Οι ακρίτες στον Έβρο συνεχίζουν να παράγουν το ποιοτικότερο σκόρδο της χώρας
Τον Ιούλιο του 1923 οι Έλληνες κάτοικοι του χωριού Μπόσνα, ενός προαστίου της Ανδριανούπολης μαθαίνουν άσχημα μαντάτα.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπέγραψε στη Λωζάνη με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Ισμέτ Ινονού, την ομώνυμη συνθήκη. Έτσι, οι ελληνικοί πληθυσμοί που ζούσαν εντός της επικράτειας της σημερινής Τουρκίας έπρεπε να φύγουν.
Οι μερικές χιλιάδες Θρακιώτες υποχρεούνται να αφήσουν τις εστίες τους, να περάσουν τον ποταμό Έβρο και να εγκατασταθούν στην απέναντι όχθη. Χτίζουν στα σπίτια τους σε μια τοποθεσία τέσσερα χιλιόμετρα από εκεί όπου έμεναν πάππου προς πάππου.
Η Νέα Βύσσα, όπως ονομάστηκε αργότερα, είναι η καινούργια τους πατρίδα. Οι κάτοικοι πέρασαν από το ποτάμι τα έθιμα, τις παραδόσεις τους, τα υπάρχοντά τους, αλλά και κάτι άλλο, πιο πολύτιμο όπως αποδείχθηκε.
Στα ταγάρια τους έκρυψαν μερικές σκελίδες σκόρδο. Ήταν οι σπόροι που είχαν μάθει να καλλιεργούν από τους παππούδες τους κάθε Οκτώβρη. Αυτή τη φορά έβαλαν τις σκελίδες τους στη νέα τους γη για να βγάλουν σοδειά. Και έτσι, εκατό χρόνια μετά, οι σκορδοπαραγωγοί της Βύσσας, μετά από πολέμους, κατοχές, ελληνοτουρκικές κρίσεις και άλλες φουρτούνες, συνεχίζουν να καλλιεργούν έναν από τους αρχέγονους σπόρους της ελληνικής γεωργίας.
Η εβρίτικη αψάδα
«Σε μια έκθεση ένας Σέρβος δοκίμασε μια σκελίδα και έγινε κόκκινος από την ένταση. Δεν το περίμενε», λέει χαμογελώντας στη Voria.gr ο αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Σκόρδου Βύσσας Νίκος Νεντίδης.
Κρατώντας ένα σκόρδο με φροντίδα και αγάπη, εξηγεί το μυστικό της μοναδικής έντασης που προσφέρει αυτός ο βολβός της εβρίτικης γης.
Στο πιο βόρειο σημείο της χώρας, ο χειμώνας όπως λένε είναι… καλός. Και φυσικά δεν εννοούν ήπιος, αλλά το άκρως αντίθετο, αφού ο υδράργυρος βρίσκεται για πολλές μέρες κάτω από το μηδέν.
Αυτές οι κλιματολογικές συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη του σκόρδου προσφέροντας τη χαρακτηριστική αψάδα.
«Αυτό που βλέπεις τώρα, τον Οκτώβριο που είναι η περίοδος της σποράς θα γίνει σκελίδες και θα μπει στη γη. Θα καθίσει εννέα μήνες, όλο τον χειμώνα και τον Ιούνιο θα γίνει η συγκομιδή», εξηγεί ο Νίκος Νεντίδης.
Η ιδιαιτερότητα που έχει το σκόρδο αυτό, το κάνει να ξεχωρίζει από τα άλλα ελληνικά σκόρδα που καλλιεργούνται σε Λάρισα και Χαλκίδα ή και τα εισαγόμενα από Κίνα και Ισπανία
«Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το τζατζίκι. Με άλλα σκόρδα η ένταση θα είναι μέτρια. Με το δικό μας θα καείς», λέει ο αντιπρόεδρος των σκορδοπαραγωγών.
Μια καθημερινή μάχη
Ο συνεταιρισμός αποτελείται από 20 παραγωγούς, που φυτεύουν στα σκόρδα τους σε 200 στρέμματα. Το σκόρδο καλύπτει το 10% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων του κάμπου της Βύσσας, με το χωριό να ζει ουσιαστικά από τον λευκό βολβό.
Μάλιστα εκεί παράγεται το 80% του ελληνικού σκόρδου.
Η περσινή παραγωγή ήταν καλή, αφού το κάθε στρέμμα έδωσε έναν τόνο, που μεταφράζεται σε 200 τόνους.
Όμως, σύμφωνα με τον Νίκο Νεντίδη είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν για να πάει το σκόρδο στο επόμενο βήμα.
«Αν και είναι ένα μοναδικό προϊόν, δεν έχει γίνει κάποια πανεπιστημιακή μελέτη ώστε να αναλυθεί ο καρπός, δούμε τις ιδιαιτερότητές του και να βελτιώσουμε την απόδοση της καλλιέργειας», τονίζει ο αντιπρόεδρος των σκορδοπαραγωγών.
Άλλωστε οι ασθένειες όπως ο περονόσπορος, η σκληρωτίαση, η σκωρίαση ή ο βοτρύτης καραδοκούν και μπορούν να καταστρέψουν την παραγωγή.
«Ό,τι κάναμε το πετύχαμε μόνοι μας με τους γεωπόνους μας», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Νεντίδης. Μόνοι συνένταξαν και τον φάκελο για να γίνει το σκόρδο Βύσσας ΠΟΠ και να βοηθηθεί πλέον επίσημα η αναγνώρισή του ως ένα ξεχωριστό προϊόν με μακρά ιστορία. Οι σκορδοπαραγωγοί περιμένουν τα καλά νέα από τις Βρυξέλλες, γιατί ξέρουν ότι θα τους βοηθήσουν πολύ.
Άλλωστε οι συνθήκες δεν είναι μαζί τους. Τα τελευταία χρόνια παλεύουν να κρατήσουν τα στρέμματα που καλλιεργούν, όχι γιατί δεν υπάρχει ενδιαφέρον για το προϊόν, αλλά γιατί υπάρχει λειψανδρία.
Η άλλοτε κωμόπολη των 7.000 κατοίκων, έμεινε σήμερα με 1.300 να φυλάττουν Θερμοπύλες και την πλειονότητα αυτών να διατηρούν μια αρχέγονη γεωργική παράδοση.
Οι δυσκολίες ωστόσο δεν πτοούν τους Βυσσιώτες, αφού από αυτές έμαθαν να γίνονται καλύτεροι.
VORIA
