Ημέρα αποφράς για την Εκκλησία της Ελλάδος η Πέμπτη 13 Μαρτίου 2025, ημέρα κατά την οποία έφυγε του κόσμου τούτου ο γέροντας Μητροπολίτης π. Θεσσαλονίκης Άνθιμος.
Η Εκκλησία της Ελλάδος αποχαιρέτησε έναν από τους πιο χαρισματικούς και δυναμικούς ιεράρχες της σύγχρονης ιστορίας της.
Μια μορφή που δεν πέρασε απαρατήρητη, μια φωνή που δεν έμεινε σιωπηλή, έναν ποιμένα που υπηρέτησε Τον Θεό και την πατρίδα με όλη τη δύναμη της ψυχής του.
Από τη Θράκη στη Μακεδονία, από την Αλεξανδρούπολη στη Θεσσαλονίκη, η πορεία του υπήρξε ένα συνεχές ιεραποστολικό ταξίδι, ένα έργο που δεν περιορίστηκε στους τέσσερις τοίχους του επισκοπικού θρόνου αλλά απλώθηκε στην κοινωνία, στην ιστορία, στις ψυχές των ανθρώπων.
Ο λόγος του Ανθίμου δεν ήταν θεωρητικός, τυπικός λόγος Ιεροκήρυκος, αλλά πράξη ζωντανή, ήταν λίθος επάνω σε λίθο, ήταν έργο που δεν σβήνεται με το πέρασμα του χρόνου.
Η φωνή του, έγινε η φωνή της Εκκλησίας. Μίλησε για Τον Χριστό και την πατρίδα, υπερασπίστηκε αξίες και παραδόσεις, στάθηκε όρθιος απέναντι στις προκλήσεις των καιρών. Δεν φοβήθηκε να συγκρουστεί όταν το θεωρούσε αναγκαίο, δεν αναζήτησε την εύκολη δημοτικότητα.
Υπήρξε ένας δυναμικός Ιεράρχης που δεν δίστασε να ορθώσει το ανάστημά του για τη Μακεδονία και την Θράκη, να σταθεί μπροστάρης στα δίκαια του λαού, να μιλήσει εκεί όπου οι άλλοι σιωπούσαν.
Κάποιοι τον αγάπησαν για τις αλήθειες που έλεγε. Άλλοι τον αμφισβήτησαν για την ακαμψία του. Άλλοι περιγέλασαν τις εμμονές του. Όμως κανείς δεν μπορεί να πει πως υπήρξε ένας αδιάφορος Ταγός, που δεν έδωσε μάχες, που δεν άφησε το στίγμα του απ´ όπου και αν πέρασε.
Στην Εκκλησία, δεν μετριέται η επιτυχία με τα ανθρώπινα μέτρα. Δεν έχει σημασία πόσες τιμές αποδόθηκαν, πόσα άρθρα γράφτηκαν, πόσες αντιδράσεις προκλήθηκαν.
Σημασία έχει αν κάποιος έμεινε πιστός στο έργο του, αν βάδισε την οδό Του Χριστού χωρίς να λογαριάζει το κόστος.Αν έπραξε το καθήκον του και αν τήρησε τους όρκους που έδωσε.
Ο Μητροπολίτης Άνθιμος υπήρξε ένας τέτοιος ποιμένας. Άφησε πίσω του έργο, άφησε πίσω του μνήμη, άφησε πίσω του ένα αποτύπωμα που δεν θα σβήσει.
Και σίγουρα υπήρξε ένας από τους πλέον εμβληματικούς Ιεράρχες της Εκκλησίας μας. Είχε διακδικήσει δύο φορές τον Αρχιεπισκοπικό θρόνο και παρά το αρνητικό γιαυτόν αποτέλεσμα υπήρξε ενωτικός και σεβάστηκε την απόφαση της Ιεραρχίας και συμπορεύτηκε αρμονικά και με τους δύο Αρχιεπισκόπους – τόσο με τον Χριστόδουλο επι δεκαετία όσο και με τον Ιερώνυμο τα 15 τελευταία χρόνια που ήταν μέλος της Ιεραρχίας. Και αυτό γιατί είχε εκκλησιαστικό ήθος και εκκλησιολογικό φρόνημα. Στη ρήξη με το Πατριαρχείο, επί των ημερών του Χριστοδούλου, δεν το έπαιξε σε διπλό ταμπλώ όπως έκαναν οι περισσότεροι αλλά στάθηκε σταθερός κοντά στον Χριστόδουλο και προάσπισε με επιχειρήματα και παρεμβάσεις τα δίκαια της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος.
