Το μοντέλο αξιοποίησης, η συμμετοχή του Δημοσίου και οι ενδιαφερόμενοι
- Του Δημοσθένη Π. Δούκα
Στην επιτάχυνση των διαδικασιών για την προκήρυξη διαγωνισμού αξιοποίησης των 22 περιφερειακών αεροδρομίων που επί του παρόντος διαχειρίζεται η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, προχωράει η κυβέρνηση διά του Υπερταμείου. Στόχος είναι να αναβαθμιστούν οι παρωχημένες υποδομές αυτών των αεροδρομίων, πολλά εκ των οποίων βρίσκονται σε πολυσύχναστους τουριστικούς προορισμούς όπως η Πάρος, η Μήλος και η Νάξος.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο της προσπάθειας να διευρυνθεί γεωγραφικά η οικονομική ωφέλεια από την τουριστική δραστηριότητα, να αποσυμφορηθούν κορεσμένοι προορισμοί και να βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες στις τοπικές κοινωνίες. Πρόκειται για τα αεροδρόμια Αλεξανδρούπολης, Λήμνου, Αστυπάλαιας, Ιωαννίνων, Χίου, Κοζάνης, Καστοριάς, Καρπάθου, Κυθήρων, Μήλου, Σκύρου, Νέας Αγχιάλου, Πάρου, Σύρου, Αράξου, Νάξου, Καλύμνου, Ικαρίας, Καστελόριζου, Κάσου, Λέρου και Σητείας.
Όπως έγραψε την Κυριακή «ΤΟ ΒΗΜΑ», «Μια νέα γενιά αποκρατικοποιήσεων ξεδιπλώνεται σταδιακά από το Υπερταμείο με έμφαση κατά κύριο λόγο στις παραχωρήσεις δικαιωμάτων χρήσης και αξιοποίησης υποδομών. Το μεγαλύτερο στοίχημα είναι η παραχώρηση των 23 περιφερειακών αεροδρομίων, ενώ στην ατζέντα της αξιοποίησης των δημόσιων assets περιλαμβάνονται λιμάνια, μαρίνες αλλά και τα Κρατικά Λαχεία. Ως εμβληματική, αλλά και με φιλοδοξία να αφήσει ισχυρό οικονομικό αποτύπωμα, δρομολογείται η αξιοποίηση 22 περιφερειακών αεροδρομίων. Σκοπός της αξιοποίησης των συγκεκριμένων υποδομών είναι η ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας των εμπορικών μεταφορών καθώς και η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στο ελληνικό και διεθνές κοινό».
Πολλά εξ αυτών ωστόσο δεν έχουν επαρκές οικονομικό αντικείμενο για να προσελκύσουν επενδύσεις και για τον λόγο αυτό οι σύμβουλοι που έχει προσλάβει το Υπερταμείο για την αξιοποίηση των αεροδρομίων επεξεργάζονται μοντέλα παραχώρησης με φορολογικά και άλλα κίνητρα για την υλοποίηση επενδύσεων με παράλληλη συμμετοχή στη σχετική δαπάνη και του Δημοσίου, το οποίο θα διατηρήσει ποσοστό στο μετοχικό της κεφάλαιο. Επιπλέον, ο διαγωνισμός θα αφορά και τα 22 αεροδρόμια και όχι επιμέρους ομάδες. Κατά το 2024 τα 22 αυτά αεροδρόμια διακίνησαν περίπου 8 εκατ. επιβάτες, 8% περισσότερους από το προηγούμενο έτος. Για λόγους σύγκρισης αξίζει να αναφερθεί πως τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια που έχουν παραχωρηθεί στη Fraport Greece διακίνησαν πέρυσι 36 εκατ. επιβάτες. Η επίδοση αυτή στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια δείχνει άνοδο της τάξης του 30% σε σχέση με το 2017 οπότε και ξεκίνησε η παραχώρησή τους. Αντίστοιχοι, και σε περιπτώσεις υψηλότεροι, ρυθμοί ανάπτυξης αναμένονται για τα 22 αεροδρόμιο της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας. Σε απόλυτους αριθμούς όμως τα μεγέθη είναι μικρά και οι επενδύσεις που πρέπει να υλοποιηθούν σημαντικές, και γι’ αυτό η συμμετοχή του Δημοσίου και η παροχή κινήτρων κρίνεται εκ των ων ουκ άνευ.
