Η Πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα Ιρίτ Μπεν-Άμπα σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο ΘΡΑΚΗΝΕΤ και τη Μαρίνα Κονδύλη – “Θα ενθαρρύνουμε τους Ισραηλινούς να έρθουν σε αυτή την περιοχή!”
Η Ιρίτ Μπεν-Άμπα είναι η Πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα και επισκέφθηκε στην Αλεξανδρούπολη για να παρακολουθήσει τα αποκαλυπτήρια του μνημείου του Ολοκαυτώματος, που ανέγειραν στον αύλειο χώρο της Μητρόπολης, ο δήμος και η Μητρόπολη Αλεξανδρούπολης.
Η κα Μπεν-Άμπα παραχώρησε μία αποκλειστική συνέντευξη στο Θράκη Νετ και τη Μαρίνα Κονδύλη μιλώντας για την εβραϊκή κοινότητα της Αλεξανδρούπολης που εξαφανίστηκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τις γερμανοβουλγαρικές ναζιστικές δυνάμεις, τη σημερινή κατάσταση του Ισραήλ που ισχυροποιεί τη θέση του στην ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά φωτογράφισε την Αλεξανδρούπολη ως επενδυτικό και τουριστικό προορισμό για τους ομοεθνείς της, δεσμευόμενη μάλιστα να συνεργήσει και η ίδια προς αυτή την κατεύθυνση.
Διαβάστε όσα είπε, αποκλειστικά στο Θράκη Νετ:
Κυρία Μπεν-Άμπα, καλώς ήρθατε στην Αλεξανδρούπολη και στο ΘΡΑΚΗ ΝΕΤ. Να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη;
Ευχαριστώ πάρα πολύ που με φιλοξενείτε στο ΘΡΑΚΗ ΝΕΤ και ευχαριστώ πάρα πολύ Μαρίνα, που βρίσκομαι απόψε εδώ.
Λοιπόν, ποια είναι τα σχέδια στον πεδίο της ενέργειας για την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ; Έχουμε τις πρόσφατες ειδήσεις για την Κύπρο και εσείς βρίσκεστε απόψε εδώ, οπότε μπορούμε να μάθουμε περισσότερες λεπτομέρειες γι’ αυτόν τον τομέα.
Ήμασταν τυχεροί στο Ισραήλ που βρήκαμε πολύ φυσικό αέριο στη θάλασσα, σχεδόν 10 χρόνια πριν. Μέχρι τότε είχαμε ξεμείνει από κάθε είδους ενέργεια – κάναμε μόνο εισαγωγή ενέργειας. Τώρα πρόκειται να γίνουμε αυτάρκεις στην προμήθεια ενέργειας (εξαρτάται από το φυσικό αέριο), γιατί βρήκαμε πολύ αέριο και πιθανότατα θα βρούμε ακόμη περισσότερο στην Ανατολική Μεσόγειο.
Επομένως, το μεγάλο ερώτημα είναι ότι χρειαζόμαστε κάποια ποσότητα αερίου για το εαυτό μας και θα κρατήσουμε πολύ αέριο για τις επόμενες γενιές επίσης, αλλά παρ’ όλα αυτά, υπάρχει μεγάλη ποσότητα αερίου που μπορεί να εξαχθεί. Και η ιδέα είναι να το εξάγουμε στην Ευρώπη, μέσω Κύπρου και Ελλάδας. Αυτός πρόκειται να είναι ο μεγαλύτερος αγωγός αερίου που έγινε ποτέ, που θα προμηθεύει την Ευρώπη με αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο. Θα είναι 2.200 χιλιόμετρα που θα περάσουν από την Κύπρο στην Κρήτη και από εκεί στην Ιταλία. Τα τελευταία 2 χρόνια δουλεύουμε πάνω σε μια συμφωνία 4 πλευρών, με την οικονομική αλλά και ηθική υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Κομισιόν και οι 4 χώρες θα διαπραγματευθούν μια συμφωνία ανάμεσά τους, όπου στην πραγματικότητα θα γίνει η έναρξη του project. Η συμφωνία έχει συζητηθεί, το κείμενο έχει οριστικοποιηθεί και εγκρίθηκε μόλις πριν από 4 ημέρες από την Κομισιόν και ελπίζω να υπογραφεί τις επόμενες εβδομάδες και από τις 4 χώρες. Από τη στιγμή που η συμφωνία θα υπογραφεί, η μελέτη υλοποίησης θα πρέπει να οριστικοποιηθεί, θα πάρει ακόμη έναν χρόνο – όπως είπα πριν, είναι πολύ μακρύς ο αγωγός και πολύ χρονοβόρος και φυσικά είναι εμπορικό project. Κάποιος πρέπει να κάνει τον υπολογισμό, εάν το αέριο θα πωληθεί (εξαχθεί για την ακρίβεια) από το Ισραήλ στην Ευρώπη, αν θα είναι οικονομικά εφικτό και αν υπάρχει αγορά στην Ευρώπη – βασικά, υπάρχει, αλλά εξαρτάται από την τιμή. Επομένως, η συμφωνία πλαισίου, η οποία έχει την υποστήριξη της κυβέρνησης, θα είναι εκεί, άρα πρέπει να ενθαρρύνουμε ιδιωτικές εταιρείες να ανακατευτούν, να επενδύσουν χρήματα, να κατασκευάσουν τον αγωγό και ελπίζουμε στα επόμενα χρόνια να δούμε το αέριο να μεταφέρεται από το Ισραήλ. Το τεστ υλοποίησης αναμένεται να ολοκληρωθεί σε περίπου ένα χρόνο.
