Οκτώβριος 1922 – Ένας Αιώνας Μνήμης – Απόγνωση και πανικός των κατοίκων – Η δράση των Τουρκικών Συμμοριών
** 9 **
* ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1922
“ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΥΠΑΘΗ ΘΡΑΚΗ ΜΑΣ. Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ. ΑΠΟΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΑΝΙΚΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ (του αυτόπτη διευθυντή της ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, Πέτρου Ξ. Λεβαντή).
ΑΛΛΟΦΡΟΣΥΝΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΤΑΙ. ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΛΑΥΘΜΩΝ.
ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΙΚΕΣ ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΕΣ. Η ΑΓΩΝΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΜΑΣ. Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΣΥΜΜΟΡΙΩΝ. ΣΑΡΑΝΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ.
_________________________
1- * 7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1922
* Η τραγική έξοδος των ομογενών πληθυσμών συνεχίζεται με πρωτοφανή σύγχυση. Οι ομογενείς των περιχώρων, μόλις το 1/10 της κινητής τους περιουσίας κατόρθωσαν να μεταφέρουν, λόγω της έλλειψης μεταφορικών μέσων.
* Ο στρατηγός ΤΣΙΜΙΚΑΛΗΣ επίταξε όλα τα μεταγωγικά μέσα και τα διέθεσε για την εξυπηρέτηση του αλλόφρονος πληθυσμού, καθώς και τα πλεονάζοντα μέσα της Μεραρχίας.
Η Μεραρχία θα αναχωρήσει την 10/10, με την άφιξη των Γαλλικών αποσπασμάτων.
2- * 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1922
Κάτω από γενική σύγχυση και αλλοφροσύνη, που δεν περιγράφεται, συνεχίζεται η φυγή των πληθυσμών, από την Ανατολική Θράκη.
Ούτε οι προκηρύξεις του Γενικού Διοικητή Θράκης, ούτε οι συστάσεις των τοπικών αρχών ίσχυσαν, για να αναστείλουν το ακατάσχετο ρεύμα εξόδου.
Ελληνες, Αρμένιοι, Κιρκάσιοι και πολλοί αντικεμαλικοί Τούρκοι, θέλουν να φύγουν πριν από την αναχώρηση των Ελληνικών στρατευμάτων, γιατί θεωρούν ανίσχυρη κάθε συμμαχική προστασία, απέναντι στην τουρκική βαρβαρότητα.
* Ο δημόσιος δρόμος, από Αδριανούπολη μέχρι Σαράντα Εκκλησιές είναι γεμάτος από θλιβερά καραβάνια, που καθιστούν αδύνατη κάθε κίνηση, σε τέτοιο βαθμό, που τον διέσχισα με αυτοκίνητο μέσα σε οκτώ ώρες.
Αληθινός τόπος κλαυθμού, κατέστη, η τεράστια αυτή οδός, από το ένα άκρο στο άλλο.
Οι γόοι των νηπίων, των οποίων μεγάλος αριθμός υποκύπτει ή από τις κακουχίες ή από αρρώστιες.
Οι θρήνοι των μανάδων, οι βρισιές προς τα βόδια των ανδρών να προχωρούν πιο γρήγορα, οι αναθεματισμοί των γερόντων , για τους υπεύθυνους της τραγικής μοίρας του Θρακικού Ελληνισμού, καθιστούν άπειρα σπαραξικάρδια τη θλιβερή εικόνα, που σφίγγει την καρδιά, ώστε να στερεύουν τα δάκρυα.
* Η συμμαχική αποστολή έμεινε κατάπληκτη σε αυτήν την έξοδο και προσπαθεί να την σταματήσει ή να την μετριάσει.
Μάταιες όμως οι προσπάθειες, οι πληθυσμοί που φεύγουν, περιφρονούν τις διαβεβαιώσεις για την ασφάλειά τους και υποδέχτηκαν τις συστάσεις με έντονες διαμαρτυρίες.
