Όταν στα δυσπρόσιτα ορεινά εδάφη, που ήταν σκεπασμένα με χιόνια, ο Ημιονηγός ήταν πιο πολύτιμος και από τον Μάγειρα του Φυλακίου
Κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα φυλάσσονταν πολύ καλά. Για να γίνει όμως αυτή η φύλαξη χρειάζονταν ένα πυκνό δίκτυο φυλακίων, πλήρως επανδρωμένα και εξοπλισμένα.
Μόνο το δικό μας 511 Τάγμα Προκαλύψεως στη Ροδόπη είχε δύο Λόχους Προκαλύψεως: τον Λόχο Νυμφαίας και τον Λόχο Ακρίτα ή Τσαρδακλή, στην έδρα του οποίου υπηρέτησα 9 ολόκληρους μήνες και άλλους 9μήνες βορειότερα στη Διμοιρία Σμιγάδας. Σήμερα τα φανταράκια μας κάνουν τουρισμό.
Ο δικός μας Λόχος είχε δύναμη περίπου 100 ανδρών που κατανέμονταν αναλογικά στην έδρα του Λόχου Τσαρδακλή, στις δύο Διμοιρίες Καρδάμου και Σμιγάδας και στα 4 Φυλάκια (Σαρακηνής, Κύμης, Φαντάρου και Τέσσερα).
Ο Λόχος μας συνόρευε ανατολικά με τα σύνορα του ΄Εβρου, δυτικά με τον Λόχο Νυμφαίας και βόρεια με τη Βουλγαρία.
Τα 4 Φυλάκιά μας ήταν κυριολεκτικά πάνω στη συνοριογραμμή για να εποπτεύουν με διόπτρες τα ενδότερα της Βουλγαρίας. ΄Αλλους 100 άνδρες είχε και ο Λόχος Νυμφαίας.
Με αυτό το πλέγμα Φυλακίων κάλυπτε τις ανατολικές υπώρειες της Οροσειράς της Ροδόπης. Σήμερα, εδώ και αρκετά χρόνια δεν λειτουργεί κανένα από αυτά τα Φυλάκια και είναι όλα σφραγισμένα. Γι αυτό και οι λαθρομετανάστες μέσω Βουλγαρίας ακολουθούν αυτά τα αφύλακτα δρομολόγια μέχρι να συναντήσουν τους διακινητές οι οποίοι θα τους προωθήσουν στα ενδότερα της επικράτειας.
Σ΄αυτά τα δυσπρόσιτα ορεινά εδάφη το καταλληλότερο μέσο μεταφοράς ήταν ο ημίονος (κοινώς μουλάρι). Ο ημίονος είναι διασταύρωση όνου με ίππο (αλόγου και γαϊδάρου). Με τους ημίονους μεταφέραμε άνδρες, οπλισμό, πυρομαχικά, τρόφιμα, εργαλεία, ξυλεία και πέτρες. Τους χειμερινούς μήνες ήταν πολύ χρήσιμοι οι ημίονοι, καθόσον τα στρατιωτικά καμιόνια δεν μπορούσαν να μας εφοδιάσουν με τρόφιμα λόγω του δυσπρόσιτου και άβατου οδικού δικτύου και έπρεπε να μεταφερθούν με μουλάρια.
Εμείς στη έδρα του Λόχου είχαμε έξι (6) ημίονους και ένα άλογο για τον Λοχαγό που τους φρόντιζαν οι έξι ημιονηγοί – μουλαράδες. Από 2 έως 3 είχε κάθε Διμοιρία και από 1 κάθε Φυλάκιο. Η ζωή ενός ημιονηγού, όπως κάθε άλλου οπλίτη, είχε μεγάλη αξία εκείνη την εποχή και συγκεκριμένα στα κακοτράχαλα και δασοσκεπή εδάφη, κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
Τον χειμώνα εκείνο οι ημιονηγοί ήταν χρησιμότεροι και από τον μάγειρα του Λόχου, γιατί αν οι ημιονηγοί δεν έφερναν τα τρόφιμα, ο μάγειρας δεν θα είχε να μαγειρέψει.
