Όταν για τα φυσίγγια των μακρύκανων Αγγλικών τυφεκίων, διαδόθηκε στην Ινδία ότι έχουν λίπος από αγελάδες και γουρούνια, για να γλυστράνε…
Το 1857 η Ινδία δεν ήταν ακόμη μέλος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Αυτό έγινε μετά είκοσι χρόνια.
Τότε ήταν υπό την κυριαρχία της Αγγλίας αλλά υπό την διοίκηση -και εκμετάλλευση- της Εταιρείας τών Ανατολικών Ινδιών, ενός περίεργου, πρωτοφανούς και πανίσχυρου μορφώματος με κολοσσιαία οικονομική δύναμη και πλήρη κρατική οργάνωση και δικό της στρατό.
Το μεγαλύτερο μέρος της χώρας ήταν διηρημένο σε φεουδαρχικής μορφής «πριγκιπάτα» διαφορετικού μεγέθους, πλούτου και ισχύος, άλλα ινδικά άλλα μουσουλμανικά, αλλά όλα με ένα κοινό χαρακτηριστικό πολιτικής διοικήσεως: ο άρχοντας (Μαχαραγιάς ή με άλλο όνομα – άντρας ή γυναίκα) ήταν ο απόλυτος κύριος με αδιαμφισβήτητη εξουσία.
Στην πραγματικότητα, η Εταιρεία είχε την απόλυτη διοίκηση, εκμεταλλευόμενη την διαίρεση των κρατιδίων και το σύστημα του «διαιρεί και βασίλευε» και το γεγονός της μεγάλης συγκεντρωμένης οικονομικής δύναμης αλλά και του μεγάλου δικού της στρατού οργανωμένου από Άγγλους αξιωματικούς.
Οι στρατιώτες όμως ήταν Ινδοί, ονομαζόμενοι sepoys, άλλοι Ινδουιστές και άλλοι Μουσουλμάνοι.
(Σε αυτή τη διαίρεση προσετέθη και μία τρίτη όταν πήγαν οι Ιεραπόστολοι οι οποίοι δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα με την προσπάθεια τους να επηρεάσουν τα ήθη της συμβιώσεως των αποίκων με τους γηγενείς, τα οποία στα πρώτα χρόνια είχαν βρει έναν τρόπο ανεκτικής και ειρηνικής συμβιώσεως.)
Ο στρατός οπλίσθηκε με μακρύκανα enfield, τα φυσίγγια των οποίων είχαν μία ιδιαιτερότητα. Ο στρατιώτης έπρεπε να τα δαγκώσει στην άκρη πριν τα βάλει στη θαλάμη. Και εδώ είναι το πρόβλημα. Τα φυσίγγια είχαν ένα λίπασμα για να γλιστράνε και να συντηρούνται. Τότε κυκλοφόρησε μία φήμη -πιθανότατα από εκείνες πού κυκλοφορούν σε όλους τους στρατούς, πάντοτε, το γνωστό «Ράδιο Αρβύλα»: Ότι το λιπαντικό ήταν λίπος από γουρούνια και αγελάδες! Αυτό ήταν εγγυημένο να εξοργίσει τους Μουσουλμάνους, που θεωρούσαν τρομερό να αγγίξουν λίπος χοίρου, αλλά και τους Ινδουιστές, που θεωρούν ιερές τις αγελάδες.
Το μοιραίο συνέβη όταν ένας sepoy ηρνήθη να δαγκώσει ένα φυσίγγιο. Ο Άγγλος αξιωματικός δεν ήταν συνηθισμένος να μην υπακούεται όποιος έχει υπάρξει νεοσύλλεκτος μπορεί να φαντασθεί τι ακολούθησε, αλλά ο στρατιώτης, υπό το κράτος τών θρησκευτικών του πεποιθήσεων, εξηγέρθη, εξηγέρθησαν και άλλοι, οι πρωταγωνιστές σκοτώθηκαν και η ανταρσία επεξετάθη σε διάφορα κρατίδια της Βορείου Ινδίας, κυρίως. Μερικοί πρίγκιπες το θεώρησαν ευκαιρία να απαλλαγούν από τους ξένους Άγγλους. Άλλοι, όμως, θέλησαν να εκμεταλλευθούν αντιζηλίες και έχθρες μεταξύ τους.
Οι Άγγλοι της Ινδίας υπέστησαν μεγάλες φρικαλεότητες. Οι Ινδοί είναι σε όλα υπερβολικοί. Στην φτώχεια και στον πλούτο, στην ομορφιά και την ασχήμια, στην καθαριότητα και την βρώμα, στην καλοσύνη και την σκληρότητα. Έτσι, γυναικόπαιδα σφαγιάστηκαν. Υπάρχει μία θρυλική «πηγάδα», ανάλογο της οποίας δεν γνώρισε ο κόσμος μέχρι την δική μας «αντίσταση» του συμμοριτοπολέμου. Η κοινή γνώμη φρίκιασε και εξηγέρθη και απήτησε άμεση τιμωρία των στασιαστών.
Τελικώς, μολονότι η πλειονότης του στρατού ήταν Ινδοί -ή Νεπαλέζοι- η ανταρσία κατεπνίγη και ακολούθησε η τιμωρία.
Οι αντάρτες κατεδικάσθησαν να εκτελεσθούν κατά έναν ιδιαιτέρως απεχθή τρόπο. Δέθηκαν μπροστά στις κάνες των κανονιών, τα όποια επυροβόλησαν διαμελίζοντας και σκορπώντας τους δυστυχείς – αφού όμως τους είχαν πληροφορήσει ότι οι κάνες των κανονιών είχαν λιπανθεί με λίπος χοίρου ή αγελάδος κατά περίπτωσιν.
Η «κοινή γνώμη» φρικίασε άλλη μία φορά. Όχι μόνον η αγγλική όμως. Αυτή την φορά και η ινδική. Πιστεύεται ότι η αγριότης αυτής της τιμωρίας ετραυμάτισε την μακροχρόνια σχέση των δύο χωρών και συνέβαλε στην δυσπιστία και μοιραίως στην ανεξαρτησία και την διαίρεση της χώρας σε Πακιστάν και Μπαγκλαντές.
Η Εταιρεία της Ανατολικής Ινδίας διελύθη. Στα ίχνη της ιδρύθη η ελληνική Rhally Brothers. Σε ένα (όχι σε «μία», αλλά σε ένα) pub στο Kent, ονόματι Lord Clyde, υπήρχε -ασφαλώς το 1963-το κρανίο του Λοχία Alum Bheg του 46ου Συντάγματος Πεζικού της Βεγγάλης, από τους πρωτεργάτες της ανταρσίας της Ινδίας, που είχε εκτελεσθεί συνδεδεμένος στην κάνη ενός κανονιού.
Τηλέμαχος Μαράτος
Πλοίαρχoς Ε.Ν., συγγραφέας
