Μετά την απομάκρυνση της Μεραρχίας από την Κύπρο, η τύχη της μεγαλονήσου ήταν προδιαγεγραμμένη – Ατελείωτη σειρά χαμένων ευκαιριών – Οι υπαίτιοι της Κυπριακής τραγωδίας δεν απολογήθηκαν ποτέ
Την 20ή Ιουλίου ήταν ή θλιβερή επέτειος της εισβολής των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο.
Η εισβολή αυτή οδήγησε στην κατάληψη του 38% του κυπριακού εδάφους, στην εν ψυχρώ δολοφονία εκατοντάδων ατόμων του άμαχου πληθυσμού, ως και αιχμαλώτων Ελληνοκυπρίων και Ελλαδιτών, μεταξύ των οποίων και οι 1.619 αγνοούμενοι, και στην τουρκοποίηση της Μεγαλονήσου δια της εγκαταστάσεως από τους Τούρκους εις αυτήν 330.000 Ασιατών εποίκων.
Εν όψει της αθρόας τεκνοποιήσεως των Μουσουλμάνων και της υπογεννητικότητας των Χριστιανών, είναι θέμα χρόνου, οι Ελληνοκύπριοι να καταστούν από πλειοψηφία σε μειοψηφία της Κύπρου.
Τα ΜΜΕ, με εξαίρεση δύο εφημερίδες, εστίασαν τα σχόλια τους στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας και τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ.
Επί δεκαετίες εορταζόταν περίπου ως εθνική εορτή, με επίσημη δεξίωση του Προέδρου της Δημοκρατίας, η αποκατάσταση της δημοκρατίας την 24η Ιουλίου εκάστου έτους.
Συγχρόνως όμως, την αυτή ήμερα, οι Τούρκοι εόρταζαν την ίδρυση του ψευδοκράτους τους.
Οι ζητωκραυγές εκ της αναλήψεως της εξουσίας από τους πολιτικούς, εκάλυψαν την παραδοχή ότι «η Κύπρος είναι μακράν!», πού ενέπνευσαν στον αείμνηστο Κ. Καραμανλή οι ηγήτορες των Ενόπλων Δυνάμεων, διορισμένοι από τον Ιωαννίδη, υπεύθυνο της επιθέσεως κατά του Μακαρίου και της τραγικής εξελίξεως του Κυπριακού.
Η Αθηναϊκή Συμπολιτεία όμως είχε διάφορο γνώμη για την απόσταση τής Κύπρου. Είχε αναλάβει την υποστήριξη του Ελληνισμού της νήσου και είχε αποστείλει τον αθηναϊκό στόλο υπό τον Κίμωνα, το όνομα του οποίου προκαλούσε τρόμο στους ΙΙέρσες.
Αν και ο Κίμων απεβίωσε όταν ο Αθηναϊκός στόλος έφθασε στην Κύπρο, οι Πέρσες, πιστεύοντες ότι των Αθηναίων ηγείται ο Κίμων, ηττήθηκαν κατά την ναυμαχία των δύο στόλων, για να παραμείνει στην ιστορία το παράδοξο, ότι ο Κίμων, αν και νεκρός, ενίκησε τους Πέρσες.
Η Κυβέρνηση του αειμνήστου Γεωργίου Παπανδρέου, με Υπουργό Εθνικής Αμύνης τον Πέτρο Γαρουφαλιά ενίσχυσε την άμυνα τής Κύπρου, δια της κρυφής μεταφοράς μιας ολοκλήρου μεραρχίας, με δύναμη πυρός στρατιάς.
Αλλά οι Τούρκοι, γνωρίζοντες να εκμεταλλεύονται τα γεγονότα, όταν στην Ελλάδα επιβλήθηκε το στρατιωτικό καθεστώς και αντελήφθησαν ότι ο Παπαδόπουλος είχε καταληφθεί από την μανία παραμονής στην εξουσία, αξίωσαν να απομακρυνθεί η ελληνική μεραρχία από την Κύπρο, με τη δήλωση ότι η παραμονή της θα αποτελούσε casus belli.
Ο Παπαδόπουλος υπέκυψε στο τελεσίγραφο των Τούρκων. Έκτοτε η τύχη της Κύπρου ήταν προδιαγεγραμμένη.
Ακολούθως ο Μακάριος, με επιστολή του ζήτησε από την δικτατορική κυβέρνηση, να απομακρυνθούν ορισμένοι Έλληνες αξιωματικοί της ΕΛΔΥΚ.
Ο Ιωαννίδης,, μένεα πνεών, διέταξε επίθεση κατά του Μεγάρου της Αρχιεπισκοπής, με σκοπό την εξόντωση του Αρχιεπισκόπου. Άρματα, πού είχε αγοράσει ο Μακάριος για την άμυνα της Κύπρου, εχρησιμοποιήθησαν εναντίον του. Άλλα ή δολοφονική επίθεση απέτυχε.
Ο Μακάριος κατέφυγε στην Πάφο και στην συνέχεια στις ΗΠΑ.
Απολέσας όμως την ψυχραιμία του εκάλεσε τις εγγυήτριες δυνάμεις, μεταξύ των οποίων ήταν και η Τουρκία, να επαναφέρουν το προηγούμενο καθεστώς στην Κύπρο.
Ο Ετσεβίτ εκμεταλλεύτηκε τη χρυσή ευκαιρία και διέταξε την απόβαση των τουρκικών δυνάμεων.
Με τη μεσολάβηση ανεπισήμων και ανεύθυνων παραγόντων των μυστικών υπηρεσιών των Η.Π.Α., ο Ιωαννίδης και ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων επίστευαν ότι οι Τούρκοι θα περιορισθούν στην κατάληψη μικρού εδαφικού τμήματος της Κυρήνειας για να εγκαταστήσουν τους Τουρκοκυπρίους.
Οι Τούρκοι απεβιβάσθησαν εις το «εξαμίλι» μεταξύ Κυρήνειας και Αγίου Γεωργίου.
Εκεί υπήρχαν συστοιχίες πυροβόλων, άλλα δεν χρησιμοποιήθηκαν.
Η δύναμις της ΕΛΔΥΚ εάν επετίθετο κατά των εισβολέων, η απόβασις θα επετύγχανε.
Αλλά η ΕΛΔΥΚ δέχθηκε διαταγή να επιτεθεί κατά του υψώματος Άγιου Ιλαρίωνος.
Πολλά τα ερωτήματα.
Γιατί δεν επετέθησαν τα δύο ελληνικά υποβρύχια, που κατευθύνοντο προς την Κύπρο, γιατί δεν εστάλησαν πυραυλάκατοι από την Ελλάδα και γιατί δεν απογειώθηκαν ποτέ τα αεροπλάνα F-4 από την Κρήτη, όπου οι πιλότοι με ενθουσιασμό ανέμεναν διαταγή απογειώσεως;
Έκτοτε η ιστορία της Κύπρου είναι μια σειρά χαμένων ευκαιριών.
Οι υπαίτιοι της τραγωδίας δεν απελογήθησαν ποτέ.
Ούτε ο φάκελος έφθασε στη Δικαιοσύνη.
Οι ισχυροί της γης περιεφρόνησαν αναισχύντως το διεθνές δίκαιο και βοήθησαν την Τουρκία, καθένας για τους δικούς του λόγους.
Β.Α. Κόκκινος
