Πριν από δεκαπέντε χρόνια πολλοί ήταν αυτοί που άσκησαν κριτική στις θέσεις του Βρετανού οικονομολόγου Νίκολας Στερν σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής χαρακτηρίζοντάς τες υπερβολικές. Σήμερα, το γεγονός της μεταβολής του κλίματος λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας είναι αποδεκτό από το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας αλλά και από τις κυβερνήσεις των κρατών
Τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής τις βιώνουν ήδη εκατομμύρια πολίτες της Ευρώπης και της Ελλάδας με τις προβλέψεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή να αναφέρουν αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από το όριο των 2 βαθμών μέχρι το 2030 με καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον. Οι συχνοί καύσωνες, οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές, οι ξηρασίες, η λειψυδρία και άλλες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επηρεάζουν το σύνολο των πολιτών της χώρας αλλά μπροστά σε αυτές οι πολίτες με χαμηλότερα εισοδήματα βρίσκονται εντελώς ανυπεράσπιστοι, την ώρα που λόγω της οικονομικής κρίσης χιλιάδες Έλληνες ζουν ήδη υπό το καθεστώς της ενεργειακής φτώχειας.
Η μετάβαση από την κεντρική παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα σε ένα αποκεντρωμένο μοντέλο χαμηλών εκπομπών άνθρακα, με έμφαση στην κοινωνική, ενεργειακή και κλιματική δικαιοσύνη, μπορεί να αποτελέσει το μέσον για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Συνεπώς ο εθνικός σχεδιασμός για την μετάβαση σε μία κλιματικά ουδέτερη Ελλάδα θα πρέπει να ενσωματώνει αξιολόγηση της ανθεκτικότητας των προτεινόμενων δράσεων σε συνθήκες κρίσης (όπως η πανδημία του COVID-19). Η πολιτεία οφείλει να ενημερώνει ορθά τους πολίτες για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της, ώστε να μη τίθενται υπό αμφισβήτηση τα αναγκαία μέτρα προσαρμογής.
Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ συμβαίνει τώρα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετερεολογίας ανακοίνωσε ότι τα έτη από το 2015 έως και το 2021 είναι τα θερμότερα χρόνια που έχουν καταγραφεί από τότε που τηρούνται αρχεία. Απαιτείται ενιαία Ευρωπαϊκή στρατηγική ουσιαστική και με σαφείς στοχεύσεις αλλά και παγκόσμια συνεργασία για την επίτευξη μετρήσιμων στόχων στο μέτωπο της κλιματικής αλλαγής, ωστόσο η Ελλάδα οφείλει να είναι προετοιμασμένη και να αξιολογήσει την τρωτότητα κάθε Περιφέρειας.
Η κλιματική «κρίση», όπως συχνά αναφέρεται με σκοπό τον παραπλανητικό χαρακτηρισμό της κλιματικής αλλαγής ως παροδική και εύκολα αναστρέψιμη, δεν θα πρέπει να αποτελεί μόνο μία ευκαιρία για λίγους μέσω της υλοποίησης μεγάλων επενδυτικών δραστηριοτήτων σε ενεργειακά project. Η μετάβαση θα πρέπει να είναι δίκαιη και η αξιοποίηση των πόρων του ταμείου ανάκαμψης θα πρέπει να θέσει τις βάσεις για ένα ενεργειακό και τεχνολογικό μετασχηματισμό με ισότιμη συμμετοχή των πολιτών με όρους ενεργειακής δημοκρατίας και κλιματικής δικαιοσύνης.
Η Κατερίνα Μπέρδου είναι Δικηγόρος, LLM, Πρόεδρος ΣΥΝΟΛΟΥ. (Το ΣΥΝΟΛΟ αποτελεί ανεξάρτητο, μη κομματικό σύλλογο με στόχο την προώθηση της σκέψης, του προβληματισμού και της μελέτης σημαντικών θεμάτων)