* Η επιτροπή που πήγε στην Χάφσα, για αν εμποδίσει την περαιτέρω πορεία των θλιβερών καραβανιών, μπροστά στους θρήνους των παιδιών, τις φωνές των γυναικών και τις διαμαρτυρίες των ανδρών, αναγκάστηκε να υποχωρήσει.
Απηύθυνε συστάσεις και παρακλήσεις, τα καραβάνια να σταματήσουν για δύο ώρες, για να εκκενωθεί στο διάστημα αυτό το Κάραγατς.
* Η οδός Αδριανούπολης Κάραγατς είναι γεμάτη από άλλα θλιβερά καραβάνια προσφύγων, που κατευθύνονται άτακτα, προς όλες τις κατευθύνσεις, λόγω έλλειψης οργανωμένης υπηρεσίας και επαρκών μεταφορικών μέσων.
* Ο Γενικός Διοικητής ΚΑΤΕΧΑΚΗΣ αγωνίζεται να οργανώσει υπηρεσία, αλλά για τα μέσα αυτά πρέπει να φροντίσει η Κυβέρνηση.
* Να σταλούν πλοία στο Δεδέαγατς,να κατευθυνθούν όλα τα διαθέσιμα βαγόνια στην Θράκη και στην ανάγκη να ελαττωθούν οι σιδηροδρομικοί συρμοί, σε όλο το κράτος, για να εξοικονομηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα βαγόνια.
Μαζί με τους πρόσφυγες, πρέπει να διασωθούν και οι περιουσίες τους, για να απαλλαγεί το κράτος, από τις κολοσσιαίες δαπάνες, για την διατροφή και επιβίωση τους.
Αυτό θα επιτευχθεί με άφθονα μεταφορικά μέσα.
Στις Σαράντα εκκλησιές η σφριγηλή ελληνική ζωή νεκρώθηκε πια.
Οι Ελληνες έμειναν με τον αρχιερατικό επίτροπο, που θα αναχωρήσει τελευταίος.
Πάλι περνούν καραβάνια, προερχόμενα από ανθηρές πόλεις.
Η Γένα, ο Σκοπός, η Πέτρα, εκκενώθηκαν, λόγω της επιδρομής σ΄αυτές των Τούρκων των περιχώρων.
Η αποθράσυνση των Τούρκων οξύνεται και κρούσματα τουρκικής αποθράσυνσης σημειώθηκαν πολλά.
3- * ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ 9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1922
Στην Αδριανούπολη, η διασυμμαχική επιτροπή, του τριγώνου του Κάραγατς και της υπόλοιπης Θράκης συνεχίζεται κανονικά.
* Σήμερα αφίχθηκε Γαλλικό τάγμα, που κατασκήνωσε σε διάφορα ελληνικά κτίρια και σε αυτό του Γυμνασίου.
Το τάγμα αυτό τέθηκε υπό της διαταγές του φρουράρχου, συνταγματάρχη ΚΟΝΔΥΛΗ, μέχρι της αποχώρησης των ελληνικών αρχών.
Αυτός εξέδωσε διαταγή προς τους αξιωματικούς και τους άνδρες της φρουράς, να χαιρετούν και ανταποδίδουν τον χαιρετισμό προς τους Γάλλους αξιωματικούς και στρατιώτες.
Αγγλικά στρατεύματα, αποβιβάστηκαν στη Ραιδεστό και Ιταλικά στη Μήδεια και Σηλυβρία.
* Το τρίγωνο του Κάραγατς, διαιρέθηκε σε τρεις ζώνες.
Οι Ιταλοί θα καταλάβουν την περιοχή μεταξύ Σηλυβρίας, Τυρολόης και Ανακτορίου και Μήδειας.
Οι Γάλλοι τις περιοχές Κάραγατς, Αδριανούπολης και Σαράντα Εκκλησιών.
Οι Αγγλοι τη γραμμή Ραιδεστό, Αρκαδιούπολης και Ουζούν Κιοπρού και νότια απ’ αυτό, όλη την παραλία.
