Γράφει ο ΣΧΟΛ-ιαστής
Γεώργιος Γεννάδιος (1786-1854) Από τη Σηλυβρία της Θράκης. Λόγιος, γιατρός, φιλόλογος. Έγραψε σπουδαία έργα, μερικά εδώ στην τότε μικρή μας πόλη που έμενε αρκετό καιρό.
Πάντοτε το όνομα “Γιώργος” είναι αξιοσημείωτο. Θα το παρατήρησαν πιστεύω, οι αναγνώστες αυτής της ιστορίας κάθε φορά που τιτλοφορώ την ονοματολογία του ήρωα στα κομμάτια μου.
(Να ευλογήσουμε και τα δικά μου γένια και τα γένια του γιου του εκδότη μας Κονδύλη. Έτσι και με το παρντόν).
Εδώ που λέμε, επειδή ο Αη-Γιώργης – βοήθειά μας – σκοτώνει το θηρίο, είναι χρυσός και πράσινο το θεριό. Και είναι απάνω στο αλόγατο ο Άγιος και πάνω στα τέσσερα ποδάρια το κτήνος.
Το λοιπόν, ο Γεώργιος Γεννάδιος παρομοιάζεται με τον Αη-Γιώργη, γιατί το 1824 κατέστειλε με ηρωική στάση την επικίνδυνη εξέγερση του όχλου στο Μεσολόγγι. Που ο όχλος ήταν θεριό ανήμερο.
Καταγράφω, στη συνέχεια, τα ονόματα μερικών ακόμη για το Πάνθεον των πνευματικών ανθρώπων της Θράκης.
Μέντας Φιλήντας (1870-1934) λογοτέχνης, ποιητής.
Καπετάν Δούκας, Κατραπάνης Θανάσης (1880-1934) λαϊκός ποιητής, Άργης Κόρακας (1885-1940) ποιητής και πεζογράφος, Ιωάννης Καραβέλης, Αινίτης πλοίαρχος, Λάμπρος Ενυάλης. Και άλλοι πολλοί.
Αφήνουμε τώρα τα πρόσωπα και πιάνουμε τη δομή της πόλης, τη διαδρομή της μέσα σ’ όλα τα χρόνια από τη νηπιακή της ηλικία μέχρι σήμερα.
Εξέλιξή της, περιστατικά, ιστορικά βιωματικά.
Είπαμε, πολύ πιο πριν, ότι η μικρή πόλη που αργότερα έγινε η μεγάλη Αλεξ/πολη, είχε αφετηρία σχεδόν από τους αρχαίους χρόνους, ουσιαστικά όμως ξεκίνησε περίπου το 1850 όταν κτίστηκε στο επιβλητικό ύψωμα που δέσποζε στο κέντρο ο Ναός του Αγίου Νικολάου και όταν του 19ο αιώνα δημιουργήθηκε το λιμάνι.
Στην ανάπτυξή της, ομολογουμένως βοήθησε και η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής που ένωσε την Κωνσταντινούπολη με τη Θεσσαλονίκη, επίσης και η ίδρυση πολλών προξενείων.
Τάπαμε αυτά.
Έτσι λοιπόν, η πόλη αποκτά κοσμοπολίτικο περιβάλλον. Ξένες γλώσσες, ρούχα γυναικών ραμμένα στο Παρίσι, χοροεσπερίδες, θεατρικές παραστάσεις, ωδεία, συγκεντρώσεις πνευματικές, εκδηλώσεις για τέχνες και γράμματα και γιορτές κάθε μορφής.
Και δώστου ν’ ανεβαίνει το πνευματικό επίπεδο των Αλεξανδρουπολιτών, που το 1912 μαθαίνουν μια δεύτερη γλώσσα στο σχολείο, κυρίως γαλλικά.
Πάρτε διάλογο σε εκπαιδευτικό κοινωνικό δημόσιο ίδρυμα που πρόσφερε, παρακαλώ, και καθημερινό συσσίτιο στους μαθητές του.
– Βου μανζέ μπιέν αλά ρασιόν; (Δηλαδή, τρώτε καλά στο συσσίτιο;)
– Τρε μπιέν μιλ μερσί. (Ηγούν, κάλλιστα, ευχαριστούμε).
Εν τω μεταξύ, δημιουργούνται εργαστήρια σπουδών όπως μουσικής, ζωγραφικής, χημείας, ενδυματολογίας και οικοκυρικής. Έτσι, με πλούσια εφόδια, οι ντόπιοι σπούδασαν και διακρίθηκαν σ’ όλες τις επιστήμες.
Όλα αυτά, τα λέμε, μόνο για ένα λόγο.
Για να ισχυριστούμε ότι η πρόοδος που προέκυψε είναι καθαρά από Αλεξ/πολίτικη έφεση.
Βέβαια, δεχτήκαμε και μια Ευρωπαϊκή μπογιά, όπως άλλωστε και η υπόλοιπη τότε ελεύθερη Ελλάδα, όμως τον ατομικό πολιτισμό μας, εμείς τον φτιάξαμε με το αληθινό ντόπιο ταλέντο και χαρακτήρα δημιουργικότητας και δεν μας δάνεισαν άλλοι.
Σ’ αυτές τις ωραίες φάσεις προόδου, άρχισαν ξαφνικά να φαίνονται τα σύννεφα του πολέμου.
(συνεχίζεται)
Ο ΣΧΟΛ-ιαστής
