Σαν σήμερα, η Ελλάδα επικρατεί 103-101 της Σοβιετικής Ένωσης στην παράταση και κατακτά για πρώτη φορά στην ιστορία της το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στο μπάσκετ
Σαν σήμερα, πριν από 37 χρόνια, στις 14 Ιουνίου το μακρινό 1987, η Ελλάδα, μια χώρα… σχεδόν ανύπαρκτη στον παγκόσμιο χάρτη του μπάσκετ, κατακτά χρυσό μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης.
Εκείνη τη ζεστή κυριακάτικη νύχτα, η εθνική ομάδα της καλαθοσφαίρισης ανάγκασε όλους τους Έλληνες -φιλάθλους και μη- να βγουν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Μπάσκετ, την πρώτη στην ιστορία του αθλήματος, που ήλθε έπειτα από ένα συγκλονιστικό τελικό με τη Σοβιετική Ένωση και νίκη με 103-101 στην παράταση.
Ήταν ο μεγαλύτερος θρίαμβος του ελληνικού αθλητισμού σε ομαδικό άθλημα και μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις όλων των εποχών μέχρι τότε και θα παραμείνει μέχρι το 2004, όταν η εθνική ομάδα θα κατακτήσει το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου.
Η διοργάνωση του 1987 και η συγκρότηση της «Επίσημης Αγαπημένης»
Τα προηγούμενα χρόνια η Εθνική Ομάδα Μπάσκετ ήταν άφαντη στην υφήλιο, καθώς προερχόταν από δύο συνεχόμενες αποτυχίες. Το 1985 δεν συμμετείχε καν στο Ευρωμπάσκετ της Γερμανίας, ενώ δύο χρόνια αργότερα, στην Γαλλία είχε τερματίσει στην 11η θέση. Από το 1965 στη Μόσχα είχε να γνωρίσει πρόκριση σε τελική φάση της οκτάδας σε ευρωπαϊκή διοργάνωση.
Και με αυτό τον στόχο, ξεκίνησε την προετοιμασία της για το Ευρωμπάσκετ του 1987, το οποίο έλαβε χώρα στο «σπίτι» μας, στο νεόδμητο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ), που είχε εγκαινιάσει το 1985 ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Λόγω έδρας, υπήρχε η πεποίθηση ότι η συμμετοχή της στην οκτάδα της διοργάνωσης θα ήταν υπέρβαση και θα αποτελούσε επιτυχία. Κανείς δεν περίμενε αυτό που θα ακολουθούσε.
Στο 25ο Ευρωμπάσκετ συμμετείχαν 12 ομάδες (Ελλάδα, Σοβιετική Ένωση, Γιουγκοσλαβία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Δυτική Γερμανία, Τσεχοσλοβακία, Ρουμανία, Πολωνία, Ισραήλ και Ολλανδία), που χωρίστηκαν σε δύο ομίλους των έξι ομάδων η κάθε μία.
Η εθνική μας κληρώθηκε στον πρώτο όμιλο, που ήταν και ο δυσκολότερος, με αντιπάλους τη Σοβιετική Ένωση, την Γιουγκοσλαβία, την Ισπανία, τη Ρουμανία και την Γαλλία.
Οι 12 παίχτες που συγκρότησαν την εθνική ομάδα στο Ευρωμπάσκετ του 1887 ήταν: Νίκος Γκάλης (Άρης Θ., 29 ετών), Παναγιώτης Γιαννάκης (Άρης Θ., 28 ετών), Παναγιώτης Φασούλας (ΠΑΟΚ, 24 ετών), Φάνης Χριστοδούλου (Πανιώνιος, 22 ετών), Μέμος Ιωάννου (Παναθηναϊκός, 29 ετών), Λιβέρης Ανδρίτσος (Παναθηναϊκός, 27 ετών), Αργύρης Καμπούρης (Ολυμπιακός Π., 25 ετών), Νίκος Σταυρόπουλος (ΠΑΟΚ, 27 ετών), Νίκος Λινάρδος (Πανιώνιος, 23 ετών), Μιχάλης Ρωμανίδης (Άρης Θ., 21 ετών), Νίκος Φιλίππου (Άρης Θ., 24 ετών), Παναγιώτης Καρατζάς (Παγκράτι, 21 ετών).
