Βεβαιώνεται, λοιπόν, ότι η αρχαία Σάλη ήταν θαμμένη κάτω από τη σημερινή Αλεξ-πολη ή πολύ κοντά της. Μια βεβαίωση που έρχεται τα τελευταία χρόνια με τις εκσκαφές θεμελίων που βρέθηκαν τάφοι (Ρωμαϊκή περίοδος 350-450 μ.Χ.) και νομίσματα της ίδιας περιόδου.
Σ’ αυτή την παραθαλάσσια πόλη, τη Σάλη, που πολύ αργότερα καταστράφηκε, πέρασαν όχι και λίγα κατακτητικά φύλα. Πέρσες, Μακεδόνες, Ρωμαίοι, Βούλγαροι, Τούρκοι και πάει λέγοντας.
Πως έγινε αυτό; Παίρνουμε το ιστορικό δεδομένο με κάμποση μπαταρέλα για να μή ξεχνάμε και το σατιρικό ύφος της στήλης που το υποσχέθηκε. Έχουμε και λέμε.
Εκείνους του ωραίους χρόνους, πολλά ρεμάλικα στίφη, κοτσαπλιάδες κατακτητές από Βορρά και Ανατολή μεριά, ιδίως από παραδουνάβιες περιοχές, αφού ριμάζανε ότι είχανε ριμάξει τις γύρω χώρες, τους μάζωναν οι πλιατσικολόγοι αρχηγοί τους και τους έκαναν επιδρομικές κατηχήσεις για άλλους τόπους.
Έλεγε ο βάρβαρος ηγέτης:
– Σηκωθείτε και χειροκροτείσθε κτήνη τον κερατά για την ιδέα που μούρθε πάραυτα.
Και δεν είναι έμπνευση ψιλικατσίδικη, την σκέφθηκα σήμερα το πρωί.
Αλήτες και καμπανταήδες είμαστε, λεφούσι σκυλόρατσας και τα ιδανικά μας είναι να κουρσέψουμε και να γαζώσουμε περιοχές πλούσιες με μπόλικο μπαγιόκο.
Για να πάμε κάτω πολύ Νότια, πρέπει πρώτα να περάσουμε από ένα χώρο που λέγεται Θρακικός.
Το μέρος αυτό, όπως με διαμήνυσαν οι Ρουφιάνοι μου έχει πλούσια τα ελέη του Κυρίου, θαλάσσιο εμπορικό πλούτο, πολλές χρυσαφένιες πραμάτειες. Εκεί, λοιπόν, θα μποκάρουμε πρώτοι εμείς γιατί ύπουλοι ληστές είμαστε και όχι παρθένες.
Το καταλάβατε ρε όρνια!
– Εύγε. Να ετοιμαζόμαστε αμέσως.
– Σκασμός, και πάω παρακάτω. Εκτός δηλαδή που θα αλανιάσουμε αμαχητί την Θρακική περιοχή αυτή, χωρίς βα σκοτισθούμε, θα έχουμε τα φουσάτα μας ακμαία, ξεκούραστα και γυμνασμένα για μπούκες πιο πέρα.
Χώρια που θα κόψουμε τα γόνατα άλλων σαν εμάς ληστών γιατί δεν θα αφήσουμε φράγκο για φράγκο στη περιοχή. Μέχρι και τα κατώφλια τα Θρακικά θα φάμε. Γκέκε!
– Μπράβα!
– Σας αρέσει; Βουρ λοιπόν!
Αυτή ήταν η ληστρική αφετηρία που ρήμαξε τον τόπο που η κακομοίρα και βασανισμένη περιοχή μας πολλές φορές αντιμετώπιζε επιδρομές και από ομογάλακτους όπως Βυζαντινούς και Μακεδόνες.
Και μή μου ζαλίζετε τον κλύδωνα ότι γίνανε αλλιώς τα πράγματα. Έτσι;
Πάμε, τώρα, να δούμε τον τόπο μ’ ένα μεγάλο άλμα στους Μεταχριστιανικούς χρόνους. Την Θρακική επετηρίδα του 1897 και μετά.
Να τι μας λέει αυτή.
“Μέγα δάσος” ο Θρακικός τόπος, εξετείνετο μέχρι της αξένου ακτής όπου σήμερα η πόλις Δρυς=Βελανιδιά=Καραγάτς και συνοπτικά αγάτς. Οι κάτοικοι ονόμαζαν το δάσος Δεδέ-Αγάτς και οι ξένοι ντεντέ αγατσλάρ. Τα δέντρα υπήρχαν και μέχρι τον 19ου αιώνα.
