Ξεκινά η πιλοτική εφαρμογή του από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη!
Της Δόμνας Μιχαηλίδου
Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της συρρίκνωσης και γήρανσης του πληθυσμού -δύο τάσεις που συνιστούν σοβαρούς κινδύνους για την οικονομική ανθεκτικότητα και την κοινωνική συνοχή της χώρας- η Κυβέρνηση δημιουργεί το Εθνικό Παρατηρητήριο για το Δημογραφικό.
Η πρωτοβουλία, η οποία εντάσσεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό 2025–2035, αποσκοπεί να λειτουργήσει ως κεντρικός μηχανισμός για παρακολούθηση, ανάλυση δεδομένων και αξιολόγηση πολιτικών. Ο ρόλος του περιλαμβάνει τον συντονισμό των φορέων της κυβέρνησης που εφαρμόζουν πολιτικές με δημογραφική διάσταση, την παροχή τεχνικής υποστήριξης και την επιστημονική τεκμηρίωση του σχεδιασμού πολιτικών μέσω δημογραφικών δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.
Το Παρατηρητήριο θα υπάγεται οργανικά στη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, διασφαλίζοντας θεσμική συνέχεια και ενσωμάτωση με τις υπάρχουσες διοικητικές δομές. Αντί να αντικαταστήσει τις υπάρχουσες υπηρεσίες, θα λειτουργήσει ως ενισχυτικός μηχανισμός, ενισχύοντας την ποιότητα των δεδομένων, τη συνοχή των πολιτικών και την περιφερειακή προσαρμογή.
Γιατί ξεκινά η πιλοτική εφαρμογή από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Το Παρατηρητήριο, εκτός από την εθνική του διάσταση, θα υποστηρίξει ενεργά και τις 13 Περιφέρειες της χώρας, παρέχοντας εξειδικευμένη τεχνική καθοδήγηση για τη διαμόρφωση Περιφερειακών Σχεδίων Δημογραφικής Δράσης. Η πιλοτική εφαρμογή θα ξεκινήσει από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Περιφέρεια που κατέγραψε τη δεύτερη μεγαλύτερη πληθυσμιακή μείωση στη χώρα μεταξύ 2011 και 2021 (-7,6%).
Η Περιφέρεια είχε ήδη απευθύνει αίτημα για τεχνική υποστήριξη προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (SG Reform), γεγονός που οδήγησε στη συνεργασία με το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Η επιλογή της περιοχής έχει και γεωπολιτική σημασία, καθώς ήδη εφαρμόζονται ειδικά μέτρα δημογραφικής ενίσχυσης στις παραμεθόριες περιοχές του νομού Έβρου. Ο στόχος είναι η παροχή προσαρμοσμένων σχεδίων δράσης για όλες τις Περιφέρειες, με βάση μια κοινή μεθοδολογία που θα είναι ευθυγραμμισμένη με το εθνικό πλαίσιο.
Χρηματοδότηση και τεχνική στήριξη
Η δημιουργία και λειτουργία του Παρατηρητηρίου χρηματοδοτείται πλήρως μέσω ΕΣΠΑ, ενώ θα έχει τεχνική βοήθεια από τον ΟΟΣΑ μέσα από το εργαλείο TSI -Technical Support Instrument- της SG Reform και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου Plus (ESF+) έχουν εξασφαλιστεί πάνω από 3,2 εκατ. ευρώ για την ίδρυση του φορέα, την προμήθεια εξοπλισμού, τη στελέχωση με ειδικούς, την ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος, την εκπόνηση μελετών και τη μακροπρόθεσμη λειτουργία του Παρατηρητηρίου.
Επιπλέον, για την τεχνική υποστήριξη σε όλα τα στάδια σχεδιασμού και εφαρμογής, θα υπάρχει συνδρομή από το Εργαλείο Τεχνικής Στήριξης (TSI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με φορέα υλοποίησης τον ΟΟΣΑ. Η συνδρομή του ΟΟΣΑ περιλαμβάνει την ανάπτυξη του λειτουργικού μοντέλου του Παρατηρητηρίου, τον σχεδιασμό συστημάτων συλλογής και ανάλυσης δεδομένων, την κατάρτιση των στελεχών μέσω σεμιναρίων και εργαστηρίων, καθώς και την παραγωγή μεθοδολογιών και εργαλείων για δημογραφική ανάλυση, αλλά και οδηγών προς τις Περιφέρειες για την εξειδίκευση του Εθνικού Σχεδίου σε 13 Περιφερειακά.
Η κα Δόμνα Μιχαηλίδου είναι Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
