Η απελευθέρωση και ενσωμάτωση της Αλεξανδρούπολης – Ηγεμονικός ο ρόλος της στο σήμερα
ΜΕΡΟΣ Γ’ (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ)
Κάποτε όμως θα’ ρθει η 14η ΜΑΪΟΥ 1920. Η απελευθέρωση! Η 9η Μεραρχία Σερρών, η οποία βρισκόταν στην κοιλάδα του Νέστου, με διοικητή τον Επαμεινώνδα Ζυμβρακάκη, θα καταλάβει τις διαβάσεις προς τη Βουλγαρία και θα συγκεντρωθεί στην Γκιουμουλτζίνα (Κομοτηνή).
Μια νηοπομπή, από είκοσι δύο φορτηγά πλοία, αποβιβάζει τη Μεραρχία Ξάνθης, με διοικητή τον Στρατηγό Κωνσταντίνο Μαζαράκη Αινιάν, στο Δεδέ-Αγάτς. Γίνεται υποστολή της γαλλικής σημαίας και η έπαρση της ελληνικής. Ο αστυνομικός Διευθυντής Κ. Δανιήλ παραδίδει την πόλη. Άνθρωποι αγκαλιασμένοι παρελαύνουν μπροστά από τα σπίτια, γιατί κανείς δεν είναι θεατής. Και θα παρελαύνουν εσαεί στις 14 Μαΐου.
Οι καμπάνες καταδέχονται να τραγουδήσουν παρέα με τις σφυρίχτρες των φουγάρων των πλοίων, ο Φάρος ξέχασε τους ναυτικούς κι έστρεψε το βλέμμα του στο στεριανό πανηγύρι…
Η πόλη αποκτά το πρώτο της ελληνικό όνομα. Νεάπολη. Δεν θα προλάβει όμως να ακούσει σε αυτό. Επειδή οι τοπικές αρχές αποφασίζουν να την ξαναβαφτίσουν. Την ονόμασαν Αλεξανδρούπολη προς τιμήν του βασιλιά Αλέξανδρου, ο οποίος πηγαίνοντας να απελευθερώσει την Αδριανούπολη, πέρασε από την περιοχή.
Δεν θα περάσει όμως πολύς καιρός και καπνισμένα σύννεφα σκεπάζουν τον ουρανό. Η Σμύρνη καίγεται! «Χαλνούν τη Μικρασία», φωνάζουν έντρομοι οι Εβρίτες κι ανοίγουν την αγκαλιά τους στους πρόσφυγες που κυνηγημένοι από τους τσέτες του Κεμάλ, φτάνουν γυμνοί και εξαθλιωμένοι. Η Αλεξανδρούπολη αναλαμβάνει το βάρος της στέγασης χιλιάδων Μικρασιατών. Ο Στρατηγός Πλαστήρας οργανώνει εδώ την έδρα της Στρατιάς της Θράκης.
Οι μεγάλες Δυνάμεις υπογράφουν το 1923 στη Λωζάνη τη Συνθήκη που έρχεται να επικυρώσει τις Συνθήκες του Νεϊγύ και των Σεβρών (και Συνθηκών ουκ έστι τέλος…). Παραχωρείται η Δυτική Θράκη στην Ελλάδα αλλά και μας υποχρεώνουν στην άνευ όρων παράδοση της Αν. Θράκης στους Τούρκους. Έκοψαν στα δύο το κορμί της καλλίγραμμης κόρης του Ωκεανού και της Παρθενόπης…
Όλοι πίστεψαν πως οι ταλαιπωρίες είχαν τελειώσει. Ντόπιοι και πρόσφυγες ρίχνονται στη δουλειά. Αρχίζει μία αναγέννηση στην πνευματική κίνηση, με ηγετικές φυσιογνωμίες τον παιδαγωγό Θεόδωρο Κάστανο, τον δάσκαλο Αθανάσιο Σπανό και τον ιατροφιλόσοφο και ιστοριοδίφη Αχιλλέα Σαμοθράκη. Δυο φορές την ημέρα όλοι οι κάτοικοι σ’ όποιο σημείο της πόλης κι αν βρίσκονται, ό,τι κι αν κάνουν, σταματούν. Στέκονται προσοχή. Η φιλαρμονική παιανίζει τον εθνικό ύμνο με την ανατολή και τη δύση του ήλιου. Τί συμβαίνει αυτό το πρωϊνό και σίγασε; Τί έπαθε η καμπάνα του Άη-Νικόλα;
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρίσκει την Αλεξανδρούπολη κουκλίτσα. Η μουντή νέα βουλγαρική κατοχή δεν διακρίνει το κάλλος, δεν τη λυπάται, τη συνθλίβει. Άντε πάλι ταλαιπωρίες, καινούργιοι διωγμοί. Μόνο η ελπίδα παραμένει σταθερή από έναν ανείπωτο χρησμό… ο χρησμός βγαίνει. Η απελευθέρωση έρχεται με τον πρώτο Γενικό Διοικητή, τον Αλέξανδρο Παπαθανάση.
