Αναγκαία η κατανόηση του φαινομένου και η λήψη δράσης – Προτάσεις για την αντιμετώπιση των περιστατικών βίας
Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μια ανησυχητική αύξηση περιστατικών βίας ανάμεσα στους εφήβους.
Από σχολικά περιστατικά εκφοβισμού και καυγάδες, μέχρι πιο σοβαρές περιπτώσεις σωματικής βίας και εγκληματικής συμπεριφοράς, το φαινόμενο αυτό φαίνεται να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις, και εγείρει σοβαρούς προβληματισμούς στην κοινωνία, ειδικά στους εκπαιδευτικούς και τους γονείς.
Τα αίτια που οδηγούν στη βία κατά την εφηβεία είναι ποικίλα και πολυδιάστατα. Η ψυχολογική αστάθεια που συνοδεύει την περίοδο της εφηβείας, σε συνδυασμό με κοινωνικούς και τεχνολογικούς παράγοντες, δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα.
Πιο συγκεκριμένα: η εφηβεία είναι μια κρίσιμη περίοδος για τον σχηματισμό της ταυτότητας.
Η πίεση από συνομηλίκους για κοινωνική αποδοχή ή για την κατάκτηση ενός “ισχυρού” προφίλ μπορεί να οδηγήσει σε βίαιη συμπεριφορά.
Η αδιάκοπη έκθεση των εφήβων σε σκηνές βίας μέσω τηλεοπτικών προγραμμάτων, βιντεοπαιχνιδιών και μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να μειώσει την ευαισθησία τους απέναντι στη βία και να ενθαρρύνει επιθετικές συμπεριφορές.
Ταυτόχρονα, τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν πρόσφορο έδαφος για τη διάδοση φαινομένων εκφοβισμού, όπως ο κυβερνοεκφοβισμός.
Πολλοί έφηβοι που νιώθουν απομονωμένοι ή ότι δεν έχουν ουσιαστική υποστήριξη από την οικογένεια ή το σχολείο, ενδέχεται να εκδηλώσουν τη δυσαρέσκειά τους μέσω βίας, αναζητώντας έτσι μια διέξοδο από τα προβλήματά τους.
Η βία στην εφηβεία δεν έχει μόνο άμεσες συνέπειες για τα θύματα, αλλά επηρεάζει ολόκληρο το σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον.
Μερικές από τις πιο σοβαρές επιπτώσεις περιλαμβάνουν: φαινόμενα κατάθλιψης, άγχους, χαμηλής αυτοεκτίμησης και απομόνωσης είναι κοινά στα παιδιά και τους εφήβους που πέφτουν θύματα βίας ή εκφοβισμού.
Η επανάληψη περιστατικών βίας ενισχύει μια κουλτούρα, στην οποία η επιθετικότητα γίνεται αποδεκτή ή ακόμα και αναγκαία για την επιβίωση στο σχολικό ή κοινωνικό περιβάλλον.
Οι μαθητές που εμπλέκονται σε βίαιες πράξεις, είτε ως δράστες, είτε ως θύματα, συχνά παρουσιάζουν πτώση στην απόδοσή τους, αποχή από το σχολείο και μειωμένο ενδιαφέρον για τις σπουδές.
Προτάσεις για την αντιμετώπιση
Ως εκπαιδευτικοί, γονείς και κοινωνία ευρύτερα, έχουμε ευθύνη να κατανοήσουμε το πρόβλημα και να δράσουμε.
Η πρόληψη και η διαχείριση της εφηβικής βίας απαιτεί συλλογική προσπάθεια και συντονισμένες ενέργειες.
Μερικά βασικά βήματα που μπορούμε να λάβουμε περιλαμβάνουν:
– Ενίσχυση της ψυχολογικής υποστήριξης στα σχολεία: είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχουν σύμβουλοι και ειδικοί ψυχικής υγείας στα σχολεία, που να βοηθούν τους εφήβους να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους και να αποτρέψουν βίαιες συμπεριφορές.
– Εκπαίδευση στη διαχείριση συγκρούσεων: προγράμματα που μαθαίνουν στους μαθητές πώς να διαχειρίζονται συγκρούσεις και διαφωνίες, χωρίς βία μπορούν να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα.
– Ενεργή συμμετοχή γονέων και εκπαιδευτικών: η τακτική επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ γονέων, εκπαιδευτικών και μαθητών μπορεί να προλάβει ή να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα περιστατικά βίας.
– Προώθηση της ενσυναίσθησης και της αποδοχής της διαφορετικότητας: τα σχολεία θα πρέπει να προάγουν το σεβασμό και την αποδοχή όλων των μαθητών, ανεξαρτήτως της διαφορετικότητάς τους, καταπολεμώντας έτσι τα αίτιά του.
Κυριακή Γιαλαμά
Εκπαιδευτικός