Αργότερα κόπηκε η παλιά Δρυς=Καραγάτς που ήταν κοντά στο σημερινό Φάρο.
Εκεί, λέει το οδοιπορικό, έστησε το κονάκι του και μόνασε ένας γέρος Τούρκος ιερομένος, ονόματι Ντεντές ή Δεδές.
Κάποια στιγμή, σκυλογέρασε ο μεμέτης μοναχός και τον έπιασε η επιθυμία, η τελευταία βλέποντας ότι θα τα κακαρώσει σούμπιτο, κάτι να αφήσει στον τόπο που μόνασε και αγάπησε όλα του τα χρόνια.
Είχε κάνει και την μπακοτίλια του καλά, ήταν κι αφορισμένος από τους Ιμάμηδες του κορανίου που τους έγραφε στα παλιά του τσαρούχια. Σχεδόν αλλαξοπίστησε. Την περνούσε, λοιπόν μπέικα κάτω από την Δρυς χειμώνα, καλοκαίρια, τρώγοντας τραχανάδες και ταούκ-κιουκσού, αδιαφορώντας για το Οθωμανικό και τον μπακλαβά.
Γέρος πια, φαφούτης και ρέμελο, έπιασε και έγραψε στον σουλτάνο της Ανδριανούπολης τον Σελτσούκ Αλτούν τα κάτωθι:
“Μεγάλε Πατισάχ! Εγώ ο θεράπων δικός σου και ταπεινός δούλος του, επειδή καταλαβαίνω όπου νάναι ότι πάω για κυπαρίσσι γιώτα-χι, γιατί Βεζύρης είσαι ή κωλοφωτιά όταν έρθει η ώρα σου τα ραδίκια σε περιμένουν να πας ανάσκελα, γι’ αυτό σχώραμε και να σε στείλω τίποτε Θρακιώτικα από δω παραδάκια, θαλασσινά πεσκέσια μούρλια που ο τόπος τ’ έχει άφθονα και να τα ξαναφτιάξουμε να με δεχθείς στα πατρώα πιλάφια, μια και δεν την βγάζω καθαρή όπου να’ ναι. Στην γειτονιά μου το Μπουγιούκτερε θέλω να με θάψετε χωρίς δόξες και τιμές που να τις δώσετε αργότερα στον πρωθυπουργό και πρόεδρό σας Ταγίπ Ερντογάν.
Α, που ‘σαι, μεγαλειότατε και πολυχρονεμένε Αλτούν. Συγνώμη που σε πρήζω τον έρωτα μ’ όσα γράφω αλλά με δικό σου φετφά και που συμφέρει κιόλας λέω να αφήσω σ’ αυτόν τον τόπο που μόνασα, το όνομά μου, όχι τίποτε άλλο δηλαδή έτσι για να μη ξεχνάμε και την κυριαρχική τουρκική τέχνη στα τοπονύμια.
Τούτα και μένω.
Ντεντές ή Δεδές (Ελληνιστί και σαπριστί)
δικός σου για πάντα, διάπυρος ευχέτης”.
Υπογραφή. Τύπος σφραγίδας.
Υ.Γ. “Χαιρετισμούς στη συμβία σου κομσού Φατμέ, Νέου Ολντού μπε; (τι κάνει, είναι καλά;)
Λι μπε ταμάμ (να ναι πάντα καλά).
Και ο Τουρκοπασάς που είδε τις χρυσές μπακοτίνιες τις Θρακιώτικες και τα θαλασσινά ορντρέβ που τού στειλε ο γέρος μοναχός κατάλαβε οι πίσω από συγνώμες εκείνος τι δουλειά έκανε σαν εξουσία. Συγνώμες πωλούσε; Που αν δεν την έδινε θα το λουκετάριζε το μαγαζί. Και η πόλη ονομάσθηκε από τότε ΔΕΔΕ-ΑΓΑΤΣ που είναι μετάφρασε της ελληνικής ονομασίας, αφού πριν του γερότουρκου η πόλη είχε το όνομα “Παλιά Δρυς” ή το “Παλιό Δέντρο”.
Αυτή άλλωστε είναι και η κατά λέξη μετάφραση του Τουρκικού τοπωνυμίου Δεδέ – Αγάτς”.
Συνεχίζεται…