Η Εθνική μας, στην Φάση ομίλων
Η Ελλάδα ξεκίνησε με το δεξί την διοργάνωση, συντρίβοντας την αδύναμη Ρουμανία με 109-77. Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι εξέδρες του ΣΕΦ δεν ήταν γεμάτες, πράγμα που αποδεικνύει ότι οι Έλληνες φίλαθλοι δεν πίστευαν στις δυνατότητες της ομάδας για κάτι καλό, παρά την ύπαρξη σπουδαίων παικτών στην σύνθεση της.
Στη δεύτερη αγωνιστική, η νίκη επί της μεγάλης Γιουγκοσλαβίας των Ντράζεν Πέτροβιτς (Ένας από τους μεγαλύτερους αστέρες του τότε ΝΒΑ), Βράνκοβιτς, Κούκοτς και Πάσπαλι με 84-78 (42-49), στις 4 Ιουνίου, «ξύπνησε» συνειδήσεις κι έδωσε το έναυσμα για να κατακλύσουν τις εξέδρες του ΣΕΦ οι Έλληνες φίλαθλοι. Ο Γκάλης, πραγματική καλαθομηχανή, πέτυχε για δεύτερη ημέρα 44 πόντους, δείχνοντας ότι θα είναι ο αναμφισβήτητος σταρ της διοργάνωσης.
Στις επόμενες δύο αναμετρήσεις η Εθνική γνωρίζει τις μοναδικές ήττες στη διοργάνωση.
Ο ενθουσιασμός από τη νίκη επί των «πλάβι» μεγάλος, την επομένη ημέρα, 5 Ιουνίου, όταν η εθνική τέθηκε αντιμέτωπη με την Ισπανία. Η προσγείωση απότομη. Οι «φούριας ρόχας» επιβεβαίωσαν ότι είναι ο κακός δαίμονας της εθνικής μας κι επικράτησαν εύκολα με 106-89.
Νέα ήττα για την εθνική, στις 6 Ιουνίου, από τη Σοβιετική Ένωση με 69-66 (30-37), αφού έβαλε το χεράκι του ο Τσεχοσλοβάκος διαιτητής Κοτλέμπα, μεγάλη «σφυρίχτρα» της εποχής, που προκάλεσε με τις αποφάσεις του την εξέδρα κι έκτοτε αποδοκιμαζόταν όποτε εμφανιζόταν σε ελληνικό γήπεδο.
Και φθάνουμε στο τελευταίο κρίσιμο παιγνίδι της φάσης των ομίλων, στις 7 Ιουνίου, όπου η Ελλάδα έπρεπε να κερδίσει την ισχυρή Γαλλία, για να περάσει στα προημιτελικά και να μην γράψει άλλη μία αποτυχία στο παθητικό της. Με τη συμπαράσταση του κόσμου και τους 34 πόντους του Γκάλη, νίκησε 82-69 (38-38) και πέτυχε τον βασικό της στόχο, που ήταν να μπει στην οκτάδα. Μετά τη νίκη επί της Γαλλίας και την πρόκριση στους «8», η Ελλάδα ζούσε στον πυρετό του «Ευρωμπάσκετ».
Η Ελλάδα τερμάτισε τέταρτη στον πρώτο όμιλο και κλήθηκε να αντιμετωπίσει, στις 10 Ιουνίου, την πρώτη του άλλου ομίλου, Ιταλία.
Από την αρχή υπήρχε διάχυτη η αισιοδοξία ότι η εθνική μπορούσε να επικρατήσει της «σκουάντρα ατζούρα», μιας από τις παραδοσιακές δυνάμεις του αθλήματος με σπουδαίους παίχτες στη σύνθεσή της. Δεν την είχε κερδίσει ποτέ στον παρελθόν, αλλά ο προημιτελικός εξελίχθηκε σε μονόλογο και ο Νίκος Γκάλης έλεγε στο τέλος: «Ήμουν τόσο σίγουρος ότι θα κερδίσουμε, από την ώρα της παρουσίασης των ομάδων. Έβλεπα φοβισμένα τα μάτια των Ιταλών».
