Πώς γιορτάστηκαν τα 100 χρόνια από την έναρξη της εθνικής παλιγγενεσίας
Την 14 Μαΐου 1920 απελευθερώθηκε η Αλεξανδρούπολη, το τότε Δεδέαγατς. Την 25η Μαρτίου 1921, σε δέκα μήνες ελεύθερης ζωής στην Αλεξανδρούπολη, γιορτάστηκαν τα 100 χρόνια της έναρξης της εθνικής παλιγγενεσίας και προοπτικής.
Τον πανηγυρικό της ημέρας εκλήθη να εκφωνήσει ένας φλογερός Θρακιώτης, ο μαιευτήρας γιατρός ΛΕΦΑΚΗΣ Παναγιώτης. Ένας γιατρός τυφλός από το 1917, αλλά με ολάνοιχτα τα μάτια της ψυχής του, ένας αγωνιστής των εθνικών δικαίων στην περιοχή.
Σε ένα πολυπληθές ακροατήριο, από ενθουσιώδεις κατοίκους της περιοχής, ο Λεφάκης εκφώνησε ένα φλογερό πατριωτικό λόγο, που συγκίνησε μέχρι δακρύων όλους τους παρευρισκόμενους, που τους απογείωσε εθνικά με την ιστορική διαδρομή που έκανε με τα μάτια του πνεύματος και της ψυχής του.
Αυτόν τον λόγο σας τον γνωστοποιώ αυτήν την στιγμή, γιατί πιστεύω είναι η πρώτη φορά που γίνεται γνωστός, γιατί δεν τον βρήκα καταγεγραμμένο σε ιστορικές πηγές.
*** Συμπολίτες, στην γιορτή αυτή οδηγούμαστε για μνήμη και ευγνωμοσύνη, εμείς οι επιζώντες, προς τους ένδοξους προγόνους μας και αγωνιστές του 1821.
Προ σαράντα χρόνων (το 1881) ο αείμνηστος ποιητής των “αττικών νυκτών”, Βασιλειάδης, εκφωνώντας τον πανηγυρικό της ημέρας στον σύλλογο “Παρνασσός”, στην Αθήνα, έκανε την εξής αποστροφή, με πλήρεις ποιητικές εξάρσεις και έξοχο λυρισμό “…κάτω τα βλέφαρα φωνάζουν οι γύρω μας εικόνες!! (δείχνοντας τις φωτογραφίες των αγωνιστών του 1821 που ήταν στους τοίχους)… κάτω τα βλέμματα ποντίκια και βατράχια, που κοροϊδεύετε την Ιλιάδα των ημερών του Δράμαλη, ξεσηκώστε κοκκίνισμα ντροπής και σηκωθείτε λίγο, ενώ στέκεστε μπροστά μας”…
Κάποια τέτοια μας φωνάζουν τα υπερήφανα κι’ αρειμάνια τετράπηχα-κολοσσιαία αναστήματα του Κολοκοτρώνη, των γιών του, του Πετρόμπεη, του Ανδρούτσου, Παπαφλέσσα, Καραϊσκάκη!!!
Έλα εσύ, λέει ο καθένας απ’ αυτούς, έλα εσύ τρυφερέ νέε… κοίταξε με και τόλμησε να πεις, ότι είσαι τέκνο μου.
Έλα εσύ, νοσταλγικέ νέε, που ζεις με τα πιοτά και περισσότερο σπουδάζεις τους έρωτες του Λουδοβίκου, παρά τις μάχες του Βαλτετσίου και των Μύλων!!
Έλα, κοίταξε με και τόλμησε να μου πεις ότι είσαι γιος μου.
Έλα εσύ σαύρα που έρπεις μέσα σε ταπεινοφροσύνη και κολακεία, συ που γονατίζεις με έκσταση μπροστά στο χρυσάφι, ως προς τον ήλιο ο Ινδός, κοίταξε με και εν τιμή πες μου είσαι απόγονος μου!! Πού είναι λοιπόν τα τέκνα μας;;”.
Στην απέλπιδα αυτή πρόσκληση των προγόνων μας, προς τους γιούς, με γεμάτη πόνο, απαντούμε εμείς!
Τους νεκροθάπτες γιους σας, μη επικαλείστε μάταια, αφήστε τους ήσυχους…
Οι εγγονοί σας όμως είναι εδώ και σας κοιτάζουν με υπερηφάνεια και ψηλά το μέτωπο. Κοιτάξτε τους και σεις, καμαρώστε τους και πέστε… αν σε όλα δεν είναι αντάξιοι εγγονοί σας!!
