
Ο γενικός διευθυντής Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), Κωνσταντίνος Δημόπουλος, ενέκρινε αυτήν την εβδομάδα τους περιβαλλοντικούς όρους για την διενέργεια 29 πρόσθετων ερευνητικών γεωτρήσεων.
- Το γερμάνιο στο επίκεντρο
Στόχος της νέας φάσης είναι η ακριβέστερη αποτύπωση των αποθεμάτων μολύβδου, ψευδαργύρου και –κυρίως–γερμανίου, ενός μετάλλου που ανήκει στην «ελίτ» των 17 στρατηγικών ορυκτών πρώτων υλών για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με την απόφαση του ΥΠΕΝ, οι 29 επιπλέον ερευνητικές γεωτρήσεις πυρηνοληψίας, οι οποίες ανήκουν στην κατηγορία των ειδικών γεωτρήσεων (MRE), βρίσκονται κοντά στις ήδη 30 αδειοδοτημένες γεωτρήσεις και αναμένεται να οδηγήσουν σε λεπτομερέστερη γνώση του κοιτάσματος.
Η περαιτέρω έρευνα -κυρίως για γερμάνιο που αναβαθμίζει σημαντικά την οικονομική αξία του κοιτάσματος– καθώς και η μελέτη σκοπιμότητας με νέες τεχνικο-οικονομικές προσεγγίσεις, η οποία θα υλοποιείται παράλληλα, θεωρούνται απαραίτητες ώστε να προσδιοριστεί με ακρίβεια το αποθεματικό δυναμικό που μπορεί να αξιοποιηθεί.
- Ανοίγει ο δρόμος συνεργασιών
Όλες οι γεωτρήσεις θα πραγματοποιηθούν έως τον ερχόμενο Φεβρουάριο εντός του αδειοδοτημένου χώρου έρευνας στους Μολάους των 5,69 τετραγωνικών χιλιομέτρων (σ.σ. βρίσκεται στο ήδη μισθωμένο τμήμα των 9,8 τετραγωνικών χιλιομέτρων), ενώ τα αποτελέσματα θα δημοσιοποιούνται σταδιακά.
Πάντως, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές μιλώντας στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», η Rockfire έχει ήδη προσεγγίσει μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των εξορύξεων στην Ελλάδα, όπως η Metlen και η Ελληνικός Χρυσός, διερευνώντας το ενδεχόμενο συνεργασίας, στην περίπτωση που τα αποτελέσματα της νέας φάσης των ερευνών είναι ενθαρρυντικά.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τους όρους που έχει θέσει το ΥΠΕΝ, οι γεωτρήσεις που σχεδιάζονται σε αποστάσεις μικρότερες των 50 μέτρων από εθνικούς, επαρχιακούς και δημοτικούς δρόμους δεν μπορούν να υλοποιηθούν και θα πρέπει να μετακινηθούν σε άλλες θέσεις.
Επίσης, η εταιρεία υποχρεούται να αποκαθιστά τη δασική βλάστηση των διαταραχθέντων περιοχών με φύτευση ή σπορά τοπικών ειδών, τα οποία θα παρακολουθεί για τουλάχιστον τρία χρόνια.
- Η Ευρώπη «διψά» για κρίσιμα μέταλλα
Η επιτακτική ανάγκη για μια παγκόσμια οικονομία χωρίς υδρογονάνθρακες απαιτεί μεγάλο αριθμό ορυκτών πρώτων υλών (ΟΠΥ) σε διαρκώς αυξανόμενες ποσότητες.
Τον περασμένο Μάρτιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε 47 στρατηγικά έργα σε 13 κράτη-μέλη, συνολικού ύψους επενδύσεων 22,5 δισ. ευρώ. Ανάμεσά τους και η επένδυση της Metlen η οποία, κάνοντας χρήση βωξίτη και της υπάρχουσας υποδομής αλουμίνας, θα παράγει ετησίως 50 τόνους γαλλίου, αλλά και σκανδίου.
