Μακροχρόνια είναι η Αθλητική Παράδοση της Αλεξανδρούπολης – Γι’ αυτό και ονομάσθηκε «Αθλητικομανία»
Η Αλεξανδρούπολη έχει μία μακροχρόνια αθλητική παράδοση.
Μερικά χρόνια μετά την απελευθέρωση της την 14η Μαϊου 1920 και την ένταξη της στον ελληνικό εθνικό κορμό, η νεολαία της ασχολήθηκε ενεργά με τον αθλητισμό, τον κλασσικό αθλητισμό, αυτόν του στίβου, αλλά και του ποδοσφαίρου.
Κάθε γειτονιά με τους ανοιχτούς χώρους της, τις …” αλάνες ” της, ήταν και ένα γήπεδο ποδοσφαίρου με πρόχειρες εστίες, όπου τα παιδιά της έπαιζαν …μπάλα , το κλωτσοσκούφι, στην αρχή με πρόχειρες μπάλες φτιαγμένες από υφάσματα και μετά με τις…φουσκωμένες δερμάτινες.
Συγχρόνως είχε ιδιαίτερη ανάπτυξη και ο κλασσικός αθλητισμός, που αυτός αναπτυσσόταν στο νεοκατασκευασμένο στάδιο στην δυτική πλευρά, δίπλα στην θάλασσα.
Μέσα στο γήπεδο αυτό ,η νεολαία της Αλεξανδρούπολης αθλείτο σε όλα τα αθλήματα, με έντονες προσπάθειες, που τις διέκρινε η ευγενής άμιλλα και το ιδεώδες του αθλητισμού, όπως μεταδόθηκε από τους προγόνους μας.
Μαζί με την ανάπτυξη της πόλης, αναπτυσσόταν συγχρόνως και ο αθλητισμός.
Την έφεση, επιθυμία και την αγωνιστική διάθεση της νεολαίας, έγκριτοι πολίτες της, την μετουσίωσαν σε οργανωμένη προσπάθεια και δημιούργησαν το 1927 τον ΜΟΥΣΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ Ε Θ Ν Ι Κ Ο Σ.
Πληθώρα των αθλητών που διακρίθηκαν για τις επιδόσεις και το ήθος τους, όχι μόνο σε τοπικό, αλλά και σε περιφερειακό και πανελλήνιο επίπεδο.
Εδώ θα σας δώσω κάποια στοιχεία, που αποτελούν τμήμα της αθλητικής ιστορίας της περιοχής, που ίσως λίγοι γνωρίζουν και μόνο οι ειδικοί ασχολούνται πλέον.
Το δίσεκτο και αιματοβαμμένο 1949 ήταν και για τον Εβρο, ένα ορόσημο εσωτερικής ( αλλά και ξενοκίνητης ) πολεμικής διαπάλης, όπου η καταστροφική λαίλαπα, δημιούργησε μεγάλες καταστροφές, σε ανθρώπους και σε υποδομές.
Μετά τον αποτυχημένο πολεμικό αντιπερισπασμό…για την κατάληψη των Μεταξάδων Διδυμοτείχου, ως ” κυβερνητικής ” κατοχής, από ένοπλα τμήματα κομμουνιστών, με την εκατόμβη θυμάτων, τον Μάϊο του 1949, ο Εβρος άρχισε να αναπνέει καλύτερα εθνικά, παρ’ όλους τις μεγάλες πληγές που συσσώρευσε.
Στην δυτική Μακεδονία, στο Βίτσι και στον Γράμμο, οι πολεμικές συγκρούσεις τον Αύγουστο του 1949, ήταν στην μεγαλύτερη ένταση και δράση.
Εκεί, στα απόμακρα και κακοτράχαλα βουνά, συγκρουόταν δύο κόσμοι σε ένα πόλεμο επικράτησης, που ο απόηχος του έφτανε σε κάθε γωνιά της πολύπαθης ελληνικής γης.
