Μία συνοπτική περιγραφή της ιστορίας των εκλογικών νόμων, που ίσχυσαν στην χώρα μας, μετά την μεταπολίτευση – Το σκανδαλώδες πριμ των 50 εδρών εξακολουθεί να εφαρμόζεται
Προ της δικτατορίας, κατηγορείτο η Δεξιά ότι άλλαζε διαρκώς το εκλογικό σύστημα, ανάλογα με το συμφέρον της.
Μετά την Μεταπολίτευση όμως, την σκυτάλη πήρε η Κεντροαριστερά και συγκεκριμένα το ΠΑΣΟΚ.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, μέσα σε τέσσερα χρόνια άλλαξε δύο φορές τον εκλογικό νόμο για να τον φέρει στα μέτρα του.
– Η πρώτη ήταν προ των εκλογών του 1995 (νόμος Κουτσόγιωργα), όταν με κάποιες στοχευμένες παρεμβάσεις αυξήθηκαν οι έδρες του πρώτου κόμματος εις βάρος του δευτέρου.
Έτσι το ΠΑΣΟΚ που επανεξελέγη, εξασφάλισε άνετη πλειοψηφία 161 εδρών.
– Η δεύτερη φορά ήταν προ των εκλογών του 1989 (νόμος Τσοχατζόπουλου), τις οποίες το ΠΑΣΟΚ γνώριζε ότι θα χάσει.
Έτσι, καθιέρωσε ένα σύστημα δήθεν Αναλογικής που ευνοούσε το δεύτερο κόμμα εις βάρος του πρώτου και ουσιαστικώς απέκλειε την αυτοδυναμία.
Και απαιτήθηκε να διενεργηθούν τρεις εκλογές εντός δεκάμηνου, μέχρι να κατορθώσει η
Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 47% να λάβει 150 έδρες στην Βουλή και να σχηματίσει κυβέρνηση με την στήριξη τού ενός βουλευτού της ΔΗΑΝΑ.
Το 1990 ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης επανέφερε την ενισχυμένη Αναλογική (νόμος Κούβελα) και δεσμεύθηκε ότι δεν θα άλλαζε το εκλογικό σύστημα προ των εκλογών, ακόμη και αν αυτό λειτουργούσε εις βάρος της Νέας Δημοκρατίας. Όπερ και ετήρησε.
Στις εκλογές του 1993, το ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 47% των ψήφων (το ίδιο που είχε λάβει η ΝΔ στις εκλογές τού 1990) έλαβε 170 έδρες και σχημάτισε αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Το ΠΑΣΟΚ ευνοήθηκε από τον εκλογικό νόμο της Νέας Δημοκρατίας. Κέρδισε με αυτόν τρεις βουλευτικές εκλογές και κυβέρνησε άνετα επί 10,5 χρόνια (1993-2004).
Ακόμη και στις εκλογές του 2000, όταν επικράτησε με διαφορά μόλις μιας ποσοστιαίας μονάδος (43,8% έναντι 42,7%) έλαβε χάριν του εκλογικού νόμου άνετη πλειοψηφία 158 εδρών στην Βουλή, με την Νέα Δημοκρατία να περιορίζεται στις 125 έδρες.
Το 2001 θεσπίσθηκε συνταγματικά ότι η τυχόν τροποποίησις του εκλογικού νόμου θα ισχύει όχι στις αμέσως επόμενες, αλλά στις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν αυτή έχει υπερψηφισθεί από τα 2/3 της Βουλής.
Παρ’ όλα αυτά, η Κυβέρνηση Σημίτη λίγο πριν από τις εκλογές του 2004 άλλαξε πάλι το
εκλογικό σύστημα (νόμος Σκανδαλίδη).
Καθιέρωσε την Απλή Αναλογική επί 260 εδρών, με πριμ 40 εδρών στο πρώτο κόμμα.
Το σύστημα αυτό ίσχυσε για πρώτη φορά στις εκλογές του 2007.
Και ενώ επικράτησε άνετα η Νέα Δημοκρατία, λόγω τού νόμου περιορίσθηκε σε πλειοψηφία μόλις 152 εδρών στην Βουλή.
Έτσι, ο εκλογικός νόμος άλλαξε πάλι και το πριμ του πρώτου κόμματος αυξήθηκε σε 50 έδρες (νόμος Παυλόπουλου).
Το αυξημένο αυτό πριμ καρπώθηκε η Νέα Δημοκρατία στις εκλογές του 2012 και ο Σύριζα στις δύο φετινές εκλογές.
Αυτή είναι, συνοπτικά, η ιστορία των εκλογικών νόμων στην χώρα μας μετά την Μεταπολίτευση.
Διαρκείς μεταβολές και συστήματα καλπονοθείας…
Ζ.
