Μια πόλη, ένα κάστρο – Ο Σύλλογος Κυριών & Δεσποινίδων
Στην Δυτική Θράκη, στην ελληνική πλέον πλευρά της ενιαίας πάλαι ποτέ Θράκης, λίγοι ιστορικοί τόποι έχουν αναδειχθεί και προβληθεί και οι υπόλοιποι περιμένουν υπομονητικά την σκαπάνη της αρχαιολογίας, για να προβληθούν στο φως.
Δυστυχώς και η περιοχή του Εβρου, μία ιστορική θρακική κοιτίδα, που τόσα είδε και γνώρισε, είναι ανεκμετάλλευτη ανασκαφικά και …πέραν του όποιου κρατικού ενδιαφέροντος, διαχρονικά.
Τούμπες, υψώματα και λαγκαδιές, δυστυχώς, κρατούν στα βάθη τους, καλά φυλαγμένα τα ιστορικά τους μυστικά, μέχρις ότου αποφασιστεί να πέσουν πάνω τους τα φιλάνθρωπα μάτια και ευεργετικά χέρια των ειδικών.
Το Διδυμότειχο, με το αυτοκρατορικό και αυτοκρατορογενές κάστρο, με την γύρω περιοχή του, στέκει περήφανο αιώνες τώρα, προκαλώντας και προτρέποντας για λίγη επιστημονική συμπόνοια και σεβασμό στην προϊστορία και την ιστορία του.
Η εξαίσια καστροπολιτεία του, αποτελούσε σημείο αναφοράς πάντα και τραβούσε τα κατακτητικά στίφη, που την υποδούλωναν.
Οι κάτοικοι του ανέκαθεν, γνώριζαν την ιστορία του και προσπαθούσαν να φανούν αντάξιοι απόγονοι εκείνων των πρώτων καστρινών-οικιστών και δημιουργού του.
Πληθώρα οι ιστορικές καταγραφές για το παρελθόν του, ώστε οι όποιοι μελετητές μπορούν να περπατήσουν στα ιστορικά του μονοπάτια σαν να είναι συγκαιρηνοί του τότε.
Εγώ εδώ, θα σας επιστρέψω νοητικά πίσω λίγα χρόνια, μετά την απελευθέρωση του, της 14ης Μαϊου 1920, που ο ακραιφνής ελληνικός πληθυσμός του σε νέα εθνική πνοή, συνέχισε την ζωή του… όπως και πρώτα.
Οι Διμοτειανοί, όπως συνηθίζεται μέχρι τις ημέρες μας να αυτοαποκαλούνται, ανέπτυσσαν την κοινωνική τους ζωή σε ένα νέο δημογραφικό, οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, με την υποδοχή και την ένταξη των προσφύγων από την ξεριζωμένη Ανατολική Θράκη.
Η διασκέδαση, με χοροεσπερίδες που διοργάνωναν αποτελούσαν το κοσμικό γεγονός, όχι μόνο για την περιοχή τους, αλλά γινόταν ευρέως γνωστό παντού και το κατέγραφαν οι τότε εφημερίδες.
Το Ιανουάριο του 1927 ένα τέτοιο γεγονός, απασχόλησε στις στήλες εφημερίδας της Θεσσαλονίκης, της “ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ”. Ας δούμε το γεγονός.
***
Την μονότονη ζωή της πόλης μας, που την κάμνει πιο αποκρουστική, το πείσμα του βοριά, που παλεύει με την νεόφτιαχτη καλύβα του πρόσφυγα, ποικίλλουν πότε-πότε ορισμένα γεγονότα, ολιγόστιγμης καλοζωϊας, που την τρικυμισμένη ψυχή μας, ξεκουράζουν και στης προσφυγιάς την πίκρα έχουν λησμοσύνη
Ο Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων, που ξέρει να πρωτοστατεί σε κάθε ιδέα, έδωσε στις 22 Ιανουαρίου 1927, το βράδυ, χοροεσπερίδα με επιτυχία.