Αυτόν τον χρόνο και οι 4 χώρες θα πρέπει να κάνουν μεγάλη προσπάθεια στα συμβούλια των εμπορικών εταιρειών που ενδιαφέρονται να επενδύσουν – αλλιώς, όλα θα είναι μόνο στα χαρτιά.
Σωστά. Τώρα, σχετικά με τον στρατιωτικό τομέα. Θα μπορέσει να επεκταθεί η συνεργασία μεταξύ Ελλάδος και Ισραήλ; Είναι εφικτό;
Φυσικά και είναι εφικτό. Ξεκινήσαμε αυτήν τη συνεργασία περίπου πριν από δέκα χρόνια, οπότε αυτού του είδους η συνεργασία είναι αρκετά νέα, αλλά έχουμε καταφέρει να συμφωνήσουμε πάνω σε τόσα πολλά ζητήματα και κάνουμε τόσα πολλά πράγματα, που μερικά από αυτά, καλό θα είναι να μην ανακοινώνονται. Είμαστε πολύ ευχαριστημένοι μ’ αυτήν τη συνεργασία. Νομίζω ότι και η ελληνική πλευρά είναι πολύ ευχαριστημένη και η ιδέα είναι να δημιουργηθεί σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν είναι ότι προετοιμαζόμαστε για πόλεμο εναντίον κάποιου.
Υπάρχει ενδιαφέρον από πλευράς Ισραήλ για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης;
Είδαμε επιτέλους τις ανακοινώσεις για την αξιοποίηση των 4 λιμένων – εκδόθηκαν επισήμως. Υπήρχαν φήμες, αλλά τώρα πλέον όλα είναι επίσημα. Εμείς ως πρεσβεία, φυσικά και διασκορπίσαμε την είδηση αμέσως σε δυνητικά τμήματα ενδιαφέροντος στο Ισραήλ – τώρα πρέπει να περιμένουμε και να δούμε. Μπορεί να υπάρξουν κάποιες εταιρείες που να ενδιαφερθούν για το λιμάνι της Αλεξ/πολης (ίσως εκ μέρους μιας κοινοπραξίας), ποιος ξέρει; Όσο τους δίνετε τις πληροφορίες, εμείς γι’ αυτό είμαστε εδώ. Από ‘κει και πέρα, θα ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις.
Ποια βήματα έχουν γίνει στη συνεργασία Ελλάδας-Ισραήλ στον τομέα της καινοτομίας και τι άλλο σχεδιάζεται;
Η καινοτομία είναι ένας από αυτούς τους τομείς, στους οποίους υπάρχει από εμάς ενδιαφέρον ως Πρεσβεία να προωθήσουμε. Βλέπουμε μια σπουδαία αξία στη συνεργασία μας με την Ελλάδα και στο ότι μοιραζόμαστε τις εμπειρίες μας σ’ ένα έθνος με νεοφυείς επιχειρήσεις για τόσα πολλά χρόνια – και η ιδέα είναι να δείξουμε όλη αυτήν την εμπειρία με την Ελλάδα.
Και βρήκαμε υπέροχους συνεργάτες εδώ στον κόσμο της επιχειρηματικότητας και όλο αυτό είναι πολύ ευχάριστο. Τους συναντάμε πολύ συχνά, όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Βρίσκω υπέροχους, καλά καταρτισμένους, με πολλές γνώσεις νέους ανθρώπους, που είναι πρόθυμοι να πάνε την χώρα μπροστά, και να προωθήσουν τις νέες ιδέες. Αυτό είναι υπέροχο, είναι μια υπέροχη εμπειρία. Έχουμε όλων των ειδών προγράμματα εδώ, ξεκινώντας με τα government-by-government προγράμματα, τα επίσημα, που φέρνουν τους Ισραηλινούς σε επαφή με ελληνικές εταιρείες, για να δουλέψουν πάνω σε νέες ιδέες, και αυτή η συνεργασία υποστηρίζεται και από τις 2 κυβερνήσεις. Έχουμε επίσης ένα πρόγραμμα καθοδήγησης, με το οποίο φέρνουμε μέντορες από το Ισραήλ για να καθοδηγήσουν start-up επιχειρήσεις.
Επιπρόσθετα, φέρνουμε επιχειρηματίες από το Ισραήλ για να συναντήσουν νέους επιχειρηματίες εδώ, στέλνουμε καινούργιους για να κάνουν επαφές. Υπάρχει πολλή αμφίδρομη κινητικότητα σ’ αυτόν τον τομέα και είμαστε πολύ ικανοποιημένοι.
Άρα, το μέλλον έρχεται από τον νέο κόσμο, τις νέες ιδέες.
Ναι, η δικιά μας γενιά πρέπει να δουλέψει με τη νέα γενιά.
Η Αλεξανδρούπολη υπήρξε πάντοτε τόπος φιλοξενίας για τους Εβραίους. Θα μπορούσε ο τουρισμός από την χώρα σας προς την Αλεξανδρούπολη να αυξηθεί;
Φυσικά! Συζήτησα αυτό το θέμα με τον υπέροχο δήμαρχό σας – έχετε πραγματικά έναν πολύ ενεργητικό και πολύ καλό άνθρωπο εδώ. Συζητήσαμε το πώς να ενθαρρύνουμε περισσότερους Ισραηλινούς τουρίστες να έρθουν σ’ αυτήν την περιοχή. Υπάρχουν ήδη πολλοί Ισραηλινοί που έρχονται εδώ, αλλά είναι σίγουρο πως μπορούμε να προωθήσουμε κι άλλο αυτό το θέμα. Αυτοί ψάχνουν έτσι κι αλλιώς για νέα μέρη.
Είμαστε κιόλας πολύ κοντά γεωγραφικά – και έρχονται σε μεγάλους αριθμούς στη Θεσσαλονίκη (κι αυτό, λόγω της ιστορίας της πόλης), η οποία αποτελεί μεγάλο πόλο έλξης για τους Ισραηλινούς τουρίστες. Οπότε, κάνουν όλο αυτόν τον δρόμο μέχρι τη Θεσσαλονίκη, θα μπορούσαν να έρθουν και στην Αλεξανδρούπολη. Θεωρώ πως αν υπάρχει ένα πρόγραμμα – και ο δήμαρχος εδώ είπε θα το κοιτάξει (γιατί είναι επίσης και ο πρόεδρος όλων των δήμων της περιοχής) – θα μπορούσε να οδηγήσει τους Ισραηλινούς τουρίστες από όλο τον κόσμο να μάθουν την Ιουδαϊκή ιστορία, σ’ αυτά τα μέρη της Ελλάδας. Από το ένα μέρος στο άλλο, όπως Καβάλα, Δράμα, Κομοτηνή και Αλεξ/πολη, από τη στιγμή μάλιστα που έγιναν και τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου του Ολοκαυτώματος για τους Εβραίους της Αλεξανδρούπολης. Αν υπάρχει λοιπόν μια διαδρομή για το ιστορικό παρελθόν της Θράκης και της Ανατολικής Μακεδονίας, θα δούμε πολύ κόσμο να έρχεται εδώ.
Ο κόσμος δείχνει ενδιαφέρον για την ιστορία, να μάθουν (δυστυχώς) για την τραγωδία της Εβραϊκής κοινότητας σ’ αυτό το μέρος της Ελλάδας, που βρισκόταν υπό βουλγαρική κατοχή (πρέπει πάντα να το αναφέρουμε αυτό). Οπότε, αν υπάρχει μια διαδρομή που ενώνει όλα αυτά τα ιστορικά μνημεία, θα έρθουν.
Όλα αυτά λοιπόν είναι θέμα οργάνωσης στον τουριστικό τομέα, οπότε είναι εφικτό, κάτι μπορεί να πραγματοποιηθεί.
Είναι πολύ εφικτό, ναι.
Και, τέλος, θα ήθελα ένα σχόλιό σας για το Μνημείο στην Αλεξ/πολη που αναφέρατε, για τους Εβραίους και το Ολοκαύτωμα.
