Από τις ωμότητες στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη στην αγωνιώδη διπλωματική διάσωση της Βουλγαρίας
- Του Βασίλειου Ναζλή
Δ’ μέρος
* – Με την έναρξη υποχώρησης των Γερμανικών ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής από τις βαλκανικές χώρες και από την Ελλάδα, οι Βούλγαροι που πριν λίγο ανατράπηκε η ναζιστική κυβέρνηση τους, επεδίωξαν να συμπεριληφθούν στα φιλειρηνικά κράτη και να αποδιώξουν το αιματηρό παρελθόν τους.
* Η κατεχόμενη Ανατ. Μακεδονία και Θράκη, που παραδόθηκε στους απόλεμους Βουλγάρους τότε, ήταν ο σιωπηλός, αλλά …”εθνικός” πόθος ενσωμάτωσής τους στο επιδιωκόμενο νέο εθνικό αφήγημα τους, ως αποτέλεσμα της …συμμετοχής τους στη …νίκη των συμμάχων, (που πριν λίγες ημέρες εντάχθηκαν με τις δυνάμεις τους… εξ ανάγκης και επιβίωσης).
Αντιπροσωπεία της νέας κυβέρνησης ήρθε σε επαφή με τους Βρεττανούς αντιπροσώπους, για να διαπραγματευτούν τους όρους ανακωχής.
* Το Βρεττανικό Πρακτορείο ειδήσεων έγραφε τότε τον Αύγουστο του 1944, ότι ήταν πολύ νωρίς για να συζητηθούν οι όποιοι όροι ανακωχής.
Ανέφεραν ότι η Βουλγαρία γεωγραφικά, κατέχει μία ξεχωριστή θέση, που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τα συμμαχικά στρατεύματα, ως βάση πολεμικών επιχειρήσεων.
Οι εφημερίδες τότε υποστήριζαν σθεναρά τις απόψεις της Ελλάδας και τις παρουσίαζαν εκτενώς.
* Έγραφαν “η ελληνική κυβέρνηση διατύπωσε αξιώσεις για το βουλγαρικό ζήτημα, που γνωστοποίησαν στις συμμαχικές κυβερνήσεις, 1) στρατηγική αποκατάσταση των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, ώστε οι ορεινές διαβάσεις των, να ενσωματωθούν στην Βόρεια Ελλάδα, κάτω από ελληνικό έλεγχο,
2) την τιμωρία των Βουλγάρων ηγετών και στρατηγών, που ήταν υπεύθυνοι για τα εγκλήματα επί ελληνικού εδάφους, 3) αποζημίωση όλων των οικογενειών, που η βουλγαρική κυβέρνηση εκτέλεσε επί ελληνικού εδάφους.
Πιστεύεται ότι η Βουλγαρία άρχισε να αποσύρει τα στρατεύματά της, από τα ελληνικά και γιουγκοσλαβικά εδάφη.
Στον πόλεμο αυτό, οι Βούλγαροι είναι υπεύθυνοι, για τις ωμότητες που διαπράχθηκαν σε βάρος των Ελλήνων και των Γιουγκοσλάβων.
Η συνάντηση Τσώρτσιλ Παπανδρέου, είχε ως συζήτηση όλα τα φλέγοντα ζητήματα και κυρίως αυτό του βουλγαρικού.
* Η εφημερίδα “ΣΑΝΤΕΫ ΕΞΠΡΕΣ” έγραφε “η Βουλγαρία ζητά σήμερα ειρήνη, ανέφεραν ότι πολλοί Γερμανοί αναχώρησαν ήδη από εκεί και ότι τα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής επιστρέφουν στην Βουλγαρία. Ετσι τερματίζεται μία τριετία πρωτοφανούς κτηνωδίας”. Ο Γκάρβιν ο δημοσιογράφος που έστειλε το κείμενο του τελειώνει ως εξής “Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΒΓΕΙ ΑΠΟ ΤΟ 3ο ΑΤΥΧΕΣ (ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΤΗΣ) ΠΑΙΧΝΙΔΙ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΕΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΟΥΤΕ ΣΠΙΘΑΜΗΣ ΕΔΑΦΟΥΣ”.