Συνέδραμε τους Αρχιεπισκόπους στο έργο τους αλλά και όταν ήθελε να διαφοροποιηθεί το έκανε χωρίς να ζητήσει την άδειά τους και μάλιστα έφτανε μέχρι τέλους τις διεκδικήσεις του!
Εξέλεξε επι των ημερών του πέντε Ιεράρχες και πλην του διαδόχου του, του Ανθίμου του Β’ στην Αλεξανδρούπολη, οι υπόλοιποι τέσσερις εξελέγησαν πηγαίνοντας ο Άνθιμος κόντρα στην Αρχιεπισκοπική βούληση.
Και πάντα τα κατάφερνε!
Τον διάδοχό του Σεβ. Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμο Β’, τον εξέλεξε με την συναίνεση του Μακαριστού Χριστοδούλου.
Επίσης εξέλεξε τον Μητροπολίτη Σιδηροκάστρου Μακάριο πηγαίνοντας κόντρα στον επίσημο υποψήφιο που ήταν ο αείμνηστος σήμερα Αγιορείτης Γέροντας Ιωακείμ Καραχρήστος.
Εξέλεξε τον Μακαριστό σήμερα Μητροπολίτη Λαγκαδά Ιωάννη,αμφισβητώντας ευθέως την ισχυρή υποψηφιότητα του Γεωργίου(νυν Μητροπολίτη Κίτρους), ο οποίος ήταν πρόβληση του Σεβ. Βεροίας κ. Παντελεήμονος. Το επιχείρημα που χρησιμοποίησε τότε για να πείσει την Ιεραρχία ήταν ότι ο Ιωάννης προηγείται!
Εξέλεξε τον Μητροπολίτη Γρεβενών Δαυίδ πηγαίνοντας κόντρα και στον Αρχιεπίσκοπο αλλά και στον πνευματικό του υιό αείμνηστο Φθιώτιδος Νικόλαο ο οποίος είχε εξασφαλίσει το αρχιεπισκοπικό χρίσμα για τον Αρχιμ.Χριστοφόρο Κολοκυθά.
Εξέλεξε τέλος τον Σεβ. Φιλίππων Στέφανο, με άνετη πλειοψηφία, ενώ το χρίσμα είχε δοθεί στον Δαμασκηνό, εκλεγέντα στη συνέχεια σε Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας.Και με την δική του βοήθεια εξελέγη ο Μητροπολίτης Τρίκκης Χρυσόστομος, πνευματικό ανάστημα του Μακαριστού Θεσσαλονίκης Παντελεήμονος Χρυσοφάκη, αλλά και στενός συνεργάτης του, μέχρι να …«ξενιτευτεί» στα Τρίκαλα.
Δεν δίσταζε ο Άνθιμος να τα βάζει με τους ιθύνοντες και τους ισχυρούς όπου έκρινε ότι διακυβεύονται εθνικά συμφέροντα.
Πρωτοστάτησε μαζί με τον Χριστόδουλο ως Δημητριάδος,στους αγώνες της Εκκλησίας όταν ο μακαρίτης Υπουργός Αντώνης Τρίτσης θέλησε να αλώσει την εκκλησιαστική περιουσία, όση απέμεινε από αυτή.
Η φωνή του υψωνόταν χωρίς να υπολογίζει κανέναν και είχε πάντα απήχηση!
Ήταν στην πρώτη γραμμή του αγώνα όταν η Εκκλησία κατέβηκε στο πεζοδρόμιο για να διατρανώσει την Ελληνικότητα της Μακεδονίας μας, δίπλα στον αείμνηστο φλογερό Ιεράρχη και προκάτοχό του Παντελεήμονα Β’ τον Χρυσοφάκη.
Στο πλευρό του τότε Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, διοργάνωσαν μαζί τα μεγαλειώδη συλλαλητήρια και κατέβασαν στο δρόμοι χιλιάδες λαού για τις ταυτότητες και για την προάσπιση της ορθοδόξου ταυτότητας του Έλληνα.
Πάντα με δύναμη και σθένος στήριζε τις θέσεις της Εκκλησίας και δεν κρυβόταν όπως έκαναν άλλοι για να είναι αρεστοί στο σύστημα και στην εκάστοτε κυβέρνηση!
Ευαίσθητος για τα εθνικά θέματα. Ακρίτας Ιεράρχης, για 30 χρόνια Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως, με παρρησία και στεντόρεια φωνή υπερασπιζόταν και διεκδικούσε για την αγαπημένη του Θράκη και τον ευγενή λαό της.
