Ποιοι ήταν οι πρόγονοι των σημερινών Δασικών οικοσυστημάτων που βρίσκονται στην περιοχή της σημερινής Δαδιάς
Οι πρόγονοι των σημερινών δασικών οικοσυστημάτων που βρίσκονται Ν-ΝΔ-ΝΑ της σημερινής Δαδιάς, ήτοι στις περιοχές Γκίπραινα, Μεγάλη Κυπρίνα, Μικρή Κυπρίνα, Τρανός λόφος, Μπύζα Καγιά, ανάγονται στην εποχή του Ολιγοκαίνου (περίπου 30,6 – 23,6 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα), σύμφωνα με τον κ. Ε. Βελιτζέλο, Καθηγητή Τμήματος Γεωλογίας-Γεωπεριβάλλοντος Πανεπιστημίου Αθηνών. Εντός της παραπάνω περιοχής, επίσης στην Λύρα, Λυκόφη, Φυλακτό υπάρχει η αξία της απολιθωμένης δασικής χλωρίδας που εμφανίζεται με ενδιαφέροντα τμήματα κορμών δένδρων, φύλλων, σπερμάτων, γυρεόκοκκων.
Εκείνα τα αξιόλογα, αρχέγονα, υποτροπικά δάση της περιοχής επηρεάστηκαν καταλυτικά από την ηφαιστειότητα και αποψιλώθηκαν, αφού τμήματά τους μετατράπηκαν σε απολιθωμένα δάση που,σύμφωνα με την πιο πρόσφατη, κρατούσα επιστημονική άποψη,συνδέονται άμεσα με την ηφαιστειακή δράση στη Δαδιά και τη Λυκόφη.
Ο μακρινός απόγονος των παραπάνω δασών, το εντυπωσιακό, προστατευόμενο, δασικό τοπίο (Natura) μοναδικής ομορφιάς, το δάσος πεύκης και δρυός της Δαδιάς, με αρπακτικά πουλιά, όπως ο μαυρόγυπας (Aegypius monachus), ο θαλασσαετός (Haliaeetus albicilla) και ο βασιλαετός (Aquila heliaca) φαίνεται ότι ένεκα της σημερινής πυρκαγιάς εισέρχεται προς λύπην όλων σε περίοδο νέας υποβάθμισης της χλωρίδας και της ορνιθοπανίδας του.
Στην αρχαιότητα οι αετοί του Δέλτα Έβρου περιόδευαν στο Δέλτα, στο Μέλανα κόλπο, στην Αίνο, στο Δορίσκο, στο Σέρρειο τείχος, την κορυφογραμμή του Ισμάρου και φυσικά στο πιο δυσπρόσιτο μέρος, στην Γκίπραινα. Μέσα στους αετούς αυτούς ήταν και γύπες που ακολουθούσαν ένα στρατό στη διάρκεια μιας εκστρατείας, π.χ. το ρωμαϊκό στην πεδιάδα του Δορίσκου, εφόσον αντιλαμβάνονταν ότι επέκειτο πόλεμος και μάχες με αποτέλεσμα τους νεκρούς και άρα την ύπαρξη σίγουρης τροφής. Ιδανικός τόπος φωλιάσματος για τους γύπες και τα όρνεα του Δέλτα Έβρου ήταν είτε ο ορεινός όγκος της Αίνου, της Τραϊανούπολης και οι βράχοι του Άβαντα και της Κίρκης είτε, το πιθανότερο, οι υψηλές κορυφές του όρους Σάπκα και της λοφοσειράς της Γκίπραινας στο δάσος της Δαδιάς, απ’όπου επίσης μπορούσαν να «σαρώσουν» την περιοχή του δέλτα.
Οι γυπαετοί αυτοί, οι γύπες και τα λοιπά πτωματοφάγα όρνεα ήταν εχθροί κάθε πτώματος, έπεφταν πάνω του σαν να ήταν αντίπαλός του και το κατασπάρασσαν.Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί ο σημερινός γύπας του δέλτα, ο ασπροπάρης (Neophron percnopterus).
Σύμφωνα με τους μεταφραστές και σχολιαστές των αρχαίων συγγραφέων πολύ σύνηθες είδος αετού του δέλτα ήταν και ο ψαραετός (Πανδίων ο αλιαετός,Pandion haliaetus) και, κυρίως του Αριστοτέλη, ο θαλασσαετός (Αλιαετός ο λευκόουρος, Haliaeetus albicilla) με τα εξής σωματικά χαρακτηριστικά : μεγάλος και παχύς λαιμός, καμπύλα φτερά και φαρδύ το άκρο του κόκκυγος οστού, απ’όπου φύονταν τα φτερά της ουράς,γενικά όμοιος μεν με τους χερσαίους αετούς,όμως υπερείχε όλων των άλλων ειδών αετών ως προς τη δύναμη.
Η Αριστοτελική φράση «Ὁ δ΄ ἁλιαίετος καὶ περὶ τὴν θάλατταν διατρίβει καὶ τὰ λιμναῖα κόπτει» αποκαλύπτει το βιότοπο του θαλασσαετού που ήταν ο θαλασσινός κόλπος της Αίνου,όλες οι ακτές του κόλπου από τη Σάλη προς την Τραϊανούπολη και το Δορίσκο,από την Αίνο προς τη λιμνοθάλασσα Στεντορίδα και τα Κύψελα, ενώ οι φωλεοποιήσεις γίνονταν εκεί όπου υπήρχαν δυσπρόσιτα στον άνθρωπο σύδεντρα και δάση.
Η παρουσία των αετών στην περιοχή κατά την αρχαιότητα αποδεικνύεται είτε από τα κείμενα της περιόδου αυτής είτε από τα νομίσματα που έχουν βρεθεί στις πόλεις των κατοίκων γύρω από το δέλτα και τα οποία άμεσα σχετίζονται με το φυσικό περιβάλλον τους.
Σε νομίσματα του Δορίσκου εικονίζεται αετός που αποτελούσε και το πιθανό έμβλημα της πόλης.
Η Τραϊανούπολη το 2ο αι. μ.Χ. τυπώνει νομίσματα στα οποία απεικονίζεται ο αετός του δέλτα.
Μετά από μελέτη των παραπάνω αετών των νομισμάτων η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία αποφάνθηκε ότι πρόκειται είτε για το χρυσαετό είτε για το θαλασσαετό.
Το οικτρό αποτέλεσμα λοιπόν της πυρκαγιάς είναι η αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος, γι’αυτό κλείνοντας ας ευχηθούμε και ας προσευχηθούμε για την άμεση κατάσβεση της πυρκαγιάς, τον εντοπισμό της αιτίας της και την περιβαλλοντική αναβάθμιση των καμένων εκτάσεων.
Ιωάννης Ζαμπούκης
Φιλόλογος
ΦΩΤΟ
1.Αετός σε νόμισμα αρχαίου Δορίσκου
2.Αετός σε νόμισμα Τραϊανούπολης
3.Θαλασσαετός του δέλτα
