Από τις συμβάσεις παραχώρησης φθάσαμε στην πώληση, ελέω Μνημονίων – Για το ΤΑΙΠΕΔ το Λιμάνι μας είναι ιδιαίτερα ελκυστικό, μετά την ολοκλήρωση της εκβάθυνσης και την σιδηροδρομική του σύνδεση
Από το Σεπτέμβριο του 2008, αθηναϊκά και τοπικά ΜΜΕ αναφέρθηκαν, κατά καιρούς, στην είδηση για πώληση του λιμένα Αλεξανδρούπολης. Το θέμα ήρθε και πάλι στην επικαιρότητα με πρόσφατα δημοσιεύματα του riberal.gr, του portent.gr και του alexpolisonline.com.
Τι ακριβώς συμβαίνει ;
Τα λιμάνια, τόσο από την εθνική (άρθρο 967 Αστικού Κώδικα ) όσο και από τη διεθνή νομοθεσία (Διεθνής Σύμβασης Γενεύης 1923 για το Καθεστώς των Θαλάσσιων Λιμένων, ΝΔ 3904/1929), θεωρούνται και είναι πράγματα κοινής χρήσης. Σύμφωνα με την Ακαδημία Διεθνούς Δικαίου της Χάγης, τα λιμάνια, τα οποία σημειωτέον περιλαμβάνουν χερσαίο και θαλάσσιο χώρο, αποτελούν έδαφος του Κράτους. Στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών (1982) για το «Δίκαιο της Θάλασσας» δεν περιέχονται ειδικές διατάξεις για τα λιμάνια.
Σκοπός και ρόλος τους είναι να διαθέτουν τις αναγκαίες υποδομές για τη διακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων.
Για τα λιμάνια ίσχυε και εξακολουθεί να ισχύει ό,τι και για τα άλλα κοινόχρηστα πράγματα, όπως είναι ο αιγιαλός, η παράλια, οι πλατειές και τα πεζοδρομία. Δηλαδή, είναι δυνατή η παραχώρησή τους, εφόσον από αυτή δεν παραβιάζεται ο προορισμός τους ως κοινόχρηστων πραγμάτων και φυσικά για συγκεκριμένο χρόνο και έναντι ανταλλάγματος.
Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να γίνει και με το containers terminal, στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης έκτασης 14.000 τ.μ, που κατασκευάστηκε την περίοδο 1999-2001 και παραμένει ανενεργό.
Δυστυχώς, όταν οι «συμβάσεις παραχώρησης» έδιναν και έπαιρναν σε όλα τα λιμάνια του κόσμου, στα ελληνικά λιμάνια δεν προχώρησαν. Ήταν η εποχή που τα δυο κόμματα εξουσίας (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ), ενώ πίστευαν το ίδιο για την ’’παραχώρηση λιμενικών υπηρεσιών’’ σε ιδιώτες, άλλα πρότειναν όταν ήσαν στην κυβέρνηση και άλλα όταν ήσαν στην αντιπολίτευση.
Έτσι, μας πρόλαβε η «κρίση» και τα «μνημόνια» και μαζί με όλα τα άλλα, μπήκαν και τα ελληνικά λιμάνια στη δίνη των μνημονίων.
Το «πρώτο μνημόνιο», που υπέγραψε η ελληνική κυβέρνηση, το Μάιο του 2010, και αποτυπώθηκε στο Νόμο 3845/2010 περιέχει δυο δυσβάστακτους και πρωτοφανείς όρους, (α)Την ολοκληρωτική δέσμευση του συνόλου της περιουσίας του ελληνικού κράτους και (β)Την παραίτηση απ’ όλες τις ασυλίες κι απ’ όλα τα δικαιώματα της εθνικής κυριαρχίας.
Το «δεύτερο μνημόνιο» αποτυπώθηκε στο Νόμο 3986/2011 και μεταξύ άλλων περιέχει και την ίδρυση του «Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου – Hellenic Republic Asset Development Fund » (ΤΑΙΠΕΔ), με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο, μέσα από το οποίο η περιουσία του Ελληνικού Δημοσίου – βλέπε και τα λιμάνια – θα περνά σε εταιρείες-επενδυτές, με αποκλειστικό σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των δανειστών μας και την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους. Σε εφαρμογή των διατάξεων του Νόμου 3986/2011, η Διυπουργική Επιτροπή αναδιαρθρώσεων και αποκρατικοποιήσεων, με την 195/27-10-2011 Απόφασή της (ΦΕΚ 2501 Β /4-11-2011) μετέφερε στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ Α.Ε, και τις μετοχές των 12 Οργανισμών Λιμένα Α.Ε – και της Αλεξανδρούπολης -. καθώς και τα πλήρη δικαιώματα ψήφου.
Από τον Οκτώβριο του 2011, ξεφύγαμε από το μοντέλο «συμβάσεις παραχώρησης» για το οποίο, το νομικό πλαίσιο υπήρχε και πριν από τα μνημόνια και άνοιξε πλέον, ελέω ΤΑΙΠΕΔ, ο δρόμος για την πώληση και των δώδεκα μεγαλυτέρων ελληνικών λιμανιών, τα οποία από το 2001 λειτουργούν ως ΑΕ.
Η αρχή έγινε με το λιμάνι του Πειραιά (ΟΛΠ ΑΕ).
Η διαδικασία πώλησης του πλειοψηφικού πακέτου (67%) των μετοχών της ΑΕ ΟΛΠ ξεκίνησε το Μάρτιο του 2014, με τη δημοσίευση της πρόσκλησης ενδιαφέροντος από το ΤΑΙΠΕΔ, και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2016, από τη Βουλή των Ελλήνων, με την επικύρωση της συμφωνίας με την COSCO.
Ακολούθησε, τον Απρίλιο του 2014, η δημοσίευση της πρόσκλησης ενδιαφέροντος από το ΤΑΙΠΕΔ για την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου (67%) των μετοχών της ΑΕ ΟΛΘ. Όμως, η διαγωνιστική διαδικασία φαίνεται να έχει βαλτώσει.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα δημοσιεύματα, επιλογή του ΤΑΙΠΕΔ είναι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, να είναι το επόμενο προς πώληση λιμάνι, καθώς με την ολοκλήρωση της εκβάθυνσης και τη σιδηροδρομική του σύνδεση, σίγουρα είναι πιο ελκυστικό.
***
Η προτροπή του ΔΝΤ, στις αρχές του 2011, μέσω του εκπροσώπου του στην Ελλάδα, για την επαναγορά του Ελληνικού χρέους με πώληση δημόσιας περιουσίας, ίσως φαινόταν εξωπραγματική.
Στις μέρες μας, δυστυχώς, το μοντέλο «πώληση δημόσιας περιουσίας» φαίνεται να προκρίνεται και να υλοποιείται και μάλιστα με προτεραιότητα στο λιμάνι της Θράκης.
Το 2017, θα είναι καθοριστικό. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια.
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)
Αλεξανδρούπολη