Είναι του Μπιζανίου οι αετοί, του Κιλκίς και του Λαχανά τα Λεοντάρια και του Σκρα οι ταχύπτεροι γύπες!! Είναι του Πόντου το υπερύψηλο κύμα και του πυρπολητή Κανάρη, αντάξιοι ζηλωτές!!
Και σας απαντούν “εδώ είμαστε” και άμμες δ’ εσμέν ακούστε μας!! Ω πανένδοξοι παππούδες, παραλάβαμε μικρή πατρίδα, στρεβλωμένη και φθισιούσα… μέσα στα σπάργανα της πατρίδας, που εκτεινόταν μέχρι της πεδιάδες της Λαμίας!
Την παραδίνουμε μεγάλη και ωραία, όπως την οραματίστηκε η μεγάλη ψυχή του Ρήγα και η εμπνευσμένη μούσα του Σολωμού και όπως την περιέγραψαν οι αγχόνες της Κωνσταντινούπολης, οι καταστοφές των Κυδωνίων, οι σφαγές της Σμύρνης, της Χίου, οι νεκρολι των χαραδρών της Ηπείρου και την λαμπροφώτισε το δαυλί του πυρπολητή Κανάρη..
Αν το ένδοξο έργο σας σε τόλμη είναι ανώτερο του δικού μας, γιατί ολιγάριθμοι και μόνοι αντιμετωπίσατε ολόκληρη τουρκική αυτοκρατορία και ολόκληρη την Ευρώπη εχθρική, ενωμένη σε ανίερη συμμαχία, σε αποτελέσματα, όμως το έργο μας είναι πολύ ανώτερο του δικού σας.
Υπολειπόμαστε από σας στη θυσία του Διάκου και την ζηλευτή κορμοστασιά του και βέβαια δεν έχουμε τον ανδρικό και επικό
βηματισμό του Ανδρούτσου και …τα δικά μας αναστήματα δεν είναι τετράπηχα-κολοσσιαία, όπως των Κολοκοτρωναίων, αλλά… δεν υπολειπόμεθα από σας σε πολεμική ορμή.
Ναι! Είμαστε κάπως χλωμοί και φοράμε απαλά γάντια στα χέρια. Εμείς όμως δεν φταίμε σ’ αυτό, γιατί είμαστε γεννήματα με την μείξη δύο αντιθέτων κόσμων, του κόσμου του αίματος και των πολέμων και αυτού της γενικής ειρήνης και μοιραία φέρουμε τις αντιθέσεις αυτές!!
Τους χθεσινούς συμμάχους και συμπολεμιστές σου στο Σκρα, σήμερα μας προδίδεις στους κοινούς φονιάδες μας και τους παρέχεις διπλές συμβουλές!!
Ω! Γαλλία… αυτοκαλείσαι πρωτότοκος της Αθάνατης Ελλάδας κόρη και με ανθοδέσμη από παρισινά λουλούδια, προσφέρεις δόλια στην μητέρα σου μαχαίρι αυτοκτονίας.
Και μητραλοίας λοιπόν εσύ ω Γαλλία, αλλά η χαλκοπόδαρη Ερινύς, αγρυπνεί μπροστά στο κατώφλι σου και προαναγγέλλει την ηθική σου κατάπτωση.!!
Συμπολίτες… μυστήριο πράγματι ο άνθρωπος και μυστηρίου μυστήριον ο Έλληνας Άνθρωπος. Τρείς Έλληνες, όχι λαϊκοί ηγήτορες, ούτε διπλωμάτες κρατών, αλλά απλοί υπηρέτες και λειτουργοί του κερδώου Ερμή, δίνουν μεταξύ τους τα χέρια σε συνάντηση τους κάπου και αποφασίζουν τίποτε περισσότερο, τίποτε λιγότερο, την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας, για την λύτρωση μιας ολόκληρης φυλής και από τον ζυγό μιας πανίσχυρης αυτοκρατορίας.
Τα ονόματα αυτών των ανδρών, Σκουφάς, Τσακάλωφ και Ξάνθος.
Στην αόρατη αυτή εταιρεία και στους ανύπαρκτους θησαυρούς της, εμφανίζεται χάλκινη μεγάλη επανάσταση και απελευθερώνεται η μικρή Ελλάδα, ως απαρχή της σήμερα συντελουμένης ολοκληρωτική της φυλής απελευθέρωση.
Πόσο μεγαλειώδης σκέψη και παράτολμη απόφαση που έθιγε και αυτή την παραφροσύνη και την μυστικοπαθή φύση, αλλά ενέχουσα γι’ αυτό δύναμη πολύ υπέρτερης της υλικής δύναμης.
Στην μυστικοπαθή έμπνευση οφείλεται ο Προμηθέας του Αισχύλου, το θαύμα του Χριστιανισμού και όλες οι νεκραναστάσεις της Ελλάδας, που διατυπώνονται αλληγορικά στον μύθο του Ανταίου.
