Τελειώνει το Α’ εξάμηνο του έτους και η απορροφητικότητα της περιόδου 2007-2013 βρίσκεται στο 58,96% – Πρέπει ν’ αλλάξει ο συγκεντρωτισμός στην διαχείριση του νέου προγράμματος
Τελειώνει το πρώτο εξάμηνο του 2013 και η απορροφητικότητα της προγραμματικής περιόδου 2007-2013 βρίσκεται, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Ανάπτυξης, στο 48,96%.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι πότε θα απορροφηθεί το υπόλοιπο ΕΣΠΑ;
Είναι αλήθεια ότι το τελευταίο διάστημα αναμένεται να ενταθούν οι ρυθμοί απορροφητικότητας. Θα καλύψουν όμως το υπόλοιπο 50% του ΕΣΠΑ;
Προγραμματίζοντας τη νέα προγραμματική περίοδο μήπως πρέπει να σκύψουμε στα λάθη μας.
Όσα παραπάνω κονδύλια και αν εξασφαλίσει η κυβέρνηση, για την επόμενη προγραμματική περίοδο, μήπως αχρηστευθούν από τις αδυναμίες απορρόφησης τους;
Εάν προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε την πηγή της κακοδαιμονίας του ΕΣΠΑ θα λέγαμε ότι αυτή είναι η οργάνωση του.
Ο συγκεντρωτικός χαρακτήρας του που νομίζει ότι τα όλα προβλήματα της χώρας είναι γνωστά και μπορούν να λυθούν από την πλατεία Συντάγματος.
Η συγκεντρωτική αυτή οργάνωση ασφαλώς έχει ευθείες αναφορές σε πολιτικές ατολμίες και στην προσπάθεια επιβεβαίωσης του ρόλου της κεντρικής γραφειοκρατίας.
Δικαιολογίες του στυλ «μας επεβλήθη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή» δεν στέκουν πλέον.
Χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία αλλά και η Γαλλία έχουν οργανώσει το αντίστοιχο ΕΣΠΑ τους με καθαρά αποκεντρωτικές τάσεις αντιμετωπίζοντας γραφειοκρατικά προβλήματα και αναποτελεσματικότητες.
Η αντιμετώπιση της κρίσης, η ανάκαμψη και η ανάπτυξη αποτελούν το πιο σημαντικό στόχο της σύγχρονης οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Ιδιαίτερα, οι τεράστιες διαστάσεις που έχει λάβει η ανεργία επιβάλλουν άμεσες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις.
Οι καλές πρακτικές σε αυτό το επίπεδο είναι πάρα πολλές. Η Δανία και πολύ πρόσφατα η Ιρλανδία κατόρθωσε να μειώσει σε σημαντικό βαθμό τους δείκτες ανεργίας με μία μόνο απλή κίνηση.
Αποκέντρωσε την πολιτική απασχόλησης και τη συνέδεσε με άλλες σχετικές πολιτικές όπως η δια βίου μάθηση και οι πολιτικές κοινωνικής αλληλεγγύης.
Το συμπέρασμα που προκύπτει από την αντιμετώπιση της κρίσης σε διεθνές επίπεδο, είναι ότι η αποτελεσματικότητα μίας πολιτικής κρίνεται στο πεδίο.
Αποτελεσματικές πολιτικές δεν μπορεί να είναι γενικές και αόριστες. Πρέπει να είναι στοχευμένες, με συγκεκριμένα χωρικά χαρακτηριστικά.
Η αποτελεσματική καταπολέμηση της κρίσης γίνεται επί τόπου. Για να σβήσεις τη φωτιά χρειάζεται να πολεμήσεις στην πηγή της και όχι ασκήσεις επί χάρτου.
Από αυτή την άποψη ο ρόλος της ΤΑ είναι πάρα πολύ σημαντικός. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τα κράτη με την περισσότερο αποκεντρωμένη δομή είχαν τις μικρότερες επιπτώσεις από την κρίση.
Για το λόγο αυτό ο σχεδιασμός της επόμενης προγραμματικής περιόδου έχει μεγάλη σημασία για την εθνική προσπάθεια αφού μία αποτελεσματική συμμετοχή της πρωτοβάθμιας ΤΑ θα αυξήσει τους δείκτες επιτυχίας του εθνικού προγράμματος και θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ανάκαμψης της οικονομίας.
Τρεις είναι οι βασικές προτάσεις που θα μπορούσαν να διατυπωθούν εν όψει του καθορισμού της αρχιτεκτονικής της νέας προγραμματικής περιόδου.
1. Απλοποίηση και βελτίωση του κανονιστικού πλαισίου με τρόπο ώστε οι επενδύσεις να προωθούνται με γρήγορο και αποτελεσματικό τρόπο χωρίς να υπάρχουν εκπτώσεις στη διαφάνεια διαχείρισης των πόρων
2. Η πρωτοβάθμια ΤΑ θα πρέπει να έχει συγκεκριμένο και διακριτό ρόλο τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην διαχείριση του νέου προγράμματος. Η σημερινή συγκεντρωτική δομή του προγράμματος έφερε τα γνωστά αποτελέσματα όπως περιορισμένη απορροφητικότητα. Η αποκέντρωση της διαχείρισης της νέας προγραμματικής περιόδου δεν θα συνάδει απλώς με τις εμπειρίες προηγμένων κρατών αλλά αναμένεται να αποδεσμεύσει δυνάμεις και πόρους της περιφέρειας που σήμερα ασφυκτιούν.
3. Δημιουργία μηχανισμού αποτελεσματικής υποστήριξης των ΟΤΑ, από θεσμικούς φορείς όπως η ΕΕΤΑΑ και η ΜΟΔ, με εμπειρία υλοποίησης σε κοινοτικά έργα με στόχο την μεγαλύτερη ένταξη και την αποτελεσματικότερη λειτουργία των μικρών κυρίως ΟΤΑ στο νέο ΕΣΠΑ.
Βαφειάδης Νικόλαος
π.Αντιδημαρχος Αθηνών
και νυν Δημοτικος Συμβουλος
