Μια νοσταλγική αναδρομή στα παλιά παιδικά παιχνίδια που παίζαμε στους δρόμους, τα οποία δυστυχώς σήμερα έχουν χαθεί
Εμείς οι παλιοί, αναπολούμε τις παλιές καλές στιγμές των χρόνων της παιδικότητας μας, που όλα ήταν απλά, όλα ήταν όμορφα και ας ήταν φτωχικά, για την σημερινή απόλυτα καταναλωτική μας καθημερινότητα.
Απλά, απέριττα σπίτια με όλα τα άκρως απαραίτητα, με την αντίστοιχη αυλή κύριο δομικό συστατικό τους. Δρόμοι χωμάτινοι, άπλετοι χώροι για παίξιμο των παιδιών, οι αλάνες, οι ΠΛΑΤΑΙΕΣ. Εκεί, οι προηγούμενες γενιές του περασμένου….. αιώνα, ανέπτυξαν την προσωπικότητα τους, με άμεση επαφή και γνώση της γύρω φύσης, που τους περιέβαλλε.
Εκεί, πάνω στην χωμάτινη επιφάνεια του δρόμου και των ελεύθερων χώρων, αναπτύξαμε τις δεξιότητες μας στα ομαδικά παιχνίδια, με τις “αντιπαλότητες”, τις καθημερινές αψιμαχίες της στιγμής και την διάχυτη μετά αγάπη και φιλικότητα.
Πολλά τα παιχνίδια που αναπτυσσόταν εκεί κυρίως αυτοσχέδια και με πρόχειρα μέσα, όπως το τσελίκι, το τζαμί, το σχοινάκι, το κρυφτό… το κυνηγητό.
Εδώ θα περιορισθώ στο “ανδρικό”παιχνίδι, αυτό που έπαιζαν μόνο τα αγόρια, τους ΒΟΛΟΥΣ, ΓΑΖΙΕΣ, ΜΠΙΛΙΕΣ, ΤΖΙΤΖΙΛΗΔΕΣ.
Ήταν ένα παιχνίδι, που κυριαρχούσε στις δεκαετίες 1930 έως αρχές του 1960,που ένα διαχρονικό ευκολόχρηστο μικροαντικείμενο-παιχνίδι, που για όλες της παιδικές ηλικίες της περιόδου εκείνης, για όλα τα αγόρια, ήταν το αντικείμενο του πόθου. Ένα παιχνίδι για όλα τα βαλάντια.
Οι τζιτζιλήδες ήταν ένα κόσμημα κατασκευής, γυάλινο, διαφανές, συνήθως με όλες τις απίθανες χρωματικές αποχρώσεις και συνδυασμούς, που λαμποκοπούσε με το φως του ήλιου ή του ηλεκτρικού, δημιουργώντας μία πανδαισία χρωμάτων.
Οι τότε κατασκευαστές τους είχαν ξεχωριστή αισθητική σύλληψη με εξαιρετικής ποιότητας υλικά και παρουσίαζαν κυριολεκτικά ένα αληθινό…. κόσμημα.
Ακολουθούσαν η κατώτερης ποιότητας γαζίες, γυάλινες και αυτές, αλλά ήταν εμφανής η διαφορά ποιότητας, αλλά σίγουρο παιχνίδι.
Οι μπίλιες, βόλοι, συνήθως πήλινης κατασκευής, ευρέως διαδεδομένες, βαμμένες και αυτές με έντονα χρώματα.
Το κάθε παιδί διέθετε αρκετές στη συλλογή του!!!
Στον δρόμο κάθε απόγευμα μετά το διάβασμα και εφ όσον είχε καλό καιρό όλο το παιδομάνι της γειτονιάς, η τσακαλοπαρέα, βγαίναμε να παίξουμε τις μπίλιες.
Σχηματίζαμε μια γουβίτσα στο έδαφος και από απόσταση 10 μέτρων, τραβώντας μία γραμμή, ρίχναμε τις μπίλιες για να μπουν στην γουβίτσα. Όποιος παίκτης έβαζε πρώτος την μπίλια στην γουβίτσα, περίμενε όλους να κάνουν το ίδιο. Κατόπιν έπαιρνε την μπίλια του και τοποθετώντας την στην χούφτα του την εκτόξευε με τον αντίχειρα για να βγάλει τις υπόλοιπες από την γουβίτσα. όποιος έβγαζε τις περισσότερες ήταν ο νικητής.
Άλλο παιχνίδι τυχερό αυτό ήταν το μπας. Οι συμμετέχοντες παίκτες έβαζαν από δύο βόλους στην σειρά μπάς-λεωφορείο και από απόσταση 10 μ. με σειρά κατόπιν κλήρου έριχναν ένα μεγαλύτερο βόλο και όταν “έσπαζε”η σειρά, έπαιρνε τους βόλους που έκοβε από την κεφαλή και μετά.
Όλα τα παιδιά είχαν φυλαγμένες τις τζιτζιλήδες του σε ειδικά πάνινα σακουλάκια που τους έκαναν οι μανάδες τους.
Οι τζιτζιλήδες αυτές ήταν ένα παιχνίδι, που στις μέρες μας τα παιδιά…. μόνο ιστορικά γνωρίζουν πλέον από τις διηγήσεις των παππούδων τους, ή από παλιές μαυρόασπρες ταινίες του παλιού καλού κινηματογράφου η ανάλογες φωτογραφίες που είναι ιστορικά ντοκουμέντα.
Το παρόν ας θεωρηθεί ένα ιστορικό μνημόσυνο στο παιχνίδι αυτό που μεγάλωσαν γενιές και έμαθαν την ομαδική ζωή πάνω στον δρόμο όπου σφυρηλατήθηκαν χαρακτήρες.
Τζιτζιλήδες, γαζίες, μπίλιες, βόλους θα βρούμε σε μανιώδεις πλέον συλλέκτες της ιστορίας, αλλά και στην ψυχή εκείνων των παιδιών, που τις κρατούν φυλαγμένες καλά ως ατίμητο κειμήλιο της παιδικότητας τους διάγοντας…. μία όψιμη παιδική ηλικία, ενθυμούμενοι όλα τα περασμένα…και χαμένα στην… εξέλιξη και την…. πρόοδο.
Η νέα χρονιά, το 2020… μας γυρίζει νοσταλγικά πίσω… ένα αιώνα.
Χρόνια πολλά σε όλους, τους τότε συνομήλικους συμπαίχτες μου, του δρόμου, της γειτονιάς, της πόλης και τους καλώ να πάρουν τους βόλους τους και να το ρίξουμε στο… νοερό παιχνίδι!!!!
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ
Βασίλης Ναζλής