Το σαλόνι στολισμένο απλά, αλλά με ξεχωριστή κομψότητα, είχε γεμίσει πολύ πριν από την καθορισμένη ώρα, από τις ομάδες των χορευτών και εκλεκτές οικογένειες.
Τους προσερχομένους, υποδεχόταν τα μέλη του Συλλόγου.
Πολύ περιποιητικός ήταν, ο γιατρός ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ, που ήταν πρόθυμος πάντα να προσφέρει τις υπηρεσίες του, ενώ οι υποκλίσεις και τα κομπλιμέντα, σκορπιζόταν αφειδώς.
Τον γιατρό, ανταγωνίζεται με περισσότερη κάπως διαχυτικότητα,
η συμπαθής δεσποινίδα ΣΑΚΑΛΗ, που κατά την διάρκεια του χορού, απήγγειλε ωραίο ποίημα, για την χαμένη και ψεύτικη ζωή, που χειροκροτήθηκε με ενθουσιασμό.
Η ορχήστρα έπαιζε κατάλληλα μουσικά κομμάτια.
Στην δίνη του χορού και στο στρόβιλο του “σιλκ στέπ” (μεταξένια βήματα) και το φλίγλισμα του φουστανιού, σιγοσφυρίγματα και τα ψιτ-ψιτ… μερικών καβαλιέρων μαζί με τα “αχ” και τα “δεσποινίς χορεύετε ωραία”, κολακεία απαραίτητη εκ μέρους των πονηρών, για να αρχίσουν μεγαλύτερη κουβέντα.
Τα ακορντεόν συνοδεύαν τους αρμένικους ήχους της λατέρνας.
Την χοροεσπερίδα, τίμησαν με αρκετούς αντιπροσώπους τα δύο φύλα, και οι Ισραηλίτες της πόλης.
Στον χορό και προπαντός στον… τσάμικο, διακρίναμε τον ΒΑΚΑΛΙΔΗ.
Στον εθνικό χορό, αρκετά εύστροφος ήταν ο ΛΟΓΟΘΕΤΙΔΗΣ, οι νεαροί, ΣΑΜΟΥΡΙΔΗΣ και ΤΣΙΓΚΑΣ (σ.σ. Νίκος μετέπειτα γιατρός), που χόρεψαν με πολλή χάρη.
Στο διάλειμμα, με στόμφο και επιτυχή θεατρινισμό, η δεσποινίδα ΨΑΡΡΑ, σε όμορφο επιτυχημένο ποίημα, αφηγήθηκε την χάρη που έδωσε ο βασιλιάς σε κάποιον, που καταδικάστηκε γιατί σκότωσε εκείνον, που ατίμασε την αδελφή του …γιατί σκότωσε την …τιμή όλης της οικογένειας.
Τον χορό έκλεισαν οι καντρίλιες. Η ευχαρίστηση όλων εκείνη την βραδιά, θα μπορούσε να γραφεί στο βιβλίο των… ΚΑΛΩΝ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ.
Σαν γράνσια γκλόρια ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΚ. ***
*****
* ΧΟΡΟΕΣΠΕΡΙΔΑ ΣΤΟ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ – Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΥΡΙΩΝ ΚΑΙ ΔΕΣΠΟΙΝΙΔΩΝ
Ο σύλλογος αυτός με την επωνυμία “ΕΛΠΙΣ”, από την ημέρα ίδρυσής του, εργάζεται εξαιρετικά.
Πριν λίγες ημέρες, το μέλος του ΤΣΙΚΡΙΕΚΤΣΗ Αικατερίνη, έδωσε διάλεξη με θέμα “ΤΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ” και καταχειροκροτήθηκε από το πολύ και εκλεκτό ακροατήριο που παρέστη.
Στις εορτές των Χριστουγέννων, μέλη του Συλλόγου, κατασκεύασαν διάφορα έντυπα και τα μοίρασαν στα παιδιά των σχολείων και συγκέντρωσαν ένα σεβαστό ποσό, που δόθηκε σε άπορους μαθητές, ντόπιους και πρόσφυγες.