Η διαδικασία ωρίμανσης του διαγωνισμού βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και έχει ήδη επιλεγεί, κατόπιν διαγωνισμού, κονσόρτσιουμ συμβούλων. Η Eurobank είναι ο χρηματοοικονομικός σύμβουλος, η Doxiadis Associates Consultants on Development και Ekistics SA ο τεχνικός σύμβουλος και η Your Legal & Partners, μαζί με το δικηγορικό γραφείο Δρακόπουλος-Βασαλάκης DVLAW, οι νομικοί σύμβουλοι.
Ο τεχνικός σύμβουλος ολοκλήρωσε το σύνολο των επισκέψεων στα 22 περιφερειακά αεροδρόμια και παρέδωσε τον Φεβρουάριο στο Υπερταμείο το πρώτο παραδοτέο, το οποίο αφορά την τεχνική καταγραφή και επισκόπηση κάθε αεροδρομίου ξεχωριστά (technical due diligence). Πρόκειται για μια «τεχνική φωτογραφία» της παρούσας κατάστασης κάθε αεροδρομίου, περιλαμβάνοντας την υφιστάμενη κατάσταση των υποδομών και εγκαταστάσεων.
Ήδη καταρτιστεί η μελέτη που περιλαμβάνει τις απαιτούμενες επενδύσεις ανά αεροδρόμιο, καθώς και τα προβλεπόμενα εκτιμώμενα έσοδα και έξοδα σε βάθος 30ετίας, μαζί με τις εκτιμήσεις για την επιβατική κίνηση. Η μελέτη αυτή θα επιτρέψει στον χρηματοοικονομικό σύμβουλο να καταρτίσει εναλλακτικά σενάρια και χρηματοοικονομικά μοντέλα και στο Υπερταμείο να επιλέξει τη βέλτιστη συμβατική και χρηματοδοτική δομή του διαγωνισμού, και στη συνέχεια να προχωρήσει στην προετοιμασία των τευχών δημοπράτησης.
Η εν λόγω μελέτη θα επιτρέψει στον χρηματοοικονομικό σύμβουλο να καταρτίσει εναλλακτικά σενάρια και χρηματοοικονομικά μοντέλα για την αξιοποίηση. Καθώς και στο Υπερταμείο να σχεδιάσει το προτεινόμενο χρηματοοικονομικό μοντέλο, να επιλέξει τη βέλτιστη συμβατική και χρηματοδοτική δομή του διαγωνισμού, για να προχωρήσει κατόπιν στην προετοιμασία των τευχών δημοπράτησης, ώστε ο διαγωνισμός να εκκινήσει το δεύτερο εξάμηνο του 2025.
Υπό εξέταση είναι και το ποσοστό συμμετοχής του Δημοσίου. Στην περίπτωση του αεροδρομίου Καλαμάτας, το Υπερταμείο διατήρησε συμμετοχή ύψους 10% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας που θα τρέξει την παραχώρηση, προκειμένου να εξασφαλισθεί τόσο η συνέχεια όσο και η επιστροφή μίας αξίας στην κοινωνία.
Στόχος του Υπερταμείου είναι ο διαγωνισμός να εκκινήσει το δεύτερο εξάμηνο του 2025, αλλά σοβαροί αναλυτές και η αγορά θεωρούν ότι η διαδικασία θα ξεκινήσει το 2026.Το επενδυτικό ενδιαφέρον για τα αεροδρόμια αυτά είναι υπαρκτό και μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν γίνει παρουσιάσεις σε ξένα επενδυτικά ταμεία όπως από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ιδιαίτερα από την Ινδία, ενώ δεδομένο θεωρείται και το ενδιαφέρον όσων εμπλέκονται ήδη στις ελληνικές υποδομές αερομεταφορών, όπως τα σχήματα που διεκδίκησαν την παραχώρηση του αεροδρομίου της Καλαμάτας.
