Η πρόταση μομφής, ή αλλιώς πρόταση δυσπιστίας, είναι μια κοινοβουλευτική διαδικασία που επιτρέπει στη Βουλή των Ελλήνων να εκφράσει την αποδοκιμασία της προς την κυβέρνηση ή ένα από τα μέλη της, ζητώντας την απομάκρυνσή τους από την εξουσία.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ελλάδας (άρθρο 84), η πρόταση μομφής μπορεί να κατατεθεί από τουλάχιστον 50 βουλευτές και απαιτεί την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων στη Βουλή, δηλαδή 151 θετικές ψήφους, για να πετύχει. Αν η πρόταση περάσει, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να παραιτηθεί.
Παράλληλα, η πρόταση μομφής μπορεί να κατατεθεί από την κυβέρνηση για να ανακτήσει την εμπιστοσύνη της Βουλής και να ενισχύσει τη θέση της.
Ωστόσο, υπάρχει ένας περιορισμός: αν μια πρόταση μομφής κατατεθεί, τότε η ίδια ομάδα ή κυβέρνηση δεν μπορεί να καταθέσει εκ νέου πρόταση μομφής μέσα σε διάστημα έξι μηνών.
Η πρόταση μομφής είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται κυρίως από την αντιπολίτευση για να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της κυβέρνησης και να αναδείξει κυβερνητικές αποτυχίες ή πολιτικά ζητήματα που θεωρούν ότι βλάπτουν τη χώρα ή τον λαό.
Χρησιμοποιείται συχνά για να δημιουργήσει πολιτική αναστάτωση και να πιέσει την κυβέρνηση για αλλαγές.
Έχει πέσει ποτέ Κυβέρνηση από Πρόταση Μομφής στην Ελλάδα; Στην ελληνική ιστορία, προτάσεις μομφής έχουν κατατεθεί αρκετές φορές, αλλά δεν είναι συχνά το εργαλείο που οδηγεί στην πτώση μιας κυβέρνησης.
Η πιο γνωστή περίπτωση, όπου μια πρόταση μομφής είχε ως αποτέλεσμα την παραίτηση κυβέρνησης, ήταν το 1975, με την πτώση της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αν και αυτή ήταν πιο περίπλοκη πολιτικά και είχε πολλές άλλες παραμέτρους.
Στην πιο σύγχρονη πολιτική ιστορία, οι προτάσεις μομφής δεν έχουν οδηγήσει σε πτώση κυβερνήσεων, αν και έχουν συχνά προκαλέσει πολιτικές αναταράξεις και ανασχηματισμούς. Στην πραγματικότητα, οι κυβερνήσεις συνήθως καταφέρνουν να διατηρήσουν την πλειοψηφία τους, παρά τις αντιδράσεις από την αντιπολίτευση.
Εν κατακλείδι η πρόταση μομφής είναι μια κρίσιμη πολιτική διαδικασία που ελέγχει την εξουσία της κυβέρνησης και δίνει τη δυνατότητα στην αντιπολίτευση να αναδείξει τα αδύναμα σημεία της.
Αν και το Σύνταγμα ορίζει αυστηρές διαδικασίες για τη λήψη αυτής της απόφασης, είναι ένα εργαλείο που αποτελεί σημαντικό κομμάτι της δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος και της ισχυρής διακυβέρνησης.
Οι περιορισμοί και οι διαδικασίες γύρω από τις προτάσεις μομφής δείχνουν την ανάγκη για έναν δίκαιο και αξιοκρατικό κοινοβουλευτικό έλεγχο, ακόμα κι αν οι προτάσεις αυτές δεν οδηγούν πάντα σε δραστικές πολιτικές αλλαγές.
Κυριακή Γιαλαμά
Εκπαιδευτικός