Πλησίαζαν τα Χριστούγεννα και ο χειμώνας εκείνος του 1962 προς 1963 ήταν ο χειρότερος και ο δριμύτερος χειμώνας των τελευταίων 30 χρόνων. ΄Όταν ξυπνήσαμε ένα πρωϊνό το χιόνι ήταν μέχρι τα μισά του παραθύρου. Ο χειμώνας εκείνος είχε και μεγάλη ένταση και μεγάλη διάρκεια.
Από μέρες είχαν εξαντληθεί τα νωπά τρόφιμα και τρώγαμε από τα συντηρημένα και μακράς διάρκειας τρόφιμα: γαλέτες αντί για ψωμί, ζυμαρικά, κονσέρβες, αλίπαστα. Τα καμιόνια ήταν αδύνατον να μας εφοδιάσουν με τρόφιμα και έπρεπε να τα μεταφέρουμε με τα μουλάρια.
Η απόφαση είχε ληφθεί, δεν χωρούσε άλλη αναβολή. Η αποστολή, με επικεφαλής τον υπαξιωματικό μεταφορών και προμηθειών και τους έξι ημίονους, συνοδευόμενους από τους έξι ημιονηγούς, ξεκίνησε νωρίς τω πρωί για τη μεγάλη και δύσκολη επιχείρηση. ΄Επρεπε να κατεβούν μέχρι το κεφαλοχώρι Φιλλύρα, όπου τα μετέφερε το καμιόνι, να τα φορτώσουν στα μουλάρια και να τα μεταφέρουν στον ανηφορικό και χιονοσκέπαστο δρόμο μέχρι το Λόχο.
Είχε γίνει απόγευμα και η αγωνία όλων κορυφώθηκε, γιατί οι άνδρες και τα φορτωμένα μουλάρια βούλιαζαν στο παχύ χιόνι και δυσκολεύονταν να κινηθούν. Τελικά ο σκοπός – φρουρός ημέρας μας ειδοποίησε ότι ανεβαίνουν την ανηφόρα προς το Λόχο.
Τους υποδεχτήκαμε σαν σωτήρες. Ξεφόρτωσαν τα μουλάρια, ξεπέξεψαν και πήγαν τα κουρασμένα μουλάρια στους σταύλους για πότισμα και τάϊσμα. Όταν επέστρεψαν στο Φυλάκιο να ξεκουραστούν ένας ημιονηγός κραύγασε απελπισμένα: Ο Μιχάλης, ρε παιδιά! Ο Μιχάλης λείπει! Αυτή η κραυγή ήταν για όλους μας σαν κεραυνοβόλημα. Οι ημιονηγοί κοιτάχτηκαν μεταξύ τους. Το ίδιο κάναμε κι εμείς. Ο υπαξιωματικός συνοδείας πήρε το λόγο απολογητικά και μας ενημέρωσε ότι μέχρι το χωριό Κάτω Βυρσίνη που έκαναν ένα σύντομο διάλειμμα για ένα ζεστό τσάϊ, ο Μιχάλης ήταν μαζί μας. ΄Αρα έμεινε κάπου στη διαδρομή των 4 χιλιομέτρων μέχρι το χωριό.
Ο Λοχαγός, απευθυνόμενος σε μένα, έδωσε πάραυτα εντολή: «Δόκιμε, πάρε μαζί σου μια ομάδα ξεκούραστων ανδρών και τον υπαξιωματικό που συνόδευε τους ημιονηγούς και ξέρει το δρομολόγιο και να μου φέρετε εξάπαντος τον Μιχάλη ζωντανό! Αλλιώς θα κάνουμε όλοι μας μαύρα Χριστούγεννα!».
Μέσα σε λίγα λεπτά ντυθήκαμε καλά, φορέσαμε τις αρβύλες, τις χλαίνες μας και τι κουκούλες εκστρατείας που ήταν ανοιχτές μόνο στο στόμα και στα μάτια και ξεκινήσαμε με προσμονή. Γιατί τα πηλήκια και τα γαλόνια σε τέτοιες περιστάσεις και καταστάσεις είναι άχρηστα.