Επίσης, αγοράστηκαν και διάφορα μαθητικά δώρα, που μοιράστηκαν στην αρχή του χρόνου.
Από ημέρες προετοίμασαν την χοροεσπερίδα, σε αίθουσα του Συντάγματος, που παραχώρησε πολύ ευγενικά ο Διοικητής του ταγματάρχης ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ.
Η εσπερίδα, που ορίστηκε για να ενισχυθεί το ταμείο του συλλόγου, προετοιμάστηκε από το διοικητικό συμβούλιο, που αποτελούσαν οι ΤΣΑΒΔΑΡΗ Αναστασία, πρόεδρο, ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Μ., ΒΕΛΥΖΙΔΟΥ Α., ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Ε., οι δεσποινίδες, ΣΑΚΑΛΗ Αν., ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ Σ., ΒΕΛΥΙΔΟΥ Χ., ΠΑΠΑΝΕΣΤΟΡΙΔΟΥ Π., ΠΑΣΙΑΔΟΥ Χρυσ., βοηθούμενες, από ντόπιες και πρόσφυγες, οι κυρίες ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Π., ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Ευσ., ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Τ., και ΡΟΚΙΔΗΣ Γεώργιος, ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΥ Ι., ΒΑΛΤΖΥΔΗ Ι., ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ Γ., ΣΙΝΑΠΙΔΟΥ Θ., και ΨΑΡΑ Φ., οι οποίες με πολλή ευχαρίστηση συνέδραμαν για την καλύτερη οργάνωση της εσπερίδας.
Παρέστησαν ο διοικητής του Συντάγματος ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, ο οικονομικός έφορος , ο ταμίας, ο ειρηνοδίκης, ο υπομοίραρχος, ο δήμαρχος, ο ΔΟΥΛΙΟΓΛΟΥ Α. και ο διοικητής του ταχυδρομείου.
Την έναρξη έκανε ορχήστρα από τις: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Ζ., ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΟΥ Α., ΒΑΦΕΙΑΔΟΥ Ν. ΚΟΥΡΚΟΥΜΕΝΗ Β., ΚΑΙ ΤΣΙΓΓΑ Νίκη, με ένα εκλεκτό εμβατήριο με την συνοδεία της χορωδίας.
Τραγούδησαν οι δεσποινίδες ΤΣΙΓΓΑ Νίκη, ΒΟΥΤΣΙΔΟΥ Χ. ΠΑΠΑΝΕΣΤΟΡΙΔΗ Π., ΖΑΝΝΗ Σ., ΒΕΛΚΙΔΟΥ Ολ. ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ Α., και ΡΑΚΙΝΤΖΗ Ευσ.
Τον απουσιάζοντα επιθεωρητή των Σχολείων εκπροσώπησε ο διευθυντής του δημοτικού σχολείου ΒΑΦΕΙΑΔΗΣ Γ.
Αξίζουν συγχαρητήρια ,στη Φιφή ΣΑΚΑΛΗ και ΨΑΡΑ Δ., που απήγγειλαν εξαίρετα και στον ειρηνοδίκη που τραγούδησε δύο έξοχα τραγούδια.
Η έλλειψη Συλλόγου Κυριών και Δεσποινίδων δεν βοηθά. Εχουμε τόσες κοινοτικές ανάγκες και ελλείψεις στα σχολεία μας, που η λειτουργία του θα δώσει αποτελεσματική βοήθεια γιατί υπάρχουν τόσοι δυστυχούντες ντόπιοι και πρόσφυγες, που θα μπορούσαν να ανακουφίζονται με οποιαδήποτε βοήθεια.
Π.χ. οι ανάγκες των σχολείων, η έλλειψη μιας δεξαμενής στο νεόκτιστο σχολείο, που χρησιμεύει ως Αστική σχολή και γυμνάσιο.
