Ο Φάρος της Αλεξανδρούπολης, με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, (26-8-2013) χαρακτηρίσθηκε Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς – Δεν είναι απλά το Ναυτικό της Σύμβολο – Είναι το καμάρι της πόλεως και η ίδια η ιστορία της
Για την Αλεξανδρούπολη, ο Φάρος της, δεν είναι απλά το «σήμα κατατεθέν» της, δεν είναι απλά το ναυτικό της σύμβολο και το καμάρι της.
Είναι η ίδια η ιστορία της, η πολιτιστική κληρονομιάς της.
Αυτό ακριβώς έρχεται να επιβεβαιώσει επίσημα με την αριθ, 135097/12585/1616/26-8-2013 Απόφασή του ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού. Η Απόφαση δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 322/12-9-2013 και πλέον ο Φάρος της Αλεξανδρούπολης χαρακτηρίζεται ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς.
Με αφορμή αυτή την Απόφαση, ας θυμηθούμε το ιστορικό του.
***
Όταν στη δεκαετία του 1850 άρχισε να δημιουργείται ένας λιμενίσκος στον ίδιο χώρο που είναι το σημερινό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης φάνηκε η ανάγκη εγκατάστασης κι ενός φάρου που θα διευκόλυνε τους ντόπιους ναυτικούς αλλά και τους ναυτιλλόμενους από και προς τον Ελλήσποντο.
Έτσι, δυτικά του λιμανιού, κτίστηκε ένας κυλινδρικός πύργος με φαρδιά βάση, από αρμολογημένη πέτρα, στην κορυφή του οποίου τοποθετήθηκε φάρος, δηλαδή πυρσός που χρησιμεύει στην ακτοπλοΐα και πελαγοδρομία.
Το κτίσιμο του φάρου ανέλαβε Γαλλική εταιρία Φάρων και Φανών της Μεσογείου μετά από σύμβαση με το τότε Οθωμανικό κράτος.
Πόσος χρόνος χρειάστηκε για το κτίσιμο του δεν είναι γνωστό. Εγκαινιάσθηκε και τέθηκε σε λειτουργία για πρώτη φορά την 1η Ιουνίου του 1880.
Τότε λειτουργούσε με ασετιλίνη.
Κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου πολέμου παρέμεινε σβηστός.
Όταν επαναλειτούργησε το 1946, λειτουργούσε με πετρέλαιο με τη μέθοδο της πυράκτωσης.
Από το 1974 λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα αλλά διαθέτει και εφεδρικές φιάλες με ασετιλίνη για την περίπτωση διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος.
Επισκευές και μετασκευές στο κτίριο του φάρου έγιναν το 1946 και το 1955. Το 2002 αντικαταστάθηκε ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός του με νέας τεχνολογίας.
Στην κορυφή του κτίσματος βρίσκεται ο θάλαμος του φανού.
Γύρω από το φανό περιστρέφεται ένας κοίλος καθρέφτης που στέλνει το φως στα τοποθετημένα γύρω του πρίσματα.
Η κίνηση του καθρέφτη πριν χρησιμοποιηθεί το ηλεκτρικό ρεύμα απαιτούσε μια διαδικασία με αντίβαρα και τροχαλίες που φρόντιζε ο Φαροφύλακας.
Για να φτάσει κανείς στην κορυφή του πρέπει να περάσει τα 98 σκαλοπάτια του με τα έξι μεγάλα πλατύσκαλα.
Δίπλα από κάθε πλατύσκαλο υπάρχει στενόμακρο παραθυράκι, προς τη νότια μεριά του, για να φωτίζεται το εσωτερικό του.
Το κτίριο του φάρου έχει ύψος 18 μέτρα από το έδαφος και 27 μέτρα (εστιακό ύψος) από τη μέση στάθμη θαλάσσης.
Το στίγμα του είναι 40ο 50΄ 07 ΄΄ Βόρειο, 25ο 52΄ 05΄΄ Ανατολικό.
Χαρακτηριστικό του φάρου είναι τρεις (03) λευκές αναλαμπές κάθε 15 δευτερόλεπτα (0,38 + 2,12 + 0,38 + 2,12 +0,38 + 9,62 =15δ).
Έχει φωτιστική φωτοβολία 24 ναυτικών μιλίων και με ιδανικές καιρικές συνθήκες είναι ορατός από απόσταση 24 ναυτικών μιλίων (44 χλμ περίπου).
Στα πλαίσια του εορτασμού της Ναυτικής Εβδομάδας 1994, από το Σύλλογο Αρχαιοφίλων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ν. Έβρου, στην είσοδό του τοποθετήθηκε μαρμάρινη πλάκα με σύντομο ιστορικό του για να ενημερώνεται ο ντόπιος αλλά και ο επισκέπτης.
***
Ο Φάρος της Αλεξανδρούπολης, έχει κάτι το διαφορετικό από τους θαλασσοδαρμένους φάρους του Αιγαίου. Είναι μια πινελιά στον πολύχρωμο καμβά μιας φιλόξενης νοικοκυροπούλης.
Με το πέρασμα του χρόνου, από την άκρη του λιμανιού, βρέθηκε στο κέντρο μιας πλατείας που πήρε και το όνομά του, φωτίζοντας ιδιαίτερα τα καλοκαίρια, περισσότερο μια θάλασσα…από κόσμο παρά την ίδια τη θάλασσα.
Με τις φωτεινές του ακτίνες, θα ενώνει για πάντα τη Θρακική γη με το Θρακικό πέλαγος.
Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)
