Πραγματοποιήθηκε η τελετής έναρξης της κατασκευής της μεγάλης διακλάδωσης του βουλγαρικού δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου – Παρόντες ο Έλληνας Υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, ο Βούλγαρος Πρωθυπουργός Rossen Jeliazkov και Υπουργοί Ενέργειας των χωρών της περιοχής – Η σημασία του έργου για την Ελλάδα
Τα μηνύματα από τη πρώτη αποτυχημένη δοκιμαστική δημοπρασία για τον Κάθετο Διάδρομο έχουν χτυπήσει καμπανάκι στους Διαχειριστές που καλούνται τώρα να κερδίσουν το στοίχημα και να αντιμετωπίσουν τις «παιδικές ασθένειες» της πρεμιέρας, ενόψει της επόμενης που σύμφωνα με τις πληροφορίες θα διεξαχθεί εντός του Ιουνίου.
Αν και το κοινό μήνυμα που εξέπεμψαν χθες όσοι υπουργοί Ενέργειας των εμπλεκομένων χωρών παρέστησαν στην εκδήλωση της Κρέσνα της Βουλγαρίας, με αφορμή την έναρξη των νέων έργων του Κάθετου Διαδρόμου, ήταν ότι δεσμεύονται να επιταχύνουν το project, εντούτοις η πρώτη δημοπρασία δεν κύλυσε ως αναμενόταν.
Σύμφωνα με πηγές που έχουν εικόνα της δημοπρασίας, η απουσία ενδιαφέροντος οφείλεται στα πολύ στενά χρονικά περιθώρια που δεν επέτρεψαν στους υποψηφίους να προετοιμαστούν επαρκώς και να καταθέσουν προσφορές, ωστόσο όπως μεταφέρουν traders στο Montel συνδέεται και με την ανησυχία ότι ανακύπτουν ρυθμιστικά θέματα, καθώς και ζητήματα συμμόρφωσης με την Ε.Ε.
Κατά τις ίδιες πηγές, οι traders φαίνεται να «ζύγισαν» το αυστηρό πλαίσιο συμμετοχής, δηλαδή ότι έπρεπε να διαθέτουν άδειες πρόσβασης σε όλα τα εθνικά δίκτυα και των πέντε χωρών, κάτι που περιόριζε δραστικά τον αριθμό των συμμετεχόντων.
Την ίδια στιγμή ο σύνδεσμος Energy Traders Europe δεν έκρυψε τις ανησυχίες του κατά πόσο το νέο προιόν συμμορφώνεται με το ευρωπαϊκό δίκαιο, γεγονός που φαίνεται ότι προκάλεσε προβληματισμό στην αγορά μπροστά στο κίνδυνο ύπαρξης ρυθμιστικής αβεβαιότητας.
Τα παραπάνω έχουν θορυβήσει τους Διαχειριστές που εξετάζουν τι αλλαγές μπορούν να κάνουν ενόψει της επόμενης δημοπρασίας συνυπολογίζοντας τον προβληματισμό της αγοράς. Αρμόδιες πήγες διαβεβαιώνουν ότι θα αντιμετωπιστούν οι όποιες ασάφειες και οι συμμετέχοντες θα έχουν χρόνο να προετοιμαστούν καλύτερα και να ενημερωθούν επαρκώς για το νέο αυτό καινοτόμο προϊόν, μαζί με τις τυχόν αλλαγές που θα επέλθουν στη διαδικασία, εκτιμώντας ότι η έκβαση θα είναι διαφορετική.
Το μήνυμα πάντως που έστειλε η χθεσινή εκδήλωση στη Βουλγαρία για τα εγκαίνια των νέων έργων του Κάθετου Διαδρόμου, παρουσία του Πρωθυπουργού Ρόσεν Ζελιάζκοφ, όπου παρέστη ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου και είχε συνομιλίες με τον Βούλγαρο ομόλογό του Ζέτσο Στάνκοφ, είναι ότι το project επιταχύνεται.
Τα νέα έργα περιλαμβάνουν αυτό που θα αυξήσει τη μεταφορική ικανότητα αφενός από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία με σημείο διασύνδεσης το Σιδηρόκαστρο και αφετέρου από τη Βουλγαρία προς τη Ρουμανία με σημείο διασύνδεσης την Kresna, με αμφότερα να έχουν στόχο ολοκλήρωσης το πρώτο τρίμηνο του 2026.
Στην ίδια κατεύθυνση αναμένεται να τεθούν το επόμενο διάστημα σε λειτουργία δυο κρίσιμες υποδομές στο ελληνικό σκέλος, ικανές να επιτρέψουν ροές 8,5 δισ κυβικών μέτρων ετησίως μη ρωσικού αερίου προς το Βορρά, με προοπτική αύξησης στα 10 bcm το χρόνο, υπό τη προυπόθεση φυσικά ότι θα αυξηθεί και η δυναμικότητα του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB.
- Οι εξαγωγές προς Βορράν και το τέλος του Solidarity Ring
Σταχυολογώντας τα οφέλη του έργου για την Ελλάδα, ο καθηγητής Γεωπολιτικής & Ενεργειακής Στρατηγικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και Συντονιστής Διεθνούς Ενεργειακής Πολιτικής του ΥΠΕΝ, Δρ. Θόδωρος Τσακίρης που το «τρέχει» από το 2023, επισημαίνει ότι αποτελεί τμήμα μιας μεγαλύτερης προσπάθειας που συνδέεται με την ενεργοποίηση του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB το 2022 και την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του FSRU Αλεξανδρούπολης το 2024. Εργα δηλαδή που δείχνουν τη σύσφιξη της ελληνοβουλγαρικης ενεργειακής συνεργασίας.
- Συνοψίζει σε 4 τα οφέλη για την Ελλάδα:
1. Το γεγονός ότι ο Κάθετος Διάδρομος διασφαλίζει οτι η Ελλάδα (και όχι η Τουρκία) μέσα από τα τερματικά στη Ρεβυθουσα και την Αλεξανδρούπολη μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην πλήρη απεξάρτηση των χωρων της Νοτιοανατολικης και Ανατολικής Ευρώπης απο το ρωσικό αέριο, εφαρμόζοντας με αυτόν τον τρόπο την Ευρωπαϊκή Στρατηγική του RepowerEU. Κατ’ επέκταση ενισχύοντας ουσιαστικά την ενεργειακή ασφάλεια και ανθεκτικότητα της Ουκρανίας.
2. Το σχεδιο του «Solidarity Ring» που απέκλειε το 2023 την Ελλάδα από τη αλυσίδα των συγκεκριμένων υποδομών προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη απέτυχε το στόχο του. Ο λόγος για το ρωσικό σχέδιο ανάδειξης της Τουρκίας σε περιφερειακό hub αερίου, που είχε επιχειρήσει να προωθήσει η τότε βουλγαρική κυβέρνηση Ντένκοφ, «πατώντας» στην δεδηλωμένη πρόθεση του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγιεφ, να διπλασιάσει τις προς εξαγωγή στην ΕΕ ποσότητες, από τα 11 στα 27 bcm μέχρι το 2027.
3. Στον αντίποδα, ανοίγει ο δρόμος για αύξηση της εξαγωγικής δυναμικότητας φυσικού αερίου από Ελλάδα προς Βουλγαρία από τα 2,3 στα 3,6 bcm το χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι μαζί με την επερχόμενη αύξηση της μεταφορικής ικανότητας του IGB από 3 σε 5 bcm ετησίως, η συνολική διαμετακομιστική δυναμικότητα της Ελλάδας προς το Βορρά μπορεί να αυξηθεί στα 8,6 bcm/έτος.
4. Επιπλέον, μαζί με την υλοποίηση και του αγωγού διασύνδεσης με τη Βόρεια Μακεδονία (1,5 -3 bcm) η εξαγωγική δυναμικότητα των ελληνικών υποδομών φυσικού αερίου απο τη Βόρεια Ελλάδα έως τη Σερβία, τη Σλοβακία και την Ουκρανία μπορεί να φτάσει ακόμη και στα 11,6 bcm, όπως εκτιμά ο κ. Τσακίρης.
Γιώργος Φιντικάκης
energypress.gr