Στην περιοχή του Εβρου, που επίσης υπέστη πάρα πολλά σε όλα τα επίπεδα, ο άνεμος της ελευθερίας και η απομάκρυνση του καθημερινού φόβου, αναπτέρωσε το συναίσθημα των πολύπαθων κατοίκων.
Μέσα σε ένα περιβάλλον, που διψούσε για ελπίδα και προοπτική, αναβίωσαν οι προηγούμενες ασχολίες σε θέματα κοινωνικής και εθνικής ανάτασης.
Η νεολαία του, που, από το 1940,αντίκρυσε όλα τα δεινά του πολέμου και της κατοχής, άρχισε να ασχολείται με τα προηγούμενα ειρηνικά και φιλοπρόοδα έργα και ασχολίες της.
Για την εθνική ανάταση οι φορείς, οργάνωσαν αθλητικούς αγώνες, με την συμμετοχή αθλητών από όλες τις πόλεις του Εβρου και την παρουσία πλήθους κόσμου, που έτρεχε να δει και να θαυμάσει τα νέα παιδιά και να χειροκροτήσει την παρουσία και τις επιδόσεις τους.
***
* Στην Αλεξανδρούπολη στο εθνικό στάδιο της,την 14 και 15 Αυγούστου 1949, οργανώθηκαν οι 11οι Πανέβριοι Αθλητικοί αγώνες, με την συμμετοχή αθλητών από την Αλεξανδρούπολη, Σουφλί, Διδυμότειχο, Ορεστιάδα, αλλά και από την Κομοτηνή, Ξάνθη, Καβάλα και Δράμα.
Τους αγώνες παρακολούθησαν όλες οι πολιτικές, στρατιωτικές αρχές και χιλιάδες κατοίκων.
Την έναρξη των αγώνων κήρυξε ο αναπληρωτής Γενικός Διοικητής Θράκης Ζάχος ΞΗΡΟΤΥΡΗΣ, με εμπνευσμένο λόγο.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ.
ΔΡΟΜΟΣ 100 μ.
——————-
1) ΚΟΣΜΑΣ Φώτης 11,1”, Εθνικού Αλεξανδρούπολης 2) ΚΗΠΟΥΡΟΣ Δημ. 11,2” Κομοτηνής, 3)ΜΕΡΤΖΑΝΗΣ Ε. 11,6” Αλεξανδρούπολης.
ΑΛΜΑ ΕΙΣ ΥΨΟΣ
——————-
1) ΚΑΜΠΑΔΕΛΗΣ Ι. 1,65 μ. Φίλιπποι Καβάλας, 20 ΜΕΛΕΤΙΑΔΗΣ Μ. 1,60 μ. Κομοτηνής, 3) ΚΟΥΚΟΥΒΙΔΗΣ Χρ. 1,60 μ. Κομοτηνής.
ΣΦΑΙΡΟΒΟΛΙΑ
—————-
1) ΔΕΣΛΙΑΝ Αρτίν 11,35 μ. Αλεξανδρούπολης, 2) ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ Θωμάς 10,51 μ. Αλεξανδρούπολης, 30 ΝΕΣΟΥΔΗΣ Ν. Ορεστιάδας.
ΔΡΟΜΟΣ 110μ. ΜΕΤ ΕΜΠΟΔΙΩΝ
————————————–
1) ΚΑΜΠΑΔΕΛΛΗΣ Ι. 15,7” Καβάλας 2) ΛΥΜΠΟΠΟΥΛΟΣ Αναστάσιος 18,1” Αλεξανδρούπολης, 3) ΧΑΤΖΗΓΡΗΓΟΡΙΟΥ 18,5” Καβάλας.
ΔΡΟΜΟΣ 400 μ.
