Από τα «Σεπτεμβριανά» του 1955, φτάσαμε σήμερα στο Αιγαίο
H εκδίωξη των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης το Σεπτέμβριο του 1955 αποτελεί μία μελανή στιγμή στην ιστορία της ανθρωπότητας, είναι η αντίστοιχη «Νύχτα των Κρυστάλλων» για τον Ελληνισμό.
Της δίωξης των Ελλήνων είχαν προηγηθεί και άλλες διώξεις: απελάσεις, απαγόρευση εξάσκησης επαγγελμάτων, κατασχέσεις περιουσιών, επεμβάσεις στις εκλογές των ομογενειακών ιδρυμάτων, παρεμβολή εμποδίων στη λειτουργία των εκπαιδευτηρίων, στρατολόγηση Ελλήνων και η αποστολή τους σε «τάγματα εργασίας», «φορολογία περιουσίας» με την οποία η Τουρκία όρισε κεφαλικό φόρο που έφθανε να είναι διπλάσιος ή και τριπλάσιος της συνολικής αξίας της περιουσίας, ενώ στην περίπτωση που οι Έλληνες δεν κατέβαλλαν τον φόρο εντός 15 ημερών, οι αρχές είχαν δικαίωμα να κατάσχουν την περιουσία τους.
Τη νύχτα της 5ης προς τη 6η Σεπτεμβρίου 1955, θα εκραγεί εκρηκτικός μηχανισμός μέσα στον κήπο του τουρκικού προξενείου Θεσσαλονίκης και έξω από το φερόμενο ως σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ.
Αμέσως μετά την έκρηξη ο κλητήρας του προξενείου έπεσε σε αντιφάσεις, και τελικώς ομολόγησε ότι αυτός έβαλε τη βόμβα, προσθέτοντας ότι του την έδωσε ένας μουσουλμάνος εκ Θράκης Οκτάυ Εγκίν, ο οποίος και ομολόγησε την πράξη του. Ο Εγκίν αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση και ο τούρκος πρόξενος της Κομοτηνής Αχμέτ Ομάρ τον φυγάδευσε στην Τουρκία…
Μετά το συμβάν η εφημερίδα «Ιnstabul Ekspress» παραποίησε τα γεγονότα προέτρεψε σε επεισόδια εναντίον των Ελλήνων με την εθνικιστική οργάνωση να αναλαμβάνει την υλοποίηση του σχεδίου.
Με την εφαρμογή του σχεδίου διώξεων του Ελληνισμού τουλάχιστον τριάντα Έλληνες σκοτώθηκαν και εκατοντάδες άλλοι κακοποιήθηκαν.
Ο Επίσκοπος Παμφίλου Γεράσιμος και ο μοναχός Χρύσανθος Μαντάς ξυλοκοπήθηκαν μέχρι θανάτου, ο Μητροπολίτης Ηλιουπόλεως Γεννάδιος παραφρόνησε από τους ξυλοδαρμούς και ύστερα από λίγο χρόνο πέθανε, ενώ διάκονος υπέστη περιτομή.
Επίσης βιάσθηκαν πάνω από 2000 Ελληνίδες και μέσα σε εννέα ώρες καταστράφηκαν 1004 σπίτια, 4348 καταστήματα, 27 φαρμακεία, 26 σχολεία, 5 σύλλογοι, οι εγκαταστάσεις 3 εφημερίδων, 12 ξενοδοχεία, 11 κλινικές, 21 εργοστάσια, 110 ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια, 73 εκκλησίες, ενώ συλήθηκαν πάρα πολλοί τάφοι καθώς και οι τάφοι των πατριαρχών στην Μονή Βαλουκλή.
Τις καταστροφές απεικόνισε με κίνδυνο της ζωής του ο Κωνσταντινουπολίτης Δ. Καλούμενος, ο οποίος διοχέτευσε το σχετικό υλικό εκτός Τουρκίας.
Επίθεση δέχθηκε και το ελληνικό προξενείο στη Σμύρνη, το ελληνικό περίπτερο στην έκθεση της πόλης, όπου σχίσθηκε η ελληνική σημαία, ενώ οι Έλληνες αξιωματικοί που υπηρετούσαν στο στρατηγείο του ΝΑΤΟ σώθηκαν την τελευταία στιγμή.
Ο Francois Crouzet υπολογίζει τις ζημιές σε 300 εκατομμύρια δολάρια της εποχής, δηλαδή πολύ περισσότερα του ενός δισεκατομμυρίου σημερινών δολαρίων (τιμές 2020).
Μετά τις δολοφονίες των Ελλήνων και τις καταστροφές των ελληνικών περιουσιών, η κυβέρνηση Μεντερές κήρυξε το στρατιωτικό νόμο στην Άγκυρα, Κωνσταντινούπολη και Σμύρνη, συνέλαβε πάνω από 2000 άτομα και προέβαλε ως υπεύθυνους των ταραχών τους κομμουνιστές.
Δέκα ημέρες αργότερα ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ντάλλες αναλάμβανε πρωτοβουλία τονίζοντας ότι την ανάγκη να αρθούν οι διαφορές μεταξύ των δύο συμμάχων….
Τα «Σεπτεμβριανά», η εκδίωξη των Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη και η απόπειρα εξαφάνισης της Ορθοδοξίας, αποτελεί ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, και ως τέτοιο πρέπει να αναλυθεί. Έγκλημα το οποίο ατιμώρητο μέχρι σήμερα με στόχο την εξαφάνιση του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης, επαναλαμβάνεται σήμερα στο Αιγαίο.
Είναι μία υπενθύμιση υποχρέωσης του θύτη να αποκαταστήσει την αδικία, αφορά το καθήκον του θύματος να προβάλλει το γεγονός, είναι μία υπόμνηση της «Νύχτας των Κρυστάλλων» των Ελλήνων πέρα από συναισθηματισμούς και σκοπιμότητες, ως στοιχειώδη προϋπόθεση για την εθνική μας συνέχεια και επιβίωση στο Αιγαίο και σε όλον τον Ελληνισμό.
Θεοφάνης Μαλκίδης
Δρ Παντείου Πανεπιστημίου/Μέλος της Διεθνούς Ένωσης Μελετητών των Γενοκτονιών, Μόνιμος κάτοικος Έβρου
