Το 1821 δεν προβάλλει μόνο τις Αρετές των Αγωνιστών της Εθνεγερσίας – Αναδεικνύει δυστυχώς και τις παθογένειες της φυλής μας – «Η Διχόνοια η τρομερή»
Γιατην Επανάσταση του Εικοσιένα πάλι σήμερα ο λόγος. Για το έπος της Εθνεγερσίας που απέσπασε τον παγκόσμιο θαυμασμό και είναι καταγεγραμμένο με χρυσά γράμματα στις δέλτους της ιστορίας ως μία ακόμη επιβεβαίωση της πολεμικής αρετής των Ελλήνων.
Της μοναδικότητας του Ελληνικού Έθνους να διαψεύδει αδιαλείπτως μέσα στους αιώνες την λογική των αριθμών.
Όσα συνέβησαν, μετά τον ξεσηκωμό σε όλες τις μάχες που έδωσαν οι ραγιάδες, ανασταίνουν στην ιστορική μνήμη την ευψυχία της ελληνικής αρχαιότητας, η οποία μεγαλούργησε κατά τους Μηδικούς Πολέμους.
Το Βαλτέτσι αναπαριστά τις Πλαταιές ή τον Μαραθώνα. Τα Δερβενάκια και η Αλαμάνα ζωντανεύουν των θρύλο των Θερμοπυλών, ενώ το Μεσολόγγι με τους ελεύθερους πολιορκημένους του αναπέμπει το μήνυμα της ελευθεροφροσύνης που έστελνε σε όλους τους λαούς από τα πεδία των μαχών το αδούλωτο φρόνημα των Αρχαίων Ελλήνων.
Αδυνατεί ο ορθολογισμός να βρει «πέρασμα» μέσα από τα πολεμικώς αντιπαρατιθέμενα άνισα μεγέθη στην Επανάσταση του Εικοσιένα. Μόνον ο οίστρος της ελευθερίας που κεντρίζει πάντα την ελληνική ψυχή μπορεί να δώσει εξήγηση αυτού του ακατανόητου για πολλούς φαινομένου. Αυτός ήταν που «δρασκέλισε» πάλι τους αιώνες από τα βάθη της αρχαιότητας και έδωσε το Εικοσιένα το έναυσμα στους υπόδουλους Έλληνες να σπάσουν τα δεσμά τής δουλείας τους.
Το Εικοσιένα όμως δεν προβάλλει μόνο τις αρετές των Αγωνιστών της Εθνεγερσίας. Αναδεικνύει, δυστυχώς, και όλες τις παθογένειες της φυλής μας, με εμφανέστερη και πιο ολέθρια από όλες αυτές την διχόνοια, ή όποια λίγο έλειψε να αχρηστεύσει τις θυσίες των αιματηρών αγώνων που έδωσαν οι ραγιάδες και να ακυρώσει το όραμα του σκλαβωμένου Ελληνισμού να ανακτήσει την ελευθερία του.
Είναι αυτή που ο Εθνικός μας Ποιητής χαρακτηρίζει «δολερή», διότι κρατάει στα χέρια της ένα δελεαστικό «σκήπτρο»: το «σκήπτρο» της εξουσίας, το όποιο προσφέρει πρόθυμα και απλόχερα σε όσους φιλοδοξούν να αποκτήσουν αξιώματα και δύναμη αδιαφορώντας για το «τοπίο» που διαμορφώνουν καθοδηγούμενοι από το «σκήπτρο» αυτό.
Πρέπει να υπογραμμισθεί εδώ ότι οι παθογένειες που εκδηλώθηκαν στο Εικοσιένα δεν είναι έκφραση στρεβλώσεων, οι οποίες δημιουργήθηκαν στους Έλληνες κατά την περίοδο της μακραίωνης δουλείας τους σέ έναν απολίτιστο λαό, όπως ήσαν οι ’Οθωμανοί. Αρετές και παθογένειες μαζί, που πλαισίωσαν τους αγώνες της Εθνεγερσίας, συνιστούν γονιδιακή αυτοκατάφαση του Ελληνισμού στις εκρήξεις του προς τα πάνω και προς τα κάτω.
Είναι αδιαμφισβήτητο ιστορικό αίωμα, που επαληθεύθηκε διαχρονικά πολλές φορές, ότι ο Έλληνας κουβαλάει μέσα στο αίμα του από τα χρόνια του Λεωνίδα και του Θεμιστοκλή, του Περικλή και του Αριστοτέλη, την ικανότητα να αίρεται σε αξιοθαύμαστα και ανυπέρβλητα ύψη αγωνιστικής ευψυχίας στους πολέμους, αλλά και την αδυναμία να σύρεται, συνήθως κατά την διάρκεια αυτών, σε χαμερπείς και αξιοθρήνητες επιδόσεις χρησιμοποιώντας ως «όχημα» τον διχασμό.
Η διαπίστωση αυτή επιβεβαιώνει με τον πιο αδιάψευστο τρόπο την αδιάκοπη συνέχεια του Ελληνισμού από την αρχαιότητα μέχρι την Εθνεγερσία και έκειθεν μέχρι τις ημέρες μας.