——————
1) ΚΟΣΜΑΣ Φώτης 52” Αλεξανδρούπολης 2) ΤΟΛΙΑΣ 56,4” Καβάλας 3) ΜΠΟΛΙΑΚΗΣ 57,2” Αλεξανδρούπολης
ΔΡΟΜΟΣ 1.500 μ.
———————
1) ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΗΣ 4λ 35” Αλεξανδρούπολης, 2) ΜΕΤΑΣΑΡΑΚΗΣ 4λ 35,7” Αλεξανδρούπολης, 3) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ 4λ,42” Καβάλας.
ΑΛΜΑ ΕΙΣ ΜΗΚΟΣ.
———————-
1) ΚΗΠΟΥΡΟΣ 6, 07 μ. Κομοτηνής, 2) ΤΣΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 5,99 μ. Διδυμοτείχου, 3) ΚΑΜΠΑΔΕΛΛΗΣ 5,90 μ. Καβάλας.
ΑΚΟΝΤΙΣΜΟΣ
—————–
1) ΚΟΣΜΑΣ Φώτης 47,14 μ. Αλεξανδρούπολης 2) ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ Θωμάς 42,90 μ. Αλεξανδρούπολης 3) ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ 41,42 μ. Διδυμότειχο.
ΣΚΥΤΑΛΟΔΡΟΜΙΑ 4 Χ 400 μ.
——————————–
1) ΕΘΝΙΚΟΣ Αλεξανδρούπολης 3λ 47,7”, 2) ΦΙΛΙΠΠΟΙ Καβάλας 3λ 50 ”, 3) ΗΡΑΚΛΗΣ Καβάλας 3λ 55”.
ΔΡΟΜΟΣ 200 μ.
——————
1) ΚΟΣΜΑΣ Φώτης 23,6” Αλεξανδρούπολης 2) ΠΑΓΚΑΚΗΣ 24,2” Ξάνθης 3) ΜΟΣΧΙΔΗΣ 24,9” Καβάλας
ΔΡΟΜΟΣ 800 μ.
——————
1) ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΗΣ 2λ 9” Αλεξανδρούπολης, 2) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ 2λ 10” Καβάλας 3) ΤΟΛΙΑΣ 2λ 16”
ΔΡΟΜΟΣ 400 μ.ΜΕΤ ΕΜΠΟΔΙΩΝ
————————————–
1) ΚΟΣΜΑΣ Φώτης, 57,1” Αλεξανδρούπολης, 2) ΚΑΜΠΑΔΕΛΛΗΣ 59,2” Καβάλας, 3) ΧΑΤΖΗΓΡΗΓΟΡΙΟΥ 61,8” Καβάλας
ΛΙΘΟΒΟΛΙΑ
—————
1) ΜΑΡΜΑΡΑΣ 16,84 μ. Αλεξανδρούπολης 2) ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ 16,31 μ. Καβάλας, 3) ΜΠΟΥΛΜΠΥΤΖΗΣ 15,66 μ. Αλεξανδρούπολης
ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΔΙΣΚΟΒΟΛΙΑ
—————————–
1) ΜΑΡΜΑΡΑΣ 31,84μ. 2) ΚΟΣΜΑΣ Φώτης 31,28 3) ΠΡΙΜΠΟΣ Στράτος 29,72 μ. άπαντες Αλεξανδρούπολης.
ΤΡΙΠΛΟΥΝ
————–
1) ΚΗΠΟΥΡΟΣ 13,19μ. Κομοτηνής 2) ΚΑΜΠΑΔΕΛΛΗΣ 12,37μ. Καβάλας, 3) ΜΕΛΕΤΙΑΔΗΣ 12,30μ. Κομοτηνής.
ΔΡΟΜΟΣ 5.000 μ.
