Τα τρία έργα που βρέθηκαν στο επίκεντρο της ενεργειακής ατζέντας Ελλάδας – ΗΠΑ – Από ποια projects οι Αμερικανοί πήραν αποστάσεις
Το δικό του στίγμα βάζει ο πόλεμος στην Ουκρανία στα ενεργειακά έργα αμερικανικού ενδιαφέροντος που δρομολογούνται στην Ελλάδα, τα οποία και αναμένεται να επιταχυνθούν το επόμενο διάστημα.
Τα τρία έργα που ανήκουν σε αυτή τη κατηγορία και βρέθηκαν στο επίκεντρο των χθεσινών συζητήσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές φαίνεται ότι ήταν το FSRU της Αλεξανδρούπολης, ο αγωγός πετρελαίου από το βορειοελλαδίτικο λιμάνι μέχρι το Μπουργκάς και το καλώδιο Ελλάδα – Αίγυπτος.
Τόσο το κοινό ανακοινωθέν του 4ου Στρατηγικού Διαλόγου, αλλά και όσα διαμείφθηκαν μεταξύ των δύο πλευρών, στέλνουν το μήνυμα ότι Αθήνα και επενδυτές πρέπει να ανεβάσουν ταχύτητες στα παραπάνω projects, προκειμένου να μη δοθεί περιθώριο αντίδρασης στη ρωσική ενεργειακή μηχανή.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το FSRU για το οποίο το κείμενο αναφέρεται «στις προσπάθειες της Ελλάδας να διασφαλίσει ότι η Μονάδα Επαναεριοποίησης Πλωτής Αποθήκευσης στην Αλεξανδρούπολη θα τεθεί σε λειτουργία μέχρι το τέλος του έτους».
Εκτός των τριών παραπάνω έργων, η αμερικανική πλευρά εξέφρασε την ικανοποίησή της για την έναρξη λειτουργίας του διασυνδετήριου αγωγού Ελλάδας- Βουλγαρίας, καθώς και τον τρέχοντα σχεδιασμό για τον διασυνδετήριο αγωγό Βόρειας Μακεδονίας-Ελλάδας.
Ισχυρή στήριξη στα καλώδια
Αποκωδικοποιώντας τις αμερικανικές ενεργειακές προτεραιότητες, με βάση τόσο τις πληροφορίες όσων διαμείφθηκαν, όσο και το κοινό ανακοινωθέν, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκείνο το σημείο που αναφέρεται στα ηλεκτρικά καλώδια και στους αγωγούς.
Στο θέμα των καλωδίων εκφράζεται η κοινή αντίληψη για τη σημασία των έργων που «θα μπορούσαν να γεφυρώσουν την Ευρώπη με την Αφρική και την Ασία, όπως διάφορες προτεινόμενες ηλεκτρικές διασυνδέσεις». Εδώ υποννοείται το GREGY, δηλαδή το Ελλάδα -Αίγυπτος που προωθεί ο όμιλος Κοπελούζου (GREGY) και το Κρήτη-Κύπρος -Ισράηλ της Eurasia Group.
Ειδικά όσον αφορά το καλώδιο με την Αίγυπτο, οι ΗΠΑ φαίνεται να παρέχουν ισχυρή στήριξη στο έργο, καθώς υποκαθιστά 4,5 bcm ρωσικού αέριου.
Αποστάσεις ΗΠΑ από τις ανακαλύψεις κοιτασμάτων
Καμία ωστόσο αναφορά σε κοινή αντίληψη των δύο πλευρών δεν γίνεται ως προς τις ανακαλύψεις κοιτασμάτων από Ισραήλ, Κύπρο και Αίγυπτο στην Αν.Μεσόγειο. Η επισήμανση της σημασίας τους αποδίδεται μόνο στη χώρα μας.
«Η Ελλάδα επεσήμανε τη σημασία των ανακαλύψεων φυσικού αερίου από το Ισραήλ, την Κύπρο και την Αίγυπτο ως δυνητικά πολύτιμες πηγές για τη διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος της περιοχής και ανέδειξε τη σημασία των δικών της προγραμμάτων εξερεύνησης φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της Κρήτης για την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της Ανατολικής Μεσογείου», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Στον πάγο ο East Med
Επίσης ενδιαφέρον έχουν οι αναφορές για τον αγωγό φυσικού αερίου East Med, από τον οποίο ένα χρόνο πριν η Ουάσινγκτον είχε αποσύρει το ενδιαφέρον της. Στο συγκεκριμένο ζήτημα, η αμερικανική στάση δεν φαίνεται να αλλάζει, όπως είχε γράψει το Energypress. Και αυτό, καθώς όπως και με τις ανακαλύψεις κοιτασμάτων στην Αν.Μεσόγειο, έτσι και για τον East Med, υπάρχει μια λιτή αναφορά – χωρίς αυτός να κατονομάζεται- ότι η Ελλάδα (και όχι οι ΗΠΑ) επανέλαβε την στήριξη της σε «σε πιο παραδοσιακά έργα ενεργειακής υποδομής στην Ανατολική Μεσόγειο».
Τόσο για τα κοιτάσματα της Αν.Μεσογείου, όσο και για τον East Med, μια ερμηνεία, πιθανώς η αμερικανική στάση να συνδέεται με την πρόθεση να μη ενοχληθεί η Τουρκία. Χρόνια τώρα η γείτονα κατηγορεί τις χώρες της περιοχής ότι την έχουν αποκλείσει από την αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Αν.Μεσογείου, πιέζοντας για να συμμετάσχει και αυτή στον διαμοιρασμό του θαλάσσιου πλούτου.
Αλλά ειδικά σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία για τα αμερικανοτουρκικά, την Τουρκία σε κατάσταση σοκ μετά τους σεισμούς και ενόψει εκλογών στη γείτονα, η συγκυρία δεν προσφέρεται για αναμόχλευση τέτοιων ζητημάτων. Ειδικά για τον East Med, και παρά τις δυσκολίες στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, εντούτοις οι ΗΠΑ ποτέ δεν ήθελαν ένα σταθερό και μόνιμο έργο που θα απέκλειε την Τουρκία, παρακάμπτοντας την επί δεκαετίες στενή τους σύμμαχο.
Συμπερασματικά, οι χθεσινές ελληνοαμερικανικές συζητήσεις στέλνουν μηνύματα ισχυρής ενίσχυσης της ενεργειακής συνεργασίας, ικανοποίησης για τη συμβολή της Ελλάδας στην απεξάρτηση της ΝΑ Ευρώπης από τη Μόσχα και αύξησης του αμερικανικού επενδυτικού αποτυπώματος για συγκεκριμένα έργα. Δεν ισχύει το ίδιο για άλλα, για τα οποία οι Αμερικανοί, για τους δικούς τους λόγους, δεν εμφανίζονται ως ένθερμοι υποστηρικτές.
Γιώργος Φιντικάκης