Εάν όμως το απαλό και αβρό μας χέρι, ίσως δύσκολα θα κρατούσε το βαρύ σπαθί σας, την λόγχη όμως τη χειριζόμαστε θαυμάσια στην λάμψη της οποίας Βούλγαροι και Τάταροι ως θόες τρέχουν πανικόβλητοι.
Πανένδοξοι πάπποι, δώστε μας, δώστε μας τον ασπασμό της επιβράβευσης των μεγάλων θριάμβων μας, να μας ευλογήσετε και με την χαρά στα στήθη και με την υπερηφάνεια στο μέτωπο, επιστρέψατε στην ηρεμία των τάφων σας και στους τάφους των τρισμάκαρων, όπου οι ψυχές των δικαίων και των υπέρ της πατρίδας πεσόντων αναπαύονται μακάρια.!!
Αδέλφια… υπόκωφοι κρότοι εξ Ανατολών, πλήττουν τα αυτιά μας, τα πεπρωμένα της φυλής μας στις στέπες της Ασίας, εξελίσσεται σε χορό, τον χορό του Χανίου της Γραβιάς, με εφ’ όπλου την λόγχη, των γενναίων αδελφών μας, που αναφωνούν αέρα, αέρα και πάντα μπροστά στον ένδοξο αυτό χορό, ανταπόδοσης του υπέρτατου χορού των γυναικών του Ζαλόγγου, ας τρέξουμε να συμμετέχουμε στο στέμμα της δόξης και του κλέους.
Η τιμωρός Ερινύς των μεγάλων έργων, έφθασε και στο τέλος μαζί της , ο πολυμήχανος Οδυσσέας, εκδικητής των από Βορρά, Ανατολή και Δυσμάς, αχρείων αυθαδών μνηστήρων, της μυαλωμένης Πηνελόπης. Αυτός χολώθηκε αλίμονο και έφυγε σε μακρινούς τόπους, όπου νέοι Κύκλωπες και νέες Κίρκες εμφανίστηκαν, με το εύηχο όνομα Γαλλία και Ιταλία.
Ναι, οι από βορρά και Ανατολή εχθροί, απαίτησαν την δίκη μας, που όμως των τέως κεκαλυμμένων εχθρών μας Γάλλων… ο άξιος τιμωρός; Γιατί περί Ιταλών περιττεύει κάθε λόγος.
Ω αθάνατη Γαλλία… μετά το κοκκίνισμα της ντροπής, οι τραπεζίτες πολιτικοί σου, γλύφουν επί των τραπεζογραμματίων αίματα, παλιά και νέα, των λαών της Ανατολής, που μαρτύρησαν, σε στέρησαν από την αθανασία αυτή.
Χθες ακόμη υπό το βαρύ πέλμα του Τεύτονα, σε στενοχώρια και αγωνία τραύλιζε και σήμερα χωρίς ευλάβεια, διακήρυττε, για τα δίκαια των λαών και οικονομικών συμφερόντων.
Στο θυελλώδες πέρασμα της εορταζομένης θεάς (ελευθερίας) σήμερα και στου τηλεβόλου τον κρότο, που ακόμη δονεί τον αέρα, η ανύψωση από το έδαφος, ελαφρών πούπουλων και σκόνης, είναι φυσικό και αναπόφευκτο συνήθως.
Στην μελλοντική γαλήνη και ηρεμία, οι ανόητοι και οι ελαφρείς θα κατακαθίσουν και ο ορίζοντας θα καθαρίσει και οι άνδρες του καθήκοντος θα αποκαλυφθούν και θα τους παραμερίσουν, προ παντός μακριά από μας οι απαισιοδοξίες και οι λυρισμοί.
Η φυλή μας θα ζήσει αιώνια, γιατί έτσι το θέλει η οικονομία της δημιουργού φύσης και έτσι ευσυνείδητα το απαιτεί ο κόσμος ολόκληρος , που αν και ενδεχομένως ήθελε να εξαφανιστεί η φυλή μας θα την αναζητεί, όπως κάτω από την γη την Αφροδίτη της Μήλου, τον έφηβο της και το θαύμα ιδέσθαι, Δία της Ολυμπίας, αριστουργήματα τέχνης, που η ελληνική σμίλη, μέσα από την υπερβολή και υπερφυσικό, όπως θεωρούν πολλοί ,παράσταση ωραίου τύπου, υποδεικνύει τον δρόμο της βελτίωσης των πλασμάτων της.