Τα παιδιά μας στα διαλείμματα, ξεχύνονται για να βρουν λίγο νερό να ξεδιψάσουν.
Καίτοι το κράτος ξοδεύει πολλά για την εκπαίδευση και ο Δήμος ψήφισε σημαντικό ποσό για τα εκπαιδευτήρια, καίτοι το Ταμείο της Μητρόπολης ξοδεύει όσα μπορεί, εντούτοις δεν είναι δυνατόν να επουλωθούν όλες οι κοινοτικές μας ανάγκες.
Υπήρχε ο Σύλλογος “ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ”, αλλά ήταν μία μεγάλη επιγραφή καίτοι καταβλήθηκαν κόποι και όχι λίγα χρήματα.
Είναι αλήθεια, ότι ο τελευταίος καταστρεπτικός πόλεμος, με τα ολέθρια αποτελέσματά του, επέφερε και την χαλάρωση του Συλλόγου αυτού.
Πέρασε τόσος χρόνος που τελείωσε ο πόλεμος και οι ενδιαφερόμενοι θα έπρεπε προ πολλού να σκεφτούν την ανασύσταση του, που θα μπορούσε να επιτελέσει τόσα και τόσα… ΟΠΩΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ. ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΙΤΗΣ ***
***
Την Κυριακή 22 Φεβρουαρίου 1927, τα μέλη του Συλλόγου Κυριών και Δεσποινίδων Διδυμοτείχου “ΕΛΠΙΣ”, κατά την Γενική Συνέλευση, αποφάσισαν να δοθεί μικρό φιλοδώρημα για τις Αποκριές, στις άπορες οικογένειες, εντοπίων και προσφύγων.
Τα διάφορα ποσά δόθηκαν από τις ΠΟΝΤΙΔΟΥ Ελένης προέδρου, της ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΟΥ Αννας, ταμία και δεσποινίδας ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Αγλαϊας.
Για συνεχιστεί το υψηλό του έργο, υπάρχει ανάγκη όπως όλες οι κυρίες και δεσποινίδες της πόλης εγγραφούν ως μέλη του Συλλόγου, ώστε έτσι να φανούν βοηθοί προς τα ορφανά και άπορα της πόλης μας. Homero.
******
* Στο Διδυμότειχο από το 1905 λειτουργούσε ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ, που από τότε μέχρι την έναρξη του πολέμου στην Μικρά Ασία, ήταν ενεργός, αλλά διέκοψε την λειτουργία στο διάστημα αυτό.
Η επωνυμία του ήταν “ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ”.
Μετά την απελευθέρωση του ξαναλειτούργησε με νέα επωνυμία “ΕΛΠΙΣ”, παραπέμποντας στην ελπίδα, που έφερε η απελευθέρωση και καταχωρημένο και αναγνωρισμένο επίσημα.
Η “ΕΛΠΙΣ” κατά το 1925, έκανε διαλέξεις, δύο τρείς χοροεσπερίδες και οι εισπράξεις διατέθηκαν ως βοήθεια μερικών απόρων
Επίτιμος πρόεδρος του ήταν ο Μητροπολίτης ΒΑΦΕΙΔΗΣ Φιλάρετος.******
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ
Η λεπτομερής μου καταγραφή των ονομάτων έχει ως σκοπό να αναδείξει εκείνες τις πρωτοπόρες Θράσσες γυναίκες, που με τους Συλλόγους τους, βρίσκονταν αρωγοί στα μετερίζια της ανιδιοτελούς προσφοράς υπηρεσιών στους τότε πάσχοντες.
Οι Σύλλογοι Κυριών και Δεσποινίδων στον Εβρο ήταν ενεργά κύτταρα φιλανθρωπικού έργου, ακόμη πολύ πριν την απελευθέρωση της περιοχής και την ένταξή της στον νέο εθνικό κορμό, έργο, που συνεχίζουν μέχρι τις ημέρες μας.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΥΣΤΡ. ΝΑΖΛΗΣ
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.