Η χιονοθύελλα ήταν πρωτοφανής. Το χιόνι συνέχιζε να μαστιγώνει δε δυνατές ριπές τα πρόσωπά μας. Τα πόδια βούλιαζαν βαθιά στο χιόνι και δυσκόλευαν την πορεία μας.
Μέχρι το μισό του δρόμου δεν βρήκαμε τον Μιχάλη και άρχισε να μας τυλίγει απελπισία και πανικός, γιατί τα χνάρια των ανδρών και των μουλαριών σχεδόν σκεπάστηκαν.
Κάπου εκεί στην απογοήτευση και την εξάντληση παρατηρήσαμε τον ένα σκύλο μας να μυρίζει με τη μουσούδα του το χιόνι και να σκαλίζει με τα πόδια του σε ένα σημείο του δρόμου. Με αναπτερωμένες τις ελπίδες μας πλησιάσαμε και σκάψαμε με τα χέρια μας το χιόνι και μια ευχάριστη έκπληξη μας περίμενε! Βρήκαμε τον Μιχάλη αλλά μια νέα απελπισία έπληξε βάναυσα την καρδιά μας. Ο Μιχάλης ήταν ημιθανής και με δυσκολία ευτυχώς ανάπνεε ακόμη, έστω και ασθενικά.
Τέσσερεις άνδρες τον φορτώθηκαν στους ώμους τους και βηματίζαμε γοργά για να προλάβουμε να τον μεταφέρουμε έγκαιρα στο Φυλάκιο και να κάνουμε προσπάθειες ανάνηψης.
Ο Λοχαγός όταν φθάσαμε ενημέρωνε τηλεφωνικά τον Ταγματάρχη και τον Συνταγματάρχη και έπαιρνε οδηγίες.
Φέραμε τον Μιχάλη σ΄ένα ζεστό δωμάτιο του Διοικητηρίου. Ο Μιχάλης κινδύνευε, γιατί ήταν εξαντλημένος και παγωμένος. Ο Λοχαγός διέταξε να φέρουν οινόπνευμα, πετρέλαιο και ο ίδιος έφερε από το γραφείο του ένα μπουκάλι κονιάκ πέντε αστέρων. Ο νοσοκόμος άρχισε τις επαλείψεις, τις εντριβές και τις μαλάξεις στο μέρος της καρδιάς και τις τεχνητές αναπνοές.
Μετά από πολλές προσπάθειες το άχρωμο κορμί του Μιχάλη άρχισε σιγά-σιγά να παίρνει το χρώμα του και οι αναπνοές του να δυναμώνουν. Σε κάποια στιγμή έβγαλε μια δυνατή και άγρια κραυγή και άνοιξε τα μάτια του. Ο Μιχάλης συνήλθε επιτέλους και ομαδική αγαλλίαση απλώθηκε στο Φυλάκιο.
Ο ήρωας – σκύλος άρχισε απέξω να γαυγίζει πρόσχαρα κι αυτός. Γιατί τα σκυλιά δεν έχουν μόνο αναπτυγμένη την όσφρηση αλλά και την έκτη αίσθηση, τη διαίσθηση. Η εμπειρία του Λοχαγού φάνηκε που μας είπε να πάρουμε μαζί μας τα σκυλιά.
Μέσα σ΄ένα κλίμα χαράς και ανακούφισης γιορτάσαμε τα Χριστούγεννα του 1962 στα σύνορα, χορτάτοι από τα νωπά τρόφιμα, τα φρούτα και τα λαχανικά που μετέφεραν οι γενναίοι μουλαράδες μας.
Εκείνα τα αλησμόνητα Χριστούγεννα τα αφιερώσαμε, ως τιμώμενο πρόσωπο, με αγάπη και θαυμασμό, σ΄έναν ταπεινό αλλά γενναίο ημιονηγό που κάθε μέρα και περισσότερο συνέρχονταν και δυνάμωνε από το σοκ και τη λαχτάρα που πέρασε. Μετά τα Χριστούγεννα πήρε μια 10/ήμερη τιμητική άδεια για να γιορτάσει την Πρωτοχρονιά με τους δικούς του στο χωριό του.
Παναγιώτης Κουσίδης