* Ο αρχηγός του αποβατικού Αγγλικού στρατού Ραιδεστού, εξέδωσε προκήρυξη, όπου τόνιζε ότι μέχρι 2 Νοεμβρίου, δεν θα εγκατασταθούν στις περιοχές που θα καταλάβουν οι Αγγλοι, η τουρκική χωροφυλακή, ούτε οι τουρκικές αρχές.
Κατόπιν διαβημάτων προς την Κοινωνία των Εθνών, ανέλαβε αυτή να αγοράσει τα σιτάρια της Θράκης, που θα εγκαταλειφτούν.
Αφίχθηκε ο γραμματέας του ύπατου αρμοστή της Κοινωνίας των Εθνών και άρχισε τις συνεννοήσεις.
Έστειλε τηλεγράφημα στον Οικουμενικό Πατριάρχη ΜΕΛΕΤΙΟ, που τον παρακαλούσε να στείλει εκπροσώπους του για την επίλυση προβλημάτων και γενικά για το προσφυγικό πρόβλημα.
* ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1922
_______________________________________
1- * ΚΕΣΣΑΝΗ 8 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ
“Η Κεσσάνη πενθεί, απόλυτη σύγχυση…
Η έλλειψη μεταφορικών μέσων είναι αισθητή, από κάθε άλλη περιφέρεια.
Το μεγαλύτερο μέρος εγκαταλείφτηκε, ιδίως στην περιοχή Μαλγάρων, που είναι αδύνατη η μεταφορά τους στον κόλπο του Ξηρού.
* Στους δρόμους διαδραματίζονται σκηνές απόγνωσης, αληθινοί κλαυθμοί σε όλους τους δημόσιους δρόμους.
2- ** ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ 9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
Μέσα σε συγκλονιστική συγκίνηση, τελέστηκε η τελευταία λειτουργία στο Μητροπολιτικό Ναό, χοροστατούντος του Μητροπολίτη ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ.
Λυγμοί και θρήνοι, διέκοπταν τον εμπνευσμένο λόγο του Μητροπολίτη, που τα μάτια ήταν γεμάτα δάκρυα.
* Ο Μητροπολίτης, μετά την τελετή, παρέδωσε τα κλειδιά των Ιερών Ναών και των εκπαιδευτηρίων στη Διασυμμαχική Επιτροπή. Η Μητρόπολη μεταφέρθηκε στο Κάραγατς.
Μετά τη λειτουργία, στάλθηκε έντονη διαμαρτυρία, στους πολιτισμένους λαούς, για το σφαγιασμό της Θράκης.
3- * ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ 9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
“Η αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων συνεχίζεται κανονικότατα και τμηματικά.
Ολα τα αρχεία των στρατιωτικών υπηρεσιών και των άλλων υπηρεσιών, ήδη μεταφέρθηκαν.
* Η αποχώρηση του στρατού μας θα έχει συμπληρωθεί την 15 Οκτωβρίου, οπότε πιθανότατα, η Γενική Διοίκηση Θράκης, θα αναγκαστεί να αναχωρήσει στην Κομοτηνή.
Στην Αδριανούπολη, επικρατεί πλήρης τάξης.
* Οι ειδήσεις της εφημερίδας “ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ” για αταξίες είναι τελείως ανυπόστατες.
Οι ομογενείς πληθυσμοί και ο στρατός που υποχωρούν, δείχνουν μεγάλο ιπποτισμό.
Η τάξη βρίσκεται στα στιβαρά χέρια του ΚΟΝΔΥΛΗ, για να υπάρχει βεβαιότητα ότι δεν διαταραχθεί μέχρι τέλους.
Πυρκαγιά που τυχαία προκλήθηκε, σε ένα ξυλουργείο, κατασβέστηκε αμέσως, από αξιωματικούς και στρατιώτες, πριν ακόμη φτάσουν οι αντλίες.
Επέδειξαν αυταπάρνηση, για να σβύσουν την φωτιά, για να μην την αποδώσουν οι γνωστοί κακόβουλοι κύκλοι, στους Ελληνες. Οι ενέργειές τους ήταν αξιοθαύμαστες.
3- * ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ 9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
“Οι Τούρκοι, τα… άκακα αρνιά του ΜΠΟΥΓΙΟΝ και του ΣΦΟΡΕΣΑ, είναι οπλισμένοι μέχρι τα δόντια.
* Οι Τούρκοι τσετοποιήθηκαν και επιδίδονται σε διάφορες βιαιότητες, που φτάνουν μέχρι της σφαγής των 71 νοσοκόμων στο Κάραγατς, της περιοχής Αρκαδιουπόλεως.
Οι Τούρκοι έσφαξαν πρόσφυγες, στην Χαριούπολη, Παβλίκιοοι και Τσερκέζ Μαζελίμ.
* Η εκκένωση της Κεσσάνης, μετά την αναγγελία της εκκένωσης της Ανατολικής Θράκης άρχισε και όλος ο ελληνικός πληθυσμός, άρχισε να αναχωρεί, αφήνοντας τις εστίες και τους τάφους των πατέρων τους.
Η Κεσσάνη είναι αυτή την στιγμή μία κηδεία, είναι ο επιτάφιος θρήνος, η φωνή όλων, οι ολοφυρμοί των γυναικοπαίδων, σέρνουν την νεκρική πομπή.
Ξεπροβοδίζουν τους κατοίκους που φεύγουν με τα κοπάδια τους και σκορπίζουν ρίγη στους λόφους και τις βουνοκορφές.
Τουρκικές άμαξες που επιτάχθηκαν, περνούν την Μαρίτσα (ονομασία του Εβρου), μεταφέρουν ότι μπορεί να μεταφερθεί, οικιακά είδη, δημητριακά και διάφορα άλλα.
Στο μαρτύριο της φυγής, προστίθεται και το μαρτύριο της βροχής. Πολλές άμαξες σταματούν, λόγω των λιμνών που σχηματίστηκαν και δεν μπορούν να περάσουν… Επί πλέον, δεν λείπει και η εκμετάλλευση των μικροπωλητών, που βρίσκουν την ευκαιρία να απογυμνώνουν τον πανικόβλητο και φτωχό μετανάστη.
* Κατά μήκος της Κεσσάνης προς Δεδέαγατς, βλέπεις άμαξες, κάρα, έπιπλα και σιτηρά, που αφέθηκαν, γιατί δεν υπήρχε τρόπος να μεταφερθούν και να διασωθούν και αύριο θα τα οικειοποιηθούν οι κατακτητές.
Η Κεσσάνη μας νέκρωσε, δεν απέμεινε κανείς, εκτός των πολιτικών και των προξενικών αρχών, που περιμένουν την άφιξη της Διασυμμαχικής επιτροπής..
* Πίσω είναι πλέον ένα απέραντο νεκροταφείο, αλλά και ένας θησαυρός (απο σιτηρά), που μπορούσαμε και μπορούμε να σώσουμε, μπορούσε η Ελληνική Κυβέρνηση.
Πρόκειται για δημητριακά, πάνω από 2.000.000 οκάδων, που βρίσκονται στις αποθήκες, Εδώ, παραμελημένες από τον πολύ ΒΟΖΙΚΗ και δεν μεταφέρονται, λόγω έλλειψης μεταφορικών μέσων.
Οι εκκλησίες απογυμνώθηκαν και τα ιερά σκεύη διανεμήθηκαν στους κατοίκους, για να μην πέσουν στα χέρια των βαρβάρων.
* Στο δρόμο, γεννήσεις, θάνατοι μικρών παιδιών και ασθένειες επί ασθενειών.
Οι περισσότεροι κάτοικοι της Ανατολικής Θράκης, λόγω του φόβου και του πανικού, εγκαταλείπουν τα πάντα για να σώσουν την ζωή τους”. **
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΥΣΤΡ. ΝΑΖΛΗΣ
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.
Αντιπρόεδρος Ένωσης Αποστράτων
Αξιωματικών Στρατού
