Ισάξιος πολλών σοφών ήτανε ο Δημόκριτος
ο γιος του Ηγησίστρατου, και των Αβδήρων πρόκριτος*.
Είχε δασκάλους τους σοφούς Λεύκιππο, Αναξαγόρα,
κι άλλους πολλούς στην Αίγυπτο, και στων Ινδών τη χώρα.
Θεολογία έμαθε, μαζί κι αστρονομία.
Σχεδόν παιδί, τα σπούδασε, ναι σε μικρή ηλικία.
Η δίψα του για μάθηση, και για περίσσια γνώση,
στην Αίγυπτο τον έστειλε, εκεί να εμπεδώσει…
Έψαχνε γνώσεις των σοφών, για τη γεωμετρία,
και για Χαλδαίων μυστικά, πήγε μέχρι Περσία.
Και με τους γυμνοσοφιστές, στη μακρινή Ινδία,
λένε συναναστράφηκε, να μάθει την παιδεία!
Έμπλεος** σοφών γνώσεων, γύρισε στην Ελλάδα,
στο κλεινόν Άστυ, έφερε νέας γνώσης, τη δάδα.
Συνάντησε πολλούς σοφούς, είδε και τον Σωκράτη,
Το «λάθε βιώσας» πίστευε, γι αυτό κι έκανε «κράτει».
Στα Άβδηρα επέστρεψε, και παρά τις πιέσεις,
ποτέ του δεν τις δέχτηκε, όποιες δημόσιες θέσεις.
Μόνη του ενασχόληση, ήταν πάντα η μελέτη,
της ιστορίας, της φυσικής, γνωστά κι άγνωστα έπη.
Γι αυτό κι εκεί στα Άβδηρα, όλοι οι Αβδηρίτες,
τον εκτιμούσανε βαθειά, οι ελεύθεροι πολίτες.
Κι όμως, ο φθόνος μερικών, για την τιμή αυτή,
στο άλλο άκρο έφτασε, και ζήτησε, να καταδικαστεί.
Γιατί, τάχα σπατάλησε το βιος το πατρικό,
που σύμφωνα με τα πάτρια,*** δεν ήταν ηθικό.
Και δεν μπορούσε πια να ζει και να ταφεί στην πόλη,
αφού ήταν νόμος κι έπρεπε, αυτόν να σέβονται όλοι.
Και τότε ο Δημόκριτος, μ’ επίγνωση και νου,
το « Μέγα Διάκοσμο»**** διάβασε ενώπιον του λαού.
Το έργο εκτιμήθηκε, κι αποφασίσανε όλοι
Πως η τιμή του ήτανε, μεγάλη για την πόλη.
Του ‘δωσαν πολλά τάλαντα, χαλκό για ανδριάντες,
και σεβασμό που στο εξής, του οφείλανε οι πάντες.
Γιατί ήταν πάντα γελαστός, τον είπαν «Γελασίνο»,
αφού οι λύπες κι οι χαρές, το ίδιο ήταν για κείνον.
Πέθανε πλήρης ημερών, μετά τα «θεσμοφόρια»**** *
και, λεν, έφυγε γελαστός, και χωρίς … στενοχώρια!
* πρόκριτος =διαλεκτός
** Έμπλεος =Πλήρης
***Πάτρια = έθιμο όπου, όσοι σπαταλούσαν την πατρική περιουσία δεν δικαιούνταν ταφή στα Άβδηρα
****Διάκοσμος =Φιλοσοφικό έργο του Δημόκριτου
***** θεσμοφόρια= Γιορταστικό τριήμερο στην αρχαία Αθήνα και στις αποικίες της.
ΑΘ. ΠΑΠΑΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ
