«Εκπλήξεις» για την χώρα μας επεφύλασσε το Νομοσχέδιο των Αμερικανών Γερουσιαστών Μενέντεζ και Ρούμπιο – Ανεπαρκείς οι πιστώσεις που γίνονται στη χώρα μας – Αναφορά και στην Αλεξανδρούπολη
Η πρόσφατη κατάθεση του νομοσχεδίου των γερουσιαστών Μπομπ Μενέντεζ (Δημοκρατικός της πολιτείας του Νιου Τζέρσι), πρόεδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ και Μάρκο Ρούμπιο (Ρεπουμπλικάνος, της πολιτείας της Φλόριντα), με σκοπό την προώθηση του «αμερικανικοελληνικού αμυντικού συνεταιρισμού», επιφύλαξε δυσάρεστες εκπλήξεις για τη χώρα μας.
Δυστυχώς, σε όσες από τις προβλέψεις του νομοσχεδίου το όφελος για την Ελλάδα μπορεί να ποσοτικοποιηθεί, αυτό δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του μικρότερου… εταίρου, δηλαδή της χώρας μας, ο οποίος στο κείμενο χαρακτηρίζεται ισχυρός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και πυλώνας σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο.
Για παράδειγμα, οι πιστώσεις του προγράμματος ERIP είναι ανεπαρκείς για την αποδέσμευση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων από ρωσικά οπλικά συστήματα, φυσικά με την υποσημείωση αν αυτό είναι επιθυμητό από την ελληνική πλευρά.
Ακόμη και στην περίπτωση του προγράμματος IMET η αναφορά που εμπεριέχεται στο νομοσχέδιο δημιουργεί προβληματισμό: «Οι ΗΠΑ έχουν πραγματοποιήσει ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα στρατιωτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (IMET) με την Ελλάδα και η κυβέρνηση της Ελλάδας έχει δεσμευτεί να παρέχει (συνεισφέρει) τρία δολάρια για κάθε δολάριο που επενδύουν οι ΗΠΑ στο πρόγραμμα». Δηλαδή, για τα 5.000.000 δολάρια που θα καταβάλλουν οι ΗΠΑ για την πενταετία 2022-2026, η Ελλάδα έχει συμφωνήσει να καταβάλει 15.000.000!
Τα αεροσκάφη F-35
Για τα μαχητικά F-35, γίνεται μεν αναφορά για επιτάχυνση των παραδόσεων αλλά ρητά αναφέρεται ότι αφορά την περίπτωση αγοράς. Το θετικό είναι ότι το νομοσχέδιο «ακυρώνει» την… προτεραιοποίηση που με παλαιότερες δηλώσεις είχε συστήσει ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα.
Πιθανά, οι αναφορές για απόδοση προτεραιότητας στις παραδόσεις πλεονάζοντος στρατιωτικού υλικού (EDA) και την παροχή απευθείας δανείων για την προμήθεια αμυντικού υλικού να «κρύβουν» ευχάριστες εκπλήξεις, αλλά ελλείψει στοιχείων αυτό αποτελεί εικασία. Πάντως, τα EDA μπορεί να παραχωρούνται χωρίς κόστος, αλλά η μεταφορά, η αξιοποίηση υλικών και η δημιουργία υποδομής για συντήρηση, υποστήριξη και εκπαίδευση του προσωπικού αναλαμβάνονται από τη χώρα-αποδέκτη. Όσον αφορά τα δάνεια, μην ξεχνάμε ότι το κρατικό χρέος κάθε άλλο παρά έχει μειωθεί.
Διπλά χαμένοι
Με βάση τα δεδομένα και παρά τις μεγαλόστομες διακηρύξεις, η Ελλάδα, ως «στρατηγικό βάρος», συνεχίζει να υπολείπεται σημαντικά από το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ιορδανία, οι οποίες, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του αμερικανικού προϋπολογισμού για το 2021, θα λάβουν ως πιστώσεις ξένης στρατιωτικής χρηματοδότησης, 3,3 δισ., 1,3 δισ. και 500.000.000 δολάρια, αντίστοιχα.
Από την άλλη πλευρά, η χώρα υφίσταται έντονες πιέσεις για την προμήθεια οπλικών συστημάτων αμερικανικής προέλευσης, ως ο τυπικός αγοραστής, δηλαδή χωρίς… διευκολύνσεις αντίστοιχες του στρατηγικού βάρους της.
Άραγε η ασυμμετρία αυτή θα αποκατασταθεί στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης της νέας, πενταετούς διάρκειας, Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας;
Tι προβλέπει το νομοσχέδιο
Το σχέδιο «Νόμου περί άμυνας και διακοινοβουλευτικής εταιρικής σχέσης ΗΠΑ – Ελλάδας του 2021», μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τι ακόλουθες προβλέψεις:
• Οι ΗΠΑ θα πρέπει να αυξήσουν τις προσπάθειες για συνεργασία και υποστήριξη του εκσυγχρονισμού των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται σε κοινά προγράμματα ανάπτυξης και συμπαραγωγής για το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό.
• Είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ η Ελλάδα να συνεχίσει την απεξάρτησή της από οπλικά συστήματα ρωσικής προέλευσης μέσω του ERIP.Για τον σκοπό αυτό παρέχεται εξουσιοδότηση στο υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ να διαθέτει ετησίως για τα έτη 2022 έως 2026 το ποσό των 25.000.000 δολαρίων (συνολικά στην πενταετία 125.000.000 δολάρια, περίπου 103.000.000 ευρώ).
• Ανάλογα με την περίπτωση, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα πρέπει να παρέχει απευθείας δάνεια στην Ελλάδα για την προμήθεια αμυντικού υλικού και υπηρεσιών σχεδιασμού και κατασκευής για την υποστήριξη της ανάπτυξης των Ε.Δ. Τονίζεται δε ότι τα συγκεκριμένα δάνεια δεν υποκαθιστούν τις πιστώσεις του ERIP.
• Κατά τα οικονομικά έτη 2022 έως 2026 θα πρέπει να αποδοθεί στην Ελλάδα προτεραιότητα για τις παραδόσεις πλεονάζοντος αμυντικού υλικού (EDA: ExcessDefenseArticles).
• Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εξουσιοδοτείται να επιταχύνει την παράδοση οποιουδήποτε μελλοντικού αεροσκάφους F-35 όταν η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να προχωρήσει με τέτοια αγορά υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που μπορεί να απαιτήσει ο πρόεδρος. Μάλιστα, με συγκεκριμένη αναφορά ζητείται η αμερικανική κυβέρνηση να συμπεριλάβει στην πώληση των μαχητικών F-35 στην Ελλάδα και αυτά που παρήχθησαν (οκτώ μονάδες) αλλά ουδέποτε παραδόθηκαν στην Τουρκία ως συνέπεια της αποβολής της από το πρόγραμμα λόγω της προμήθειας των ρωσικών S-400.
• Παρέχεται εξουσιοδότηση στο υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ για τη διάθεση ετησίως τα έτη 2022 έως 2026 πιστώσεων ύψους 1.000.000 δολαρίων ΗΠΑ (συνολικά την πενταετία 5.000.000 δολάρια, περίπου 4.120.000 ευρώ) για τη χρηματοδότηση του προγράμματος IMET(InternationalMilitaryEducationandTraining: Διεθνής Στρατιωτική Εκπαίδευση και Κατάρτιση) για την Ελλάδα. Το πρόγραμμα αφορά την παροχή εκπαίδευσης σε στελέχη των Ε.Δ. σε σχολεία και σχολές των ΗΠΑ και αποστολή κινητών ομάδων εκπαίδευσης στη χώρα-αποδέκτη.
Κρίσιμο κέντρο η Σούδα
• Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα πρέπει να αποκαταστήσει τις κατανεμημένες από το Κογκρέσο πιστώσεις στρατιωτικών κατασκευών στη δραστηριότητα ναυτικής υποστήριξης (NSA: NavalSupportActivity– Souda) στη Σούδα που αφορούν την κατασκευή συγκροτήματος αποθηκών και τερματικού σταθμού επιβατών αεροδρομίου. Στο νομοσχέδιο η NSA Souda Bay χαρακτηρίζεται κρίσιμο κέντρο λογιστικής υποστήριξης για τον 6ο Στόλο.
• Η αμερικανική τράπεζα UnitedStatesDevelopmentFinanceCorporationνα υποστηρίξει ιδιωτικές επενδύσεις σε στρατηγικά έργα υποδομής στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων ναυπηγείων και λιμένων που συμβάλλουν στην ασφάλεια της περιοχής. Ας σημειωθεί ότι για τη Σούδα και τον λιμένα Αλεξανδρούπολης το νομοσχέδιο αναφέρει ότι η συνεργασία είναι αμοιβαία επωφελής για την εθνική ασφάλεια ΗΠΑ και Ελλάδας.
• Η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας με την Ελλάδα θα πρέπει να περιλάβει εμβάθυνση των συνεργασιών σε ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε όλη τη χώρα και όπου κρίνεται σκόπιμο, οι ΗΠΑ να συνεργαστούν για την ανάπτυξη αμερικανικών δυνάμεων και την παρουσία τους σε ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Στο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι η συνεργασία λαμβάνει χώρα σε εγκαταστάσεις σε Λάρισα, Στεφανοβίκειο και Αλεξανδρούπολη, όπου οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις διεξάγουν εκπαίδευση, ανεφοδιασμό, προσωρινή συντήρηση, αποθήκευση και αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
pronews.gr