Σημαντικός ήταν ο ρόλος του για την ίδρυση της ιατρικής σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης στην Αλεξανδρούπολη.
Δεν είναι τυχαίο αυτό που ελέγχθηκε τότε ότι μετά την μετάθεση του Ανθίμου στην Θεσσαλονίκη, η Θράκη έχασε τη φωνή της! Η Θράκη έπαψε να διεκδικεί! Και έμεινε να κλαίει πάνω στις στάχτες της!
Η μετάθεσή του στην Θεσσαλονίκη υπήρξε τρικυμιώδης αφού ούτε το Φανάρι την ήθελε (για τους δικούς του εγωιστικούς λόγους), αλλά και η τότε ενδοεκκλησιαστική αντιπολίτευση την πολέμησε μέσα στην Ιεραρχία. Ο Χριστόδουλος όμως ήταν παλληκάρι και την έφερε εις αίσιο τέλος!
Και όπως μου είχε πει τότε ο Άνθιμος κατάλαβε «πόσο αληθινός και ειλικρινής ήταν ο Χριστόδουλος, ο οποίος κράτησε τον λόγο του και δεν με πούλησε για να με ταπεινώσει».
Με ειλικρίνεια, πίστη, αλλά και τόλμη ο Άνθιμος, σε κάθε ευκαιρία διετράνωνε την πίστη του στον Χριστόδουλο και στις θέσεις που είχε για όλα τα θέματα της Εκκλησίας και για όλα τα σύγχρονα προβλήματα και συμπορευόταν μαζί του χωρίς αμφισβήτηση.
Μου είχε πει σε ανύποπτο χρόνο ότι «μια ζωή ήμασταν συμπορευόμενοι με τον Χριστόδουλο! Αλλά στο τέλος ήρθαμε ακόμη πιο κοντά! Δυστυχώς ο απρόσκλητος επισκέπτης ο θάνατος διέκοψε αυτή την ωραία συνεργασία που θα είχε δώσει σπουδαία αποτελέσματα στην Εκκλησία. Αλλά ποιος μπορεί να τα βάλει με τον Θεό;».
Σε όλα τα θέματα έδινε την γνώμη του χωρίς να επηρεάζεται από τα ΜΜΕ και την πίεση που ασκούσαν τα τηλεπαράθυρα!Αντιθέτως με τη σθεναρή στάση του συχνά άλλαζε την γραμμή που είχαν και διαμόρφωνε την κοινή γνώμη στα επίπεδα που ήθελε ο ίδιος και συνέφερε την Εκκλησία.
Για τον επαναπροσδιορισμό φύλου είχε δηλώσει ότι είναι «παλαβά πράγματα αυτά, θα οδηγήσετε τα παιδιά μας στην παράνοια».
Στα δήθεν φεστιβάλ υπερηφανείας, στη νέα μόδα που μας έφερε ο Σόρος και οι όμοιοί του με την woke agenda τους, για να μας διαβρώσουν, καλούσε τους πιστούς σε αγρυπνίες και ανέτρεπε τις επιδιώξεις των διοργανωτών. Και έλεγε στο λαό μας να μην ανησυχεί γιατί όλα αυτά τα ξενόφερτα, όπως ύπουλα ήλθαν στη χώρα μας έτσι και θα φύγουν!
«Η Ελλάδα, έλεγε, είναι χώρα Αγίων και ηρώων και αυτοί δεν θα αφήσουν να αλλοιωθεί το ορθόδοξο φρόνημά μας».
Μετά τον Χριστό και την Εκκλησία, αγαπούσε με πάθος την Ελλάδα. Εξεπλήρωσε το καθήκον του προς την Πατρίδα υπηρετήσας ως έφεδρος αξιωματικός στην Πολεμική Αεροπορία.
Μανιώδης ποδοσφαιρόφιλος, απολάμβανε να βλέπει ποδοσφαιρικούς αγώνες και κα εκδηλώνει φωναχτά τις προτιμήσεις του. Ήταν μία απόλαυση!
Ο Χριστόδουλος μάλιστα τον πείραζε και του έλεγε πως αν γινόταν ποδοσφαιριστής θα είχε κάνει καριέρα! Και το αποδεχόταν αυτό με ιδιαίτερη ικανοποίηση!
Ως Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως είχε στενή συνεργασία με τους εκάστοτε Στρατηγούς του Δ’ Σώματος Στρατού. Είχε πάντοτε αμέριστη στήριξη, αλλά και απελάμβανε σεβασμού και τιμής όλων των Ανωτάτων Αξιωματικών και Στρατηγών της Πατρίδας μας, οι οποίοι τον θεωρούσαν πνευματικό τους πατέρα.