——————–
1) ΚΕΧΑΓΙΟΓΛΟΥ Χρηστ.17λ 33” Αλεξανδρούπολης 2) ΣΑΡΙΚΑΣ 18λ 2” 3) ΩΡΑΙΟΠΟΥΛΟΣ 18λ 2” Δόξας Δράμας
ΣΦΥΡΟΒΟΛΙΑ
—————
1) ΜΑΡΜΑΡΑΣ 27,18 μ. 2) ΜΠΟΥΛΜΠΟΥΤΖΗΣ Τάκης 26,44 μ. 3) ΔΕΣΛΙΑΝ Αρτίν 25,85 μ. άπαντες Αλεξανδρούπολης
ΣΚΥΤΑΛΟΔΡΟΜΙΑ 4 χ 100 μ.
——————————–
1) ΦΙΛΙΠΠΟΙ Καβάλας 47,7” 2) ΕΘΝΙΚΟΣ Αλεξανδρούπολης 48,1” 3) ΚΟΜΟΤΗΝΗ 50,2”
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΣΚΟΒΟΛΙΑ
—————————-
1) ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ Θωμάς 25,60 μ. 2) ΜΠΡΙΜΠΟΣ Στράτος 25,34 μ. 3) ΜΠΟΥΛΜΠΟΥΤΖΗΣ Τάκης 25 μ. άπαντες Αλεξανδρούπολης
ΑΛΜΑ ΕΠΙ ΚΟΝΤΩ
———————-
1) ΚΟΣΜΑΣ Φώτης 3,14 μ Αλεξανδρούπολης. 2) ΓΕΡΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Γεώργιος 2,97 μ. Αλεξανδρούπολης 3) ΣΟΥΜΠΑΡΕΛΙΑΝ 2,70 μ. Α. Ε. Διδυμοτείχου.
Πολυνίκης σύλλογος ανακηρύχτηκε ο ΕΘΝΙΚΟΣ Αλεξανδρούπολης με 162 βαθμούς, ακολούθησαν ΦΙΛΙΠΠΟΙ Καβάλας με 49 βαθμούς, ΗΡΑΚΛΗΣ Καβάλας με 34, Α . Ε . Κομοτηνής με 26 ΕΛΠΙΣ Κομοτηνής με 13, Α > Ε . Διδυμοτείχου με 12, Ορεστιάδα με 5 και ΟΡΦΕΑΣ Κομοτηνής με 4.
***
* Ενα μήνα μετά τον Σεπτέμβριο του 1949, ο ΕΘΝΙΚΟΣ Αλεξανδρούπολης συμμετείχε στους Η. Παμμακεδονικούς αγώνες στην Θεσσαλονίκη.
Στους αγώνες αυτούς στα 400 μ. μετ’ εμποδίων πρώτος ανεδείχθη ο γνωστός πλέον αθλητής ΚΑΜΠΑΔΕΛΛΗΣ των Φιλίππων Καβάλας με 58,1” με δεύτερο τον ΚΟΣΜΑ Φώτη του ΕΘΝΙΚΟΥ Αλεξανδρούπολης με 64” και τρίτο τον ΚΑΝΕΛΛΙΔΗ του ΒΑΟ με 68,1”.
Στα 5.000 μ. 1ος ο ΣΙΣΚΟΣ του ΒΑΟ ΜΕ 17λ 26” 2ος ο ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ του ΠΑΟΚ με 17λ 31” και 3ο τον ΚΕΧΑΓΙΟΓΛΟΥ Χρήστο του ΕΘΝΙΚΟΥ με 17λ 34”
Στα 110 μετ’ εμποδίων 1ος ο ΚΑΜΠΑΔΕΛΛΗΣ των ΦΙΛΙΠΠΩΝ Καβάλας με 15,6” ( νέο παμμακεδονικό ρεκόρ ), 2ος ο ΜΙΧΑΗΛ με 16,7” και 3ος ο ΛΥΜΠΟΠΟΥΛΟΣ Αναστάσιος του ΕΘΝΙΚΟΥ Αλεξανδρούπολης με 17”
ΠΕΝΤΑΘΛΟ
—————-
1) ΚΟΣΜΑΣ Φώτης του ΕΘΝΙΚΟΥ 2.410 βαθμούς,2) ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ ΑΕΤΟΥ με 2.082 βαθμούς και 3) ΠΙΙΠΕΡΙΔΗΣ ΗΡΑΚΛΗ με 1979 βαθμούς.