Από ειδήσεις που έφτασαν στο Λονδίνο πληροφορήθηκαν ότι το βουλγάρικο Συμβούλιο Αντιβασιλείας, δέχτηκε τον ΜΠΟΥΣΑΝΩΦ, που έφθασε από την Άγκυρα, καθώς και τους πρώην υπουργούς ΔΑΣΚΑΛΩΦ και ΓΚΕΩΡΓΚΗΕΦ.
Ο ραδιοφωνικός σταθμός της Σόφιας μετέδωσε ότι τα βουλγαρικά στρατεύματα αποσύρθηκαν στο εσωτερικό της χώρας, όμως αυτή η είδηση δεν επιβεβαιώθηκε από τους συμμάχους.
* Ο Αμερικανός γερουσιαστής ΜΠΑΡΚΛΕΫ δήλωσε στις 28 Αυγούστου 1944 “η απελευθέρωση της Ελλάδας πλησιάζει. Η κυριαρχία του Χίτλερ στην ΝΑ. Ευρώπη συνετρίβη και η Βουλγαρία ακολουθώντας το παράδειγμα της Ρουμανίας, ζητά ειρήνη. Σύντομα οι ηρωϊκοί Ελληνες θα βρεθούν στην θέση να δρέψουν τους καρπούς του ενδόξου αγώνα τους εναντίον των κατακτητών.
Η Αμερική εκτιμά ιδιαίτερα τον ηρωϊκό ρόλο που έπαιξε η Ελλάδα, ευθύς εξ αρχής εναντίον των φασιστών και των ναζί εισβολέων.
Η θέση της Ελλάδας, στον μεταπολεμικό κόσμο, ως σεβαστού μέλος της οικογένειας των Ηνωμένων Εθνών, έχει εξασφαλιστεί”.
* Ενώ όλοι περίμεναν τότε στην Ελλάδα την αποχώρηση των εισβολέων κατακτητών, Γερμανών, Ιταλών και Βουλγάρων, στις 28 Αυγούστου 1944, ξαφνικά στην Αθήνα, διατάχθηκε γενική επιφυλακή των γερμανικών δυνάμεων.
Τοποθέτησαν συρματοπλέγματα στις εγκαταστάσεις τους και κάλεσαν όλους τους στρατιώτες να παρουσιαστούν στις υπηρεσίες τους
Αυτό προέκυψε, από τις ειδήσεις που είχαν, ότι κάποιες μονάδες τους στην Γιουγκοσλαβία, στασίασαν, επειδή εκεί μεταφέρθηκαν από την Βουλγαρία, αρκετές γερμανικές μονάδες και συνολικά υπήρχαν εκεί 15 μεραρχίες, 16 ανεξάρτητα συντάγματα και 5 συντάγματα αστυνομίας.
* Ενώ γινόταν αυτά οι Βούλγαροι προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να ενταχθούν με τους νικητές συμμάχους με αποτέλεσμα να προκαλέσουν την άμεση αντίδραση πολλών.
Ο διπλωματικός συνεργάτης δημοσιογράφος του πρακτορείου ΤΑΣ ΜΠΟΝΤΡΟΒ, με άρθρο με τίτλο ΨΕΥΔΕΙΣ ΕΛΙΓΜΟΙ, επιτέθηκε με δριμύτητα στην βουλγαρική κυβέρνηση, που προσπαθούσε να αποφύγει της συνέπειες της πολιτικής απέναντι στους συμμάχους.
* Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός ΜΠΑΓΚΡΙΑΝΩΦ, σε συνεδρίασε της Σοβρανιέ (βουλής), προσπάθησε να παραπλανήσει την κοινή γνώμη της Βουλγαρίας, δηλώνοντας, ότι η Βουλγαρία αποφάσισε να ακολουθήσει αυστηρή πολιτική ουδετερότητας, έναντι της Ρωσίας.
Αυτό το έκανε υπό την πίεση της βουλγάρικης κοινής γνώμης, που έβλεπε να καταρρέει η γερμανική δύναμη, από τα πλήγματα του ερυθρού στρατού και των συμμάχων και αισθάνθηκε τον κίνδυνο που ερχόταν.