Η παρέα του Γκάλη και του Γιαννάκη δεν άφησε την παραμικρή αμφιβολία για τον νικητή. Με 38 πόντους του Γκάλη, 22 του Γιαννάκη και 12 του Καμπούρη, που ήταν η αποκάλυψη του αγώνα, επικράτησε των Ιταλών με 90-78 (49-35) και πέρασε πανηγυρικά στα ημιτελικά.
Στα ημιτελικά της 12ης Ιουνίου, η Εθνική μας ξαναβρήκε ως αντίπαλο τη Γιουγκοσλαβία, οι οποία είχε αποκλείσει την Πολωνία. Την ξανακέρδισε με επική ανατροπή στο δεύτερο ημίχρονο 81-77 (35-45). Ο Φάνης Χριστοδούλου με 18 πόντους ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για τη μεγάλη νίκη, που έφερε την ομάδα του Κώστα Πολίτη στον τελικό της διοργάνωσης και την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου να μην φαντάζει όνειρο. Για δεύτερη φορά πεσμένοι στο καναβάτσο, οι Γιουγκοσλάβοι έβραζαν από το κακό τους και προκάλεσαν με τις δηλώσεις τους, ευχόμενοι «καλή τύχη στη Ρωσία».
Στον μεγάλο τελικό της 14ης Ιουνίου, ξαναβρήκε μπροστά της τη Σοβιετική Ένωση, η οποία στον άλλο ημιτελικό της διοργάνωσης είχε επικρατήσει της Ισπανίας με 113-96. Σύσσωμη η τότε πολιτική ηγεσία της χώρας και η αντιπολίτευση στις θέσεις των επισήμων με ελληνικές σημαίες στα χέρια περίμεναν με αγωνία τον τελικό. Αδιαχώρητο στο ΣΕΦ και όλη η Ελλάδα καρφωμένη στην τηλεόραση.
Ο αγώνας ήταν συγκλονιστικός και κρίθηκε με τις δύο βολές του Λιβέρη Ανδρίτσου, που πήγε το ματς στην παράταση (89-89 η κανονική διάρκεια) και τις δύο βολές του Αργύρη Καμπούρη στην εκπνοή της παράτασης, που διαμόρφωσαν το τελικό σκορ 103-101 υπέρ της εθνικής μας.
38 χρόνια μετά το χάλκινο μετάλλιο στο Κάιρο, η Ελλάδα ανέβαινε ξανά στο βάθρο και μάλιστα στο ψηλότερο σκαλί του.
Η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια Ευρώπης. Ποιος να το φανταζόταν εκείνα τα χρόνια… Το έπος του Ευρωμπάσκετ έδωσε όραμα και πνοή σε χιλιάδες παιδιά που ασχολιόντουσαν με τον αθλητισμό. Ακόμη και των ατομικών αθλημάτων. Από εκείνη την μεγάλη σχολή του 1987, εμπνεύστηκε η Εθνική του 2005, η οποία κατάφερε να φτάσει σε τελικό Παγκοσμίου Πρωταθλήματος.
Η 14η Ιουνίου 1987 αποτέλεσε εφαλτήριο για την περαιτέρω εξέλιξη του αθλήματος, αλλά κυρίως σημάδεψε όλους τους Έλληνες εντός κι εκτός των συνόρων. Ο ελληνικός αθλητισμός χρειαζόταν μία επιτυχία, οι Έλληνες αναζητούσαν ένα θαύμα και οι «12» διεθνείς του Κώστα Πολίτη ανέλαβαν να γίνουν οι ήρωες που τόσο είχε ανάγκη ολόκληρος ο ελληνισμός.
Τι κι αν το ποδόσφαιρο ήταν πάντα το άθλημα που υπερτερούσε στις συνειδήσεις των Ελλήνων φιλάθλων, τι κι αν το μπάσκετ μέχρι τότε εκτιμάτο από μία μειοψηφία της ελίτ. Μέσα σε λιγότερο από ένα λεπτό, δύο εύστοχες βολές από τον Αργύρη Καμπούρη στον τελικό με τη Σοβιετική Ένωση, αποδείχτηκαν αρκετές για να ανακηρυχτεί το μπάσκετ εθνικό σπορ!
Με πληροφορίες από: SanSimera.gr
Για την Ε.Θ.
Αλέξανδρος Κεσανλής