Η Αλεξανδρούπολη ξαναβρίσκει τους ρυθμούς της. Με τα κεφάτα βήματα του Μαντηλάτου και του Ζωναράδικού ζωντανεύει η πόλη με τα παϊτόνια και τα περισσότερα ποδήλατα. Τα παϊτόνια παρατάσσονται μπροστά στο σταθμό για να μεταφέρουν τους πρώτους επισκέπτες. Στα εκατό μέτρα διαδρομής αντιστοιχούν τουλάχιστον δέκα χαιρετισμοί.
Ο Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων, σε συνεργασία με το Ωδείο, διοργανώνει πνευματικές εκδηλώσεις και διαλέξεις με συνοδεία πιάνου.
Στους αργαλειούς της Ταπητουργικής Σχολής ανασαίνει η καλλιτεχνική παράδοση της Θράκης. Είναι τα τρία από τα παιδιά μιας πληθωρικής προσωπικότητας, της Ελένης Φιλιππίδη. Η Ζαρίφειος Παιδαγωγική Ακαδημία είναι το ανώτερο πνευματικό ίδρυμα της εποχής και πραγματικό κτιριακό κόσμημα.
Την περίοδο αυτή η πόλη ζει έναν πνευματικό οργασμό όπου, μεταξύ άλλων, πρωτοστατούν ο Άγγελος Ποιμενίδης στην αναγνώριση του ιστορικού και φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής και ο Γεώργιος Μαμέλης στα εκπαιδευτικά και πολιτιστικά δρώμενα.
Η Αλεξανδρούπολη σήμερα
Η πόλη της Αλεξανδρούπολης σήμερα κατέχει ηγεμονική θέση στον γεωγραφικό χώρο της Αν. Μακεδονίας και Θράκης, καθώς αποτελεί τη βασική πύλη διασύνδεσης μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών της Μεσογείου, της Ασίας και της Παρευξείνιας ζώνης και έχει αναδειχθεί ως μείζων εσωτερικός συνοριακός κόμβος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Αλεξανδρούπολη ακολουθεί ταχείς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης. Το λιμάνι και ο σιδηροδρομικός σταθμός της αποτελούν σημαντικά κέντρα του διαμετακομιστικού εμπορίου.
Με την εφαρμογή του σχεδίου «Ι. Καποδίστριας» και την ένταξη νέων οικισμών, ο Δήμος Αλεξανδρούπολης αναδεικνύεται σε σημαντικό τουριστικό κέντρο που προσφέρει τη δυνατότητα συνδυασμού του θαλάσσιου τουρισμού, του ιαματικού τουρισμού και του οικοτουρισμού.
Από την 1η Ιανουαρίου 2011, με την εφαρμογή της νέας διοικητικής μεταρρύθμισης «Καλλικράτης» οι πρώην Δήμοι Τραϊανούπολης και Φερών συνενώθηκαν με την Αλεξανδρούπολη και αποτελούν πλέον τον νέο διευρυμένο Δήμο Αλεξανδρούπολης.
Η Αλεξανδρούπολη, με πληθυσμό που υπερβαίνει τους 70.000 κατοίκους προσφέρει υψηλή ποιότητα ζωής, εξασφαλίζοντας την περιβαλλοντική ισορροπία και τη συνεχή πολιτιστική αναβάθμιση, διαθέτοντας ζωντανή καλλιτεχνική και πνευματική ζωή, προσφέροντας πολλαπλές επιλογές διασκέδασης. Είναι μία πόλη, αγαπημένη για τους κατοίκους της και μαγευτική για τους επισκέπτες της.
Πηγή: Alexandroupoli online
Επιμέλεια κειμένου: Παναγιώτης Κουσίδης