Λοιπόν, υπήρχε μια πολύ μικρή κοινότητα Εβραίων εδώ στην Αλεξ/πολη, σε όλη την περιοχή της Θράκης και της Ανατολικής Μακεδονίας, περίπου 4.500 Εβραίοι. Πολύ-πολύ λίγοι γύρισαν πίσω και επέζησαν στο Ολοκαύτωμα – όπως ξέρετε από την ιστορία, η περιοχή αυτή ήταν υπό βουλγαρική κατοχή, κατά τα χρόνια των Ναζί και οι Βούλγαροι πήραν όλους τους Εβραίους από αυτό το μέρος της Ελλάδας στην Τρεμπλίνκα (στρατόπεδο συγκέντρωσης) και ελάχιστοι επέστρεψαν. Μόνο 4 από 190 Εβραίους που ζούσαν στην Αλεξανδρούπολη, γύρισαν πίσω.
Σήμερα (εν. 03/03) ήταν οι κόρες και οι γιοι του ενός επιζήσαντα στην τελετή (σ.σ. αποκάλυψης του Μνημείου του Ολοκαυτώματος). Είμαστε ευγνώμονες και ευχαριστούμε τον Μητροπολίτη και τον δήμαρχο, που είχαν αυτήν την πρωτοβουλία να στήσουν αυτό το Μνημείο, στη μνήμη αυτών των Εβραίων που έζησαν στην πόλη. Και το πιο σημαντικό πράγμα είναι να θυμόμαστε – και πάλι πηγαίνουμε πίσω στη νέα γενιά. Το καλύτερο είναι να φέρνουμε μαθητές σχολείων στο Μνημείο, για να μάθουν την ιστορία της δικιάς τους πόλης. Σήμερα στην τελετή, μου έλεγαν κάποιοι ότι δεν ήξεραν καν ότι υπήρχαν Εβραίοι εδώ, ότι υπήρχε Συναγωγή στο κέντρο της πόλης, κανείς δεν το ήξερε.
Η Συναγωγή είναι εκεί – βέβαια, δεν είναι πια συναγωγή, αλλά το κτίριο είναι εκεί. Οπότε, αυτές οι ιστορίες είναι πάντα ενδιαφέρουσες. Τις τελευταίες δύο ημέρες διοργανώθηκε ένα σεμινάριο από το πανεπιστήμιο. Δύο ημέρες με συζητήσεις πάνω στη Θράκη και την Ανατολική Μακεδονία. Υπήρχαν πολλά πράγματα τα οποία είμαι σίγουρη πως ακούστηκαν για πρώτη φορά, από καθηγητές που ήρθαν από Ελλάδα, από Ισραήλ, από Γερμανία και Γαλλία. Αυτή η ιστορία πρέπει να διδαχθεί και ό,τι βλέπουμε και ακούμε συνέχεια – όσο περισσότερος κόσμος ακούει την ιστορία, τόσο μεγαλύτερο ενδιαφέρον δείχνει να γνωρίσει και να μάθει, ειδικά η νέα γενιά, που δεν ήταν εκτεθειμένη σ’ αυτές τις λεπτομέρειες μέχρι τώρα.
Το πρώτο βήμα έχει γίνει, οπότε αυτό είναι και το πιο σημαντικό.
Είναι πολύ σημαντικό να συνεχισθεί για να θυμόμαστε και να λέμε την ιστορία και να δείξουμε στους νέους, ταινίες και ντοκυμαντέρ για να εκτεθούν σε αυτό το κομμάτι της ιστορίας της Ελλάδας, πρώτα και κύρια, γιατί αυτοί οι Εβραίοι ήταν Έλληνες. Ζούσαν εδώ 4 γενιές, 2.500 χρόνια υπάρχει Εβραϊκή παρουσία στην Ελλάδα. Επομένως, θα έπρεπε να εκτεθούν σ’ αυτό το κομμάτι της ιστορίας τους και της ιστορίας της Ευρώπης – είναι πολύ σημαντικό. Και επίσης, να καταπολεμήσουν τον ρατσισμό, το μίσος και την εχθρική ρητορική, μελετώντας αυτό το κομμάτι της ιστορίας.
Κυρία Μπεν-Άμπα, σας ευχαριστούμε πολύ γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
Εγώ σας ευχαριστώ πολύ, που μου δώσατε την ευκαιρία.
Η ‘Επτάφωτος Λυχνία’ που βρίσκεται πλέον στην αυλή της Μητρόπολης για να θυμίζει σε όλους ότι η Αλεξανδρούπολη κάποτε φιλοξένησε μία εβραϊκή κοινότητα, που τα περισσότερα μέλη της μαρτύρησαν στα Στρατόπεδα Συγκέντρωσης των ναζιστικών στρατευμάτων της Γερμανίας και της Βουλγαρίας.