Τονίζω ιδιαίτερα το στοιχείο αυτό, διότι στο ζήτημα της σχέσης ημών των Νεο-Ελλήνων με τους αρχαίους Έλληνες έχουν επικρατήσει (δυστυχώς και μεταξύ Ελλήνων θεωρητικών) οι απόψεις του Φαλμεράυερ και άλλων ανιστόρητων και εμπαθών κατά του Ελληνισμού συγγραφέων, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι οι Αρχαίοι Έλληνες εσφαγιάσθησαν από τους Σλάβους τον 6ο μ.Χ. αιώνα και ότι οι λεγόμενοι Έλληνες του Εικοσιένα ήσαν απλώς απόγονοι… «κατσαπλιάδων».
Θα χρειασθεί να επανέλθουμε με ξεχωριστό άρθρο, για να αντικρούσουμε τις ανακρίβειες ή τις πλάνες των εν λόγω απόψεων.
Εδώ αρκούμαστε μόνο να παρατηρήσουμε επιγραμματικά ότι, εφ’ όσον οι αρετές και οι παθογένειες των Ελλήνων της Εθνεγερσίας συμπίπτουν με τις αντίστοιχες των Αρχαίων Ελλήνων, τότε δύο τινά συμβαίνουν: ή και οι Αρχαίοι Έλληνες ήσαν «κατσαπλιάδες» ή οι Έλληνες της Εθνεγερσίας ήσαν γνήσιοι απόγονοι αυτών.
Ας δούμε όμως τώρα το Εικοσιένα μέσα από την πιο χτυπητή του παθογένεια που μας έβγαλε: τον διχασμό, στην κρισιμότερη καμπή του αγώνα.
Ο διχασμός και ο συνεπείς αυτού αγώνας για την εξουσία δεν ήταν άγνωστος στην αρχαία Ελλάδα.
Αρκεί να αναλογισθούμε για ποιο πράγμα πολεμούσαν μεταξύ τους 27 ολόκληρα χρόνια οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες με τους αντίστοιχους συμμάχους τους στον Πελοποννησιακό Πόλεμο.
Και εάν βάλουμε μέσα στο «κάδρο» τούς μακροχρόνιους πολέμους των Αθηναίων με τους Μακεδόνες της εποχής του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στο ίδιο συμπέρασμα θα καταλήξουμε.
Η ηγεμονία λοιπόν στην Ελλάδα ήταν η αιτία των αλλεπάλληλων εμφύλιων πολεμικών συγκρούσεων μεταξύ των Αρχαίων Ελλήνων. Και με ανάλογη μορφή ως πάλη για την νομή της εξουσίας εμφανίσθηκε και στην ημιελεύθερη Ελλάδα του Εικοσιένα.
Έτσι μπορούμε τώρα να πούμε με αποφθεγματική βεβαιότητα ότι τον Ελληνισμό, από την αρχαιότητα μέχρι την Εθνεγερσία και από εκεί στα μεταγενέστερα χρόνια, τον διαφεντεύει το «σκήπτρο», που το είδε ο Διονύσιος Σολωμός να περιφέρεται στην μπαρουτοκαπνισμένη Ελλάδα του Εικοσιένα και το έκανε στίχο.
Για να ξέρουμε όλοι εμείς οι μεταγενέστεροι, που να θρηνήσουμε, καθώς αργότερα θα το βλέπαμε το «σκήπτρο» αυτό να γίνεται «γραφίδα» στα χέρια εκείνων που το διεκδίκησαν για την «συγγραφή» στο βιβλίο της εθνικής μας ιστορίας της Μικρασιατικής Καταστροφής το 1922 και λίγο αργότερα του άλλου πονεμένου κεφαλαίου της σύγχρονης ιστορίας μας, του Εμφυλίου Πολέμου στην μετακατοχική Ελλάδα του 1944-1949.
Βέβαια οι παθογένειες τής Εθνεγερσίας δεν αναλώνονται στον εμφύλιο σπαραγμό των Αγωνιστών της. Εμφανίζονται και με πολλές άλλες στρεβλώσεις, που δεν ανιχνεύονται ασφαλώς ως γονιδιακή κληρονομική «προίκα» των ραγιάδων, αλλά αποτελούν «συμπτώματα» «ιογενών» προσβολών του εθνικού «κορμού» από τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν κατά την περίοδο της μακραίωνης δουλείας.
Εννοούμε εδώ πρωτίστως την κακή σχέση των υπόδουλων Ελλήνων με την νομιμότητα, που υπαγορεύθηκε από το καθεστώς της ανομίας, στο πλαίσιο της οποίας διεξήγοντο οι συναλλαγές με τους πασάδες και τους άλλους Οθωμανούς αξιωματούχους.
Οι Έλληνες από τότε «γαλουχήθηκαν» με την νοοτροπία των τεθλασμένων «διαδρομών» στις επαφές τους με τους φορείς της εξουσίας.
Και αυτή την νοοτροπία μετέδωσαν και σε μας, όπως γίνεται με όλες τις «ιώσεις». Εφ’ όσον όμως η νοοτροπία αυτή είναι «ιογενής, εύκολα μπορεί σήμερα να θεραπευθεί.
Αρκεί να την αντιμετωπίσουμε με το κατάλληλο αντίδοτο.
Ας διαχειρισθούμε λοιπόν σωστά τα γονιδιακά μας φορτία πού κουβαλάμε μέσω της Εθνεγερσίας από τους αρχαίους προγόνους μας.
Και ας φροντίσουμε να απαλλαγούμε με την κατάλληλη αγωγή από τις «ιογενείς» παθογένειες που μας μετέδωσαν οι προπάτορές μας του Εικοσιένα.
Αλέξανδρος Π. Κωστάρας
Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης
