Για ακόμη μία φορά βρισκόμαστε καθηλωμένοι να συζητάμε για τις δασικές πυρκαγιές που πλήττουν καταστροφικά περιαστικές περιοχές και δασικά οικοσυστήματα προκαλώντας μεγάλες υλικές ζημιές στο φυσικό περιβάλλον, σε σπίτια και περιουσίες συμπολιτών μας.
Οι πυρκαγιές, είτε είναι αμιγώς δασικές, είτε μεικτές, είναι βέβαιο ότι μεσοπρόθεσμα και εφόσον επαναλαμβάνονται θα οδηγήσουν στην ερημοποίηση των συνεχώς υποβαθμιζόμενων λόγω των πυρκαγιών περιοχών. Παρά το ότι γίνεται αντιληπτή η δυσκολία διαχείρισης αυτών των πυρκαγιών, δεν είναι δυνατόν να μη γίνει αναφορά στις αδυναμίες του συστήματος δασοπυρόσβεσης στη χώρα μας που πριν από λίγα χρόνια είχε χρεοκοπήσει και παρ’ όλα αυτά έχει διαθέσει τεράστιους πόρους, ανθρώπινους και οικονομικούς, για να διαχειριστεί ένα φαινόμενο που δυστυχώς επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Δημιουργήσαμε ξεχωριστό υπουργείο και διαθέτουμε ένα καλά οργανωμένο Πυροσβεστικό Σώμα, στο οποίο έχει ανατεθεί το έργο της δασοπυρόσβεσης. Όμως όλοι σκεφτόμαστε «τι δεν πήγε καλά στον σχεδιασμό και τις επιχειρήσεις δασοπυρόσβεσης» και «γιατί κάθε χρόνο βλέπουμε αυτές τις τραγικές εικόνες».
Απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα υπάρχουν και έχουν διατυπωθεί και δημόσια. Αν θέλουμε να διορθώσουμε κάτι, πρέπει να λάβουμε υπόψη τις προτάσεις των ειδικών και κυρίως να ψάξουμε λίγο βαθύτερα για να εντοπίσουμε τις αδυναμίες του υπάρχοντος επιχειρησιακού δόγματος που αφορούν:
1. Την ανάγκη κάποιος φορέας να ασχολείται αποκλειστικά με τις δασικές πυρκαγιές μέσα στα δάση, και εδώ ανοίγεται η παλιά υπόθεση με τον ρόλο της Δασικής Υπηρεσίας.
2. Τη μετατροπή του «συστήματος δασοπυρόσβεσης» σε «σύστημα αεροπυρόσβεσης», που στηρίζεται αποκλειστικά στη χρήση εναέριων μέσων, τα οποία για πολλούς επιχειρησιακούς ή τεχνικούς λόγους δεν είναι πάντα διαθέσιμα.
3. Τη σοβαρή μελέτη των αιτιών των δασικών πυρκαγιών που ξεσπούν μέσα στους οικισμούς και κυρίως των πυρκαγιών που ξεκινούν από τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
4. Τη γνώση της κατάστασης που επικρατεί στην ελληνική ύπαιθρο, με την εναλλαγή των χρήσεων γης (ακαθάριστες-εγκαταλελειμμένες γεωργικές εκτάσεις, δασικά οικοσυστήματα, χορτολίβαδα, οικισμοί, κ.λπ.) που διαδέχονται η μία την άλλη σε πολύ μικρή κλίμακα μεγεθών και το γεγονός ότι η ελληνική ύπαιθρος έχει εγκαταλειφθεί από τις παραδοσιακές δραστηριότητες που μείωναν την καύσιμη ύλη και συνεπώς τον κίνδυνο πυρκαγιάς.
Τα παραπάνω αποτελούν μέρη του προβλήματος «δασικές πυρκαγιές» και συνδέονται με την αποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού. Συνεπώς, πρέπει να συζητήσουμε δημόσια για αυτά και κυρίως για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Είναι βέβαιο ότι η Δασική Υπηρεσία δεν μπορεί να συνεχίσει να μένει «άπρακτος θεατής» των καταστροφικών δρωμένων στον χώρο ευθύνης της ούτε τα δάση να αποτελούν την τελευταία προτεραιότητα στον επιχειρησιακό σχεδιασμό. Η επανασύνδεση της Δασικής Υπηρεσίας με την καταστολή των πυρκαγιών μέσα στα δάση και η οργάνωση δικού της μηχανισμού πρώτης επέμβασης είναι προτεραιότητες που πρέπει να εξεταστούν θεσμικά. Ασφαλώς η συζήτηση αυτή θα πρέπει να γίνει στη βάση συγκεκριμένων δεδομένων με μελέτες, ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, οι οποίοι υπάρχουν ή άλλως διατίθενται και σήμερα αλλά όχι με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Νίκος Μπόκαρης,
Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος,
πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων
Μέλος Δ.Σ ΓΕΩΤ.Ε.Ε
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» (18/8)
