- Του Δημοσθένη Π. Δούκα
Η Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ όρισε σήμερα να διεξαχθεί η ακρόαση για την έγκριση του διορισμού της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, η οποία έχει προταθεί από τον Ντόναλντ Τραμπ για τη θέση της πρέσβειρας στην Ελλάδα.
Η ακρόαση είναι προγραμματισμένη για τις 10:00 το πρωί (τοπική ώρα Ουάσινγκτον).
Μετά την ακρόαση, ο διορισμός της θα πρέπει να επικυρωθεί και από την Ολομέλεια της Γερουσίας. Η Γκίλφοϊλ αναμένεται να αναχωρήσει για την Αθήνα, ενδεχομένως και πριν τις αρχές Σεπτεμβρίου, αμέσως μετά την ορκωμοσία της από τον πρόεδρο Τραμπ, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου.
Η υποψηφιότητα Γκίλφοϊλ έχει προκαλέσει ποικίλα σχόλια στην Ουάσινγκτον και την Αθήνα, καθώς πρόκειται για μια δημόσια φιγούρα με έντονη κομματική ταυτότητα και περιορισμένη προηγούμενη εμπειρία σε διπλωματικά πόστα. Ωστόσο, η στενή της σχέση με τον Τραμπ θεωρείται ότι μπορεί να διευκολύνει την απευθείας πρόσβαση στον Λευκό Οίκο, κάτι που θα μπορούσε να ενισχύσει τον ρόλο της πρεσβείας στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
Όπως κάθε υποψήφιος πρεσβευτής που δεν είναι διπλωμάτης, έτσι και η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ χρειάσθηκε να ενημερωθεί για τα καθήκοντα που θα αναλάβει, για το πρωτόκολλο, για τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των ΗΠΑ στην περιοχή και φυσικά για την Ιστορία και τις ιδιαιτερότητες της χώρας στην οποία πρόκειται να τοποθετηθεί.
Όλα αυτά όμως δεν παίζουν κανένα ρόλο για την (όποια) πρόβλεψη γύρω από το αν η παρουσία της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ θα αποβεί θετική ή όχι και για τα συμφέροντα της Ελλάδας, πέραν αυτών των ΗΠΑ που αυτονοήτως θα εκπροσωπεί. Η ίδια εμφανίζεται εξαιρετικά φιλική και ενθουσιώδης στις μέχρι τώρα δηλώσεις της.
Η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ, σύμφωνα με πληροφορίες, φέρνει στην Αθήνα συστάσεις για τον περιορισμό του κινεζικού και φιλορωσικού ελέγχου στα ελληνικά λιμάνια. Πριν δέκα χρόνια, οι εταίροι μας δεν έβλεπαν πρόβλημα στην Κίνα και τις φθηνές εισαγωγές της. Σήμερα, στρέφονται προς την Ινδία – και οι Έλληνες καλούμαστε να προσαρμόσουμε τα λιμάνια μας στον νέο ινδοευρωπαϊκό διάδρομο. Μια στροφή που μπορεί να χρειαστεί χρόνια.
Το πιο σημαντικό και κομβικό όμως θέμα στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι η ανανέωση της διμερούς αμυντικής συμφωνίας. Μιλώντας στο podcast του περιοδικού Monocle, ο Πρωθυπουργός σχολίασε πως «όταν συζητάμε για την ασφάλεια και την άμυνα, τότε πιστεύω ότι τα εθνικά συμφέροντα εξακολουθούν να έχουν πολύ σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, έχουμε υπογράψει μια συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, η οποία πρόκειται να ανανεωθεί το 2026, και σκοπός μου είναι να την ανανεώσω».
Πρόκειται για τη συμφωνία που επικαιροποιήθηκε με ψήφο και της Βουλής το 2022 με ορίζοντα πενταετίας και περιέχει τη ρητή πρόβλεψη πως «θα παραμείνει σε ισχύ στη συνέχεια, εκτός εάν τερματιστεί από κάποιο από τα μέρη με γραπτή ειδοποίηση προς το άλλο μέρος δύο χρόνια πριν, διά της διπλωματικής οδού». Πρακτικά, δηλαδή, θα ισχύει κανονικά και πέραν της πενταετίας, χωρίς να χρειάζονται νέες διαδικασίες. Τι εννοεί, άρα, ο Πρωθυπουργός; Ότι θα την ανανεώσει συμβολικά; Ή ότι υπάρχουν σκέψεις για νέα τροποποίησή της;
Η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA αφορά άμεσα και ουσιαστικά την Αλεξανδρούπολη και το λιμάνι της, την περίφημη «Νέα Σούδα», όπως την τιτλοφόρησαν δημοσιογράφοι και γεωπολιτικοί αναλυτές
Όπως έγραψε ο Βασίλης Νέδος «φαίνεται, πάντως, ότι οι Αμερικανοί ενδιαφέρονται και για περαιτέρω επενδύσεις στην Αλεξανδρούπολη. Μάλιστα, στα μέσα Ιουλίου αναμένεται να καταφθάσει στην Αλεξανδρούπολη κλιμάκιο που θα αποτελείται από στρατιωτικούς, προκειμένου να εξετάσει τις εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται εκεί από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ. Σε αυτές, πέρα από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, το οποίο χρησιμοποιείται ως σημείο εισόδου, περιλαμβάνεται και το Στρατόπεδο Γιαννούλη, όπου προς το παρόν η αμερικανική παρουσία είναι πολύ μικρή. Το αμερικανικό ενδιαφέρον για τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις και υποδομές στην Αλεξανδρούπολη διατηρεί την αυτοτελή σημασία του, καθώς καταγράφεται σε μια περίοδο όπου, όπως είναι σαφές, η Ουάσιγκτον έχει αποφασίσει να απεμπλακεί σε σημαντικό βαθμό από το ουκρανικό μέτωπο. Βέβαια, η δυνατότητα της Αλεξανδρούπολης για ταχεία μεταφορά στρατευμάτων, πολεμοφοδίων και λοιπών ενισχύσεων μέσω σιδηροδρόμου προς τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, που αποτελούν σημαντικό κρίκο στην ανατολική-νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, είναι ιδιαίτερα σημαντική. Ωστόσο η γεωπολιτική αξία της Αλεξανδρούπολης εντοπίζεται, ακριβώς, στη δυνατότητά της να αποτελέσει εναλλακτική όδευση όχι μόνο για στρατεύματα, αλλά και εμπορικά προϊόντα και ενέργεια, σε περίπτωση που η Μαύρη Θάλασσα “κλείσει” για τα μη παράκτια κράτη, όπως συμβαίνει ήδη από το 2022 και έπειτα».
Επίσης, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το κείμενο που δημοσίευσε η «POLITICAL», σύμφωνα με το οποίο η νέα πρέσβης έχει ψηλά στις προτεραιότητές της συνάντηση με τον Μητροπολίτη Αλεξανδρούπολης Άνθιμο, αναγνωρίζοντας στο πρόσωπό του μια εμβληματική προσωπικότητα υψηλής ισχύος στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