Συμμετείχαν 13 σωματεία .Ο ΗΡΑΚΛΗΣ Θεσσαλονίκης πήρε 83 βαθμούς, ο ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ Θεσσαλονίκης 75,5 , ο ΑΡΗΣ Θεσσαλονίκης με 74 ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ Θεσσαλονίκης με 71,5 και ο ΕΘΝΙΚΟΣ Αλεξανδρούπολης με 49,5.
***
Ας ανατρέξουμε στους δύσκολους εκείνους καιρούς.
* Την 15 Σεπτεμβρίου 1949 το ΕΜΠΟΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ της Αλεξανδρούπολης οργάνωσε εκδρομή με αυτοκίνητα στην Μάκρη Αλεξανδρούπολης, με μικρούς μαθητές, για τους οποίους είχε αναλάβει την σίτιση τους. Τους μικρούς συνόδευσαν και περιποιήθηκαν οι κ Φέλη ΠΡΟΚΟΥ σύζυγος του στρατιωτικού διοικητή Θράκης ΠΡΟΚΟΥ Στέφανου, μάχιμη αδελφή προϊσταμένη , και οι κυρίες Χρυσικού , Παπαδάκη Φιλιππίδη Ελένη, πρόεδρος του Συνδέσμου Κυριών και Δεσποινίδων , οι Χρ. Γκίνη ιατρού , Χ. Παπαδοπούλου και Καραγιάννη και οι κύριοι Φιστούρης και Κοκκίνης, μαζί με την διευθύντρια των συσσιτίων κ, Σκουλούδη Κατίνα. Το μεσημέρι πήγαν στην Μάκρη και έφαγαν μαζί τους ο ταξίαρχος ΠΡΟΚΟΣ Στέφανος και ο επιτελάρχης.
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ
Ο αθλητισμός στην Αλεξανδρούπολη ,είναι συνυφασμένος με την πορεία της πόλης από την απελευθέρωση της και μετά και γράφηκαν σελίδες δόξας.
Δυστυχώς εκείνες τις σελίδες τις μελετούμε με λύπη και νοσταλγία.
Μέσα στο ξερό γήπεδο ,με τα κουλουάρ με καρβουνόσκονη, με τεχνικά μέσα πρωτόγονα για τις ημέρες μας, οι αθλητές της ξεχώρισαν και πέτυχαν εξαιρετικές επιδόσεις και έγιναν γνωστοί πανελληνίως και στα βαλκάνια.
Την ατμομηχανή του αθλητισμού την έσυρε για χρόνια ο πολυαθλητής ΚΟΣΜΑΣ Φώτης, με συνοδοιπόρους τους συναθλητές του, που πήραν την αθλητική ιστορία από το παρελθόν , την έφεραν στο τότε παρόν και μεταφέρθηκε να πορευτεί στην ιστορία την τοπική και στην μεγάλη ιστορία του αθλητισμού.
Το παρόν είναι ένα μικρό μνημόσυνο σε όλους εκείνους τους πρωτοπόρους, που πολλούς γνώρισα προσωπικά όπως τον Κοσμά Φώτη, Κεχαγιόγλου Χρήστο, Μπρίμπο Στράτο, Λυμπόπουλο Τάσο ,Φουντουκίδη Βαγγέλη, Κυραδενίδη Παναγιώτη, Λουκά Νίκο.
*- Το παρόν βασίστηκε σε δημοσιεύσεις στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ του Αυγούστου και Σεπτεμβρίου του 1949 -*.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΥΣΤΡ. ΝΑΖΛΗΣ
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.