Οι Στρατηγοί του Έβρου είχαν πάντα έναν ιδιαίτερο σεβασμό στον Άνθιμο! Τον θεωρούσαν πατέρα τους!
Ο Άνθιμος δεν προκαλούσε με τον λόγο του αλλά και δεν μασούσε τα λόγια του! Ήταν πάντα ευθύβολος και εύστοχος! Και δεν χαρίζονταν σε κανέναν.
Ακόμη και με τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ ήλθε σε αντιπαράθεση όταν κατάλαβε ότι εις τας δυσμάς του βίου του το περιβάλλον του είχε γίνει πλέον χειριστικό και τον εκμεταλλευόταν! Και του το είπε! Και την θέση αυτή την πέρασε με τον τρόπο του και σε άλλους Αρχιερείς!
Σίγουρα δεν συμφωνούσαν όλοι με τις απόψεις του. Υπήρξε πολλές φορές «σημείον αντιλεγόμενον». Άλλωστε ο Αρχηγός της πίστεώς μας Ιησούς Χριστός διακήρυξε: «ει εμέ εδίωξαν και υμάς διώξουσιν».
Οπότε ουδέποτε ένας σωστός Επίσκοπος, κληρικός, μοναχός ακόμη και απλός χριστιανός μπορεί να είναι συνεχώς αρεστός.
Ο Άνθιμος ταρακούνησε πολλές φορές τα λιμνάζοντα ύδατα του εθνικού εφησυχασμού και της εκκλησιαστικής αδιαφορίας, σε πολλά θέματα. Ο εκκλησιαστικός ιστορικός του μέλλοντος θα αποτιμήσει το έργο του και θα τον γράψει με χρυσά γράμματα στο πάνθεο των μεγάλων Ιεραρχών και των αθανάτων της πατρίδας μας. Και σίγουρα η περίοδος Αρχιερατείας του Ανθίμου τόσο στην ακριτική Αλεξανδρούπολη, όσο και στην Θεσσαλονίκη θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένη στην ιστορία μας με χρυσά γράμματα.
Δεν ήταν ένας αρχιερέας των ισορροπιών αλλά των θέσεων και των αρχών. Δεν ήταν ένας δεσπότης που αρκέστηκε σε μια τυπική ποιμαντορία, αλλά ένας αγωνιστής που έζησε και υπηρέτησε με όλη την ικμάδα του είναι του.
Η Εκκλησία αποχαιρέτησε τον Άνθιμο,αλλά το έργο του δεν αποχαιρετιέται. Τα χέρια του ύψωσαν θυσιαστήρια και χειροτόνησαν δεκάδες κληρικούς,η φωνή του έμεινε ανεξίτηλη, η αγωνία του για τον τόπο και μάλιστα για την Μακεδονία και την Θράκη μας είναι η παρακαταθήκη που μας άφησε.
Ο Άνθιμος σημάδεψε την νεώτερη ιστορία και της Εκκλησίας και της Πατρίδας.
Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην σύγχρονη εκκλησιαστική μας ιστορία έκλεισε και ένα άλλο εξίσου μεγάλο και σημαντικό ανοίγει.
Ο Θεός φώτισε την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και εξελέγη διάδοχος του Ανθίμου, ένας καθ´όλα άξιος Επίσκοπος. Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Φιλόθεος έδωσε δείγματα γραφής από την πρώτη στιγμή ως άξιος διάδοχος και συνεχιστής του έργου του Ανθίμου. Συμπεριφέρθηκε στον Γέροντα Ανθιμο ωσάν να ήταν ο πατέρας του και τον περιέθαλψε υποδειγματικά έως το τέλος του.
Η φιγούρα του Ανθίμου σίγουρα θα λείψει από την Εκκλησία μας. Ιδιαιτέρως σε εμάς που είχαμε την ευλογία να τον γνωρίσουμε και να συνεργαστούμε μαζί του. Θα τον θυμόμαστε πάντα με αγάπη.
Υπήρξε ένα μεγάλο κεφάλαιο της Εκκλησίας μας. Και όπως είπε ένα σεβαστό σε μένα πρόσωπο «στην Εκκλησία μας πλέον θα βλέπουμε μία, το πολύ δύο σελίδες και όχι ολόκληρα κεφάλαια». Και πόσο δίκαιο έχει!
Ευχόμαστε να συνεχίσει ο διάδοχός του το έργο του και να βαδίσει στα χνάρια του.
Αιωνία του η μνήμη! Να έχουμε την ευχή του.
Σωτήρης Τζούμας
exapsalmos.gr
