Μειωμένες αποδόσεις, που αγγίζουν το 40% και 50%, έχουμε στα ελληνικά ξηρικά χωράφια με ηλίανθο, στις περιοχές που έχει ξεκινήσει η συγκομιδή από την προηγούμενη εβδομάδα. Τόσο στις Σέρρες όσο και στον Έβρο, η ανομβρία που επικρατεί από τα τέλη Μαΐου είχε ως αποτέλεσμα οι στρεμματικές αποδόσεις να κυμαίνονται μεταξύ των 100 και των 120 κιλών, με λίγα χωράφια να φτάνουν τα 150 κιλά/στρέμμα. Το συνηθισμένο επίπεδο αποδόσεων είναι 150-200 κιλά/στρέμμα σε όλη την Ελλάδα, για μη ποτιστική καλλιέργεια.
Η ίδια κατάσταση επικράτησε και πέρυσι, με μειωμένες αποδόσεις, αλλά η τιμή παραγωγού –σε συμβόλαιο με βιομηχανία βιοντίζελ– είχε διαμορφωθεί στα 0,47 ευρώ/κιλό, ενώ φέτος τα συμβόλαια έχουν κλειστεί σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα και, συγκεκριμένα, στα 0,40 ευρώ/κιλό.
Σέρρες
«Η παραγωγή του ηλίανθου είναι σε μεγάλο βαθμό επηρεασμένη από την ξηρασία», λέει στην «ΥΧ» ο γεωπόνος της Αγροφυλλίδα ΑΕ, Στέργιος Γκιργκίρης και προσθέτει: «Από τον Μάιο και μετά, η παρατεταμένη ανομβρία είχε αρνητικές επιπτώσεις στην καλλιέργεια του ηλίανθου. Στα ξηρικά χωράφια έχουμε πολύ μικρές αποδόσεις. Σε ορισμένες περιοχές, τα φυτά “κάηκαν” πριν την ώρα τους, δηλαδή δεν ολοκληρώθηκε ο κύκλος τους. Για τα ποτιστικά χωράφια δεν έχουμε ακόμα εικόνα, διότι εκεί δεν έχει ξεκινήσει η συγκομιδή. Αυτά που αλωνίζουμε τώρα ξεκινούν με αποδόσεις στα 100 κιλά/στρέμμα, ενώ συνήθως είναι αρκετά υψηλότερα».
Όπως σχολιάζει ο κ. Γκιργκίρης, «ο κόσμος έτρεφε προσδοκία για υψηλότερες τιμές», παρόλο που είχε ανακοινωθεί από την αρχή τιμή 0,40 ευρώ/κιλό. «Με τις αποδόσεις αυτές», καταλήγει, «και αυτή η καλλιέργεια καταντά μη συμφέρουσα».
Ορεστιάδα
Ξεκίνησε από την προηγούμενη εβδομάδα και η συγκομιδή στον βόρειο Έβρο. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», Λάμπρο Κουμπρίδη, «τα κιλά είναι μειωμένα. Στα ξηρικά χωράφια οι αποδόσεις είναι μεταξύ 100 και 120 κιλών/στρέμμα. Συνήθως πιάναμε αποδόσεις μεταξύ 180 και 200 κιλών/στρέμμα».
Ο κ. Κουμπρίδης εξηγεί ότι ο «βασικός λόγος είναι η ανομβρία. Έχει να βρέξει από τα μέσα Ιουνίου». Επίσης, λέει στην «ΥΧ» ότι «τα στρέμματα με ηλίανθο στον Βόρειο Έβρο είναι μειωμένα τόσο λόγω του μέτρου της απονιτροποίησης όσο και λόγω της μειωμένης τιμής. Σε σχέση με πέρυσι, είμαστε πεσμένοι κατά 10.000 στρέμματα». Να σημειωθεί ότι τα μέλη της Ένωσης Ορεστιάδας έχουν σύμβαση με τη βιομηχανία Agroinvest και τιμή παραγωγού 0,40 ευρώ/κιλό.
Λάρισα
Στο Ομόλιο Λάρισας, που βρίσκεται στο Δέλτα του Πηνειού, η καλλιέργεια του ηλίανθου είναι όψιμη και η συγκομιδή ξεκινά περίπου στις 25 Αυγούστου, με συνολική έκταση περίπου 4.500 στρέμματα. Ο γεωπόνος, Γεώργιος Λαΐνας, λέει στην «ΥΧ» ότι «φέτος αυξήσαμε τις καλλιεργούμενες εκτάσεις με ηλίανθο στην περιοχή. Μέχρι στιγμής, η κατάσταση είναι αρκετά καλή, ειδικά μετά την πρόσφατη βροχή, που ήρθε την κατάλληλη ώρα». Στοιχεία για αποδόσεις δεν δύναται να δώσει, διότι δεν έχει γίνει ακόμα συγκομιδή σε κάποιο χωράφι. Και οι παραγωγοί του Ομόλιου έχουν συμβάσεις με βιομηχανίες βιοντίζελ στα 0,40 ευρώ/κιλό.
Η παγκόσμια παραγωγή ηλιόσπορου θα ανακάμψει
Σύμφωνα με την έκθεση του Ιουλίου 2025 του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας για τους ελαιούχους σπόρους, η παγκόσμια παραγωγή ηλίανθου προβλέπεται να φθάσει τα 56,3 εκατ. τόνους το 2025/26 και θα είναι αυξημένη κατά 3,9 εκατ. τόνους σε σχέση με το 2024/25. Η ανάκαμψη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις υψηλότερες αποδόσεις, οι οποίες σημείωσαν σημαντική μείωση πέρυσι λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών στην κύρια περιοχή καλλιέργειας της Μαύρης Θάλασσας. Η συγκομισμένη έκταση προβλέπεται να αυξηθεί ελαφρώς το 2025/26 σε σχέση με πέρυσι.
Η Ουκρανία και η Ρωσία παράγουν πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής ηλιόσπορου και αντιπροσωπεύουν σχεδόν τα τρία τέταρτα των συνολικών εξαγωγών ηλιελαίου και ηλιόσπορου. Από την έναρξη του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας το 2022, διάφοροι παράγοντες επηρέασαν τις εξαγωγές προϊόντων ηλιόσπορου και από τις δύο χώρες, συμπεριλαμβανομένων διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα και διαφορετικών κυβερνητικών πολιτικών για τον περιορισμό και την προώθηση του εμπορίου.
Αυτοί οι παράγοντες επηρέασαν επίσης τις παγκόσμιες τιμές. Μετά την αύξηση των τιμών το 2022, που προκλήθηκε από την περιορισμένη πρόσβαση στις προμήθειες της Ουκρανίας, η Πρωτοβουλία για τα Σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας και ο επακόλουθος διάδρομος εξαγωγής σιτηρών διευκόλυναν την αύξηση του εμπορίου και οι τιμές μειώθηκαν σημαντικά από το 2023 έως το 2024. Η ισχυρή παγκόσμια σοδειά του 2023/24 και η ανανεωμένη προσβασιμότητα συνέβαλαν στο εμπόριο ηλιελαίου, με έκπτωση σε σχέση με εναλλακτικά έλαια όπως το φοινικέλαιο, το σογιέλαιο και το κραμβέλαιο για το μεγαλύτερο μέρος του 2024.
Πέτρος Αλεξανδρής
ypaithros.gr