Συμπολίτες… κάνοντας ανασκόπηση των διωγμών ή της αμπώτιδας, του συνειρμού ή τις πλημμύρες του γένους μας γύρω από την σκάφη της μεσογείου, όπου η οικονομία της δημιουργού φύσης, περιοδικά αναπλάθει την φυλή μας, που αναλώνεται, αναγκάζεται να πιστεύσει, ότι εμείς οι Έλληνες, είμαστε το προζύμι της φύσης με το οποίο στην προσπάθεια της, για την πνευματική και σωματική βελτίωση της ανθρωπότητας, που ξεχειλίζει άλλοτε προς την Δύση, άλλοτε προς την Ασία και την Ανατολή, με την μορφή άλλοτε διωγμού και εθνικής συμφοράς και άλλοτε με μορφή αυθόρμητη και ακάθεκτη διασπορά μας σε όλο τον κόσμο.
Για να εκτιμήσουμε την μέσω εμάς και θυσία μας, την αξία της ανάπλασης της βάρβαρης ακόμη Δύσης κατά τους βυζαντινούς χρόνους, αρκεί να μνημονευτεί ότι ενώ η βυζαντινή αυτοκρατορία στην ακμή της αριθμούσε 35.000.000 συνολικά καθαρών Ελλήνων, μετά την επανάσταση του 1821, η απελευθερωθείσα Ελλάδα, αριθμούσε μόλις 700.000 κατοίκους, γέροντες και αναπήρους, οι δε διασπαρμένοι Έλληνες σε όλο τον κόσμο δεν έμειναν περισσότεροι από λίγα εκατομμύρια.
Με τέτοιο θεϊκό προορισμό και τέτοια πρόνοια της δημιουργικής φύσης, με τέτοιες παραδόσεις και εμπνεύσεις και με τέτοια πεπρωμένα της φυλής, η αθανασία της φυλής μας είναι βέβαια.
Όχι θα ζήσουμε και αιώνια θα ζήσουμε και αν ακόμη εμείς δεν το θελήσουμε… Για να λέει συχνά ο Κολοκοτρώνης… ότι αν οι Έλληνες είναι τρελοί, έχουν όμως γνωστικό θεό …φαίνεται ότι πολλές φορές δεν θέλουμε. Θα ζήσουμε λοιπόν γιατί το θέλει, η ίδια φύση και το απαιτεί η συνείδηση της ανθρωπότητας, παρουσιάζει πάντοτε και με όλους τους κινδύνους, τον από μηχανής θεό σωτήρα μας , άλλοτε ημεδαπό και άλλοτε ξένο.
Αυτό είναι αταβιστική εκδήλωση που προέρχεται από το πολύ αίμα, τα πολλά κύτταρα, τον πολύ νου και πολλής σκέψης, από το συνολικό εγώ , που δανείσαμε σε όλους τους λαούς, είτε απορροφώμενοι και αφομοιούμενοι, είτε μεταφερόμενοι και μετουσιώμενοι σε ξένη ιθαγένεια ή με την γλώσσα μας, που άλλοτε μιλούσαν οι θεοί και στην οποία οι Θεάνθρωποι και όλη η μεγάλη χορεία των μεγάλων φιλοσόφων μας διατύπωσαν τις αθάνατες σκέψεις τους, όπου ολόκληρη η σημερινή ανθρωπότητα οφείλει τον σημερινό πολιτισμό της.
Με το βλέμμα προς την Ασία και με τον στόχο στην καρδιά, να τραγουδήσουμε… “ήρθαν και πάλι οι καιροί και φθάσανε τα χρόνια, τα όνειρα ζωντάνευσαν και πάει η καταφρόνια”.
Ας αναφωνήσουμε όλοι… Ζήτω η Ελληνική φυλή… Ζήτω ο ανδρείος στρατός μας και όλοι οι συντελεστές του εθνικού μας μεγαλείου!!”***
Η ομιλία αυτή… τότε πριν 100 ακριβώς χρόνια, είναι κατά την γνώμη μου ένας ύμνος σε όλες τις δράσεις του Έθνους μας, που έδωσε προοπτική, ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΤA ΤΗΝ 14-5-1920 ΤΗΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΜΑΣ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΛΕΟΝ ΘΡΑΚΗΣ.
Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΛΕΦΑΚΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΙΧΕ ΜΙΑ ΕΝΤΟΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΚΑΤΑΞΙΩΜΕΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ.
Η ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΧΩΡΟ ΕΓΙΝΕ ΔΩΡΕΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ.
ΕΚΕΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠOΛΗΣ ΑΝΕΓΕΡΘΗΚΕ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΤΊΡΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ.
Υστερόγραφο
Η ομιλία αυτή δημοσιεύτηκε σε δύο συνέχειες στην εφημερίδα της Θεσσαλονίκης “ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ”. τον Απρίλιο του 1921
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΥΣΤΡ. ΝΑΖΛΗΣ
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.