Ο ΜΠΑΓΚΡΙΑΝΩΦ όμως, με την υποστήριξη των ΤΣΑΓΚΩΦ και ΚΟΠΟΥΧΑΡΩΦ, γνωστών χιτλερικών πρακτόρων στην Βουλγαρία, προσπάθησε να αθετήσει την δήλωσή του για ουδετερότητα.
Αυτό αποδεικνύεται, εκτός όλων των άλλων και από το γεγονός, ότι τα ευρισκόμενα γερμανικά σκάφη και πληρώματα, στα βουλγάρικα λιμάνια, δεν τέθηκαν υπό περιορισμό.
* Συνεχίζοντας καυτηρίαζε με έντονο τρόπο την στάση της βουλγάρικης κυβέρνησης, τόνιζε ότι τα βουλγάρικα στρατεύματα, συνεχίζουν να κατέχουν ελληνικά και γιουγκοσλαβικά εδάφη σαν να μη συμβαίνει τίποτε και συνέχισαν να καταπιέζουν μαζί με τις χιτλερικές ορδές, τους ελληνικούς και σέρβικους πληθυσμούς.
Ακόμη επέτρεψε στα γερμανικά στρατεύματα να αποχωρήσουν από την Βουλγαρία, με όλες τις ανέσεις τους και τον οπλισμό τους.
* Αυτό αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση του ΜΠΑΓΚΡΙΑΝΩΦ, δεν θα ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΕΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΛΩΝ ΕΛΙΓΜΩΝ.
* Στο Λονδίνο, η βουλγάρικη αντιπροσωπεία, συναντήθηκε με τον λόρδο ΜΟΫΝ και του πρεσβευτή της Αμερικής ΜΑΚ ΒΗ, που ήταν διαπιστευμένος στην ελληνική κυβέρνηση.
Οι δύο αυτοί θα υπέγραφαν την ανακωχή εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών.
* Οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Γιουγκοσλαβίας, έλαβαν γνώση των όρων που επιβλήθηκαν στην Βουλγαρία.
Η συνθηκολόγηση θα είχε μεγάλη επίδραση, στις γερμανικές δυνάμεις που βρισκόταν ιδίως στα νησιά του Αιγαίου, που η θέση τους έγινε απελπιστική.
* Η βουλγάρικη πολιτική και οι βλέψεις τους προς το Αιγαίο, με την επέκταση τους στα… “άσπρα χώματα” ήταν διαχρονική… ΤΟΤΕ.
* Ο διευθυντής του Αμερικάνικου Κολλεγίου στην Σόφια, όπου παρέμεινε επί 20 χρόνια, όταν τον Ιανουάριο του 1942, στην Κωνσταντινούπολη έκανε δηλώσεις για την ευθύνη του βουλγάρικου λαού, στις επιδιώξεις της κυβέρνησης του.
* “Είναι πλάνη, το να πιστεύει κανείς ότι η θέληση του βουλγάρικου λαού, είναι διαφορετική από αυτή της κυβέρνησης ΦΙΛΩΦ και ότι μόνο αυτή φέρει την ευθύνη για την συμπεριφορά …ΤΟΤΕ της Βουλγαρίας, έναντι των συμμάχων της.
Η πολιτική της κυβέρνησης ΦΙΛΩΦ, εγκρίνεται και ακολουθείται από όλους.
Δεν υπάρχει σχεδόν κανένας από τους μορφωμένους Βουλγάρους, που να μη επιθυμεί την νίκη της Γερμανίας.
Οι προσπάθειες μας τόσα χρόνια δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα.
Οι Βούλγαροι έμειναν πιστοί σε εκείνες τις δυνάμεις, που με την βία και την διαρπαγή, επιδιώκουν να ικανοποιήσουν τα κατακτητικά τους ένστικτα.
Χάρτες της… μεγάλης Βουλγαρίας, όπως παρουσιάζεται, μετά την ποδοπάτηση των εδαφών των γειτόνων τους, γέμισαν την χώρα και βρίσκονται κρεμασμένοι και στο πιο φτωχό σπίτι.
Η ιδέα της βουλγαρικής ηγεμονίας στην βαλκανική χερσόνησο, ουδέποτε υπήρξε τόσο έντονη και ζωηρή, όσο τώρα, που ελπίζουν και πιστεύουν στη νίκη της Γερμανίας”.
Βασίλειος Ναζλής
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.