Στα τέλη του 2025 αναμένεται να ανακοινωθεί και ο δεύτερος κύκλος υποβολής προτάσεων για νέα στρατηγικά έργα, μεταξύ των οποίων θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται και ελληνικά που πληρούν τις προδιαγραφές ένταξης και αφορούν το νικέλιο και το κοβάλτιο στους ελληνικούς λατερίτες, την κοιτασματολογική έρευνα παλλαδίου στα πορφυρικά συστήματα χαλκού στις Σκουριές, το αντιμόνιο και το αρσενικό στην Ολυμπιάδα, και ενδεχομένως το γερμάνιο στους Μολάους.
- Αναβίωση του γραφίτη στην Ξάνθη
Παράλληλα, στην Ξάνθη, η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) έχει επαναξιολογήσει το παλιό κοίτασμα γραφίτη στις Θέρμες, που την δεκαετία του ’90 είχε θεωρηθεί μη βιώσιμο.
Σήμερα, με την διεθνή ζήτηση για γραφίτη να εκτοξεύεται λόγω της χρήσης του σε μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων, η εικόνα αλλάζει. Επικαιροποιημένος φάκελος έχει ήδη κατατεθεί στο ΥΠΕΝ, προετοιμάζοντας το έδαφος για διαγωνισμό έρευνας και εκμετάλλευσης.
Παράλληλα, η ΕΑΓΜΕ έχει επαναφέρει στο προσκήνιο και τον φάκελο των Κιμμερίων, όπου παλαιότερες έρευνες εντόπισαν κοιτάσματα χαλκού και βολφραμίου. Αν και ακόμη δεν έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός, το ενδιαφέρον φαίνεται ότι είναι ζωηρό.
- Αστάθμητος παράγοντας η κοινωνική άδεια
Οι καθυστερήσεις σε ορισμένα έργα δεν οφείλονται μόνο σε γραφειοκρατικά ή τεχνικά εμπόδια. Κρίσιμο ζήτημα αποτελεί η «κοινωνική άδεια», δηλαδή η αποδοχή από τις τοπικές κοινωνίες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Χίου, όπου, παρά το ενδιαφέρον τεσσάρων εταιρειών κατά την πρώτη φάση του διαγωνισμού για έρευνα και εκμετάλλευση του μεταλλευτικού χώρου της Κεράμου για αντιμόνιο, οι έντονες αντιδράσεις κατοίκων και τοπικών φορέων έχουν οδηγήσει σε «πάγωμα» του διαγωνισμού.
Στα τέλη Αυγούστου κατατέθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας και επίσημο αίτημα για ακύρωσή του από τον καθηγητή Νομικής και συνήγορο των κατοίκων της Βόρειας Χίου κ. Πάνο Λαζαράτο.
- Η Ελλάδα στον χάρτη των κρίσιμων υλών
Υπό την αίρεση της κοινωνικής συναίνεσης, η Ελλάδα διαθέτει κοιτάσματα που θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο στην ευρωπαϊκή στρατηγική για τις κρίσιμες πρώτες ύλες.
Στην πρώτη γραμμή βρίσκονται εκείνα που διαχειρίζονται ήδη μεγάλες εταιρείες όπως το σύστημα «βωξίτη-αλουμίνας-αλουμινίου» στη Βοιωτία, τα μεικτά θειούχα σε Θράκη και Χαλκιδική (χαλκός, πλατίνα, παλλάδιο και χρυσό), τα μαγνησιούχα σε Εύβοια και Χαλκιδική και οι νικελιούχοι λατερίτες που περιέχουν νικέλιο και κοβάλτιο.
Δεύτερα στη λίστα, λιγότερο ώριμα, είναι έργα κυρίως σε δημόσιους μεταλλευτικούς χώρους, όπως οι γραφίτες των Θερμών, τα πολυμεταλλικά κοιτάσματα των Κιμμερίων και του Κιλκίς, τα κοιτάσματα μαγγανίου στη Δράμα και στη Χαλκιδική κ.ά.
Ευρήματα από την ΕΑΓΜΕ και από ακαδημαϊκές έρευνες υπάρχουν και για σπάνιες γαίες σε Ήπειρο, Βόρειο Αιγαίο και Θράκη (λανθάνιο, νεοδύμιο, τελλούριο, ίνδιο, βισμούθιο κ.ά.), ωστόσο απαιτείται περαιτέρω έρευνα και χρηματοδότηση.
Μάχη Τράτσα
ot.gr
