Όταν η Τεχνητή Νοημοσύνη δίνει ιδέες για την ανάπλαση του εγκαταλελειμμένου ιστορικού χώρου στο χωριό του Έβρου
όπου παντού θα έμπαινε φως
η ιστορία των μεταλλείων
Οι εικόνες είναι απλά πανέμορφες! Ο αρχιτέκτονας Παύλος Μιχαηλίδης μοιράστηκε με τους διαδικτυακούς του φίλους στο Facebook, τα εξαίσια αποτελέσματα της Τεχνητής Νοημοσύνης, εφαρμοσμένα στα εγκαταλελειμμένα Μεταλλεία της Κίρκης Αλεξανδρούπολης.
Τις εικόνες τις δημοσίευσε στις αρχές Ιουλίου, γράφοντας τα εξής: «Η εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence – AI), μας μεταφέρει σήμερα στα παλιά μεταλλεία της Κίρκης, με όμορφες εικόνες από την ανάπλαση, την αποκατάσταση και την μετατροπή τους σε πολυχώρο πολιτισμού, τέχνης και ψυχαγωγίας!».
Πράγματι, όσα είδαμε είναι φανταστικά, καθώς υπάρχει πλήρης αξιοποίηση των επιβλητικών κτιρίων των μεταλλείων, η ιστορία των οποίων γυρνάει πολύ πίσω στον χρόνο.
- Η ιστορία των Μεταλλείων
Με βάση πληροφορίες από το διαδίκτυο, κατά την περίοδο 1920–1930, ξεκινά η πρώτη η Βιομηχανική Εκμετάλλευση των Μεταλλείων, καθώς η περιοχή της Κίρκης προσελκύει το ενδιαφέρον βρετανικών και γαλλικών εταιρειών λόγω της παρουσίας σημαντικών κοιτασμάτων.
Έτσι, ιδρύονται τα πρώτα μεταλλεία με τη βοήθεια ξένων κεφαλαίων και χρησιμοποιούνται τοπικοί εργάτες, πολλοί από τους οποίους εγκαθίστανται στην Κίρκη για να δουλέψουν.
Τα μεταλλεύματα που εξορύσσονταν ήταν κυρίως μόλυβδος (Pb) και ψευδάργυρος (Zn).
Κατά την Κατοχή (1941-1944), είναι γνωστή σε όλους η εκμετάλλευση από τους Ναζί. Οι Γερμανοί ενισχύουν τις εγκαταστάσεις και εξάγουν μεγάλες ποσότητες μεταλλευμάτων για τις ανάγκες του πολέμου.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά την περίοδο 1950-1965, τα Μεταλλεία περνούν στα χέρια του ελληνικού κράτους μέσω της Δημόσιας Επιχείρησης Μεταλλείων.
Γίνεται εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων και οι εξορύξεις συνεχίζονται, αλλά σε μειωμένο ρυθμό σε σχέση με την περίοδο της Κατοχής.
Παράγεται ξανά μόλυβδος και ψευδάργυρος, αλλά και μικρότερες ποσότητες αρσενικού, βισμουθίου και καδμίου.
Έπειτα, την περίοδο 1970-1980, το ελληνικό κράτος παραχωρεί τα μεταλλεία σε ιδιωτική εταιρεία για να αξιοποιηθούν καλύτερα.
Υπάρχει μια σύντομη άνθηση, με επενδύσεις και επανεκκίνηση της εκμετάλλευσης, ωστόσο τα κοιτάσματα αρχίζουν να εξαντλούνται ή να καθίστανται μη οικονομικά εκμεταλλεύσιμα.
Τέλος, κατά την περίοδο 1990-1997, έγινε ακόμη μια προσπάθεια εκμετάλλευσης από ιδιωτική εταιρεία, με χρήση σύγχρονων τεχνικών εξόρυξης.
Εντούτοις, η χαμηλή ποιότητα κοιτασμάτων, το μεγάλο κόστος αποκατάστασης, και οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις οδήγησαν σε οριστική εγκατάλειψη.
Το 1997 τα Μεταλλεία εγκαταλείπονται εντελώς…
- Στο σήμερα
Όσον αφορά το παρόν, έχουν εγκριθεί προγράμματα αποκατάστασης (από το 2023-2025), συνολικού ύψουςάνω των 5 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, εξετάζεται η δυνατότητα περιβαλλοντικής απορρύπανσης και ανάδειξης του χώρου (π.χ. για βιομηχανικό τουρισμό ή εκπαιδευτικές επισκέψεις).
Μέχρι στιγμής, δεν έχει υλοποιηθεί κάτι… Βλέποντας όμως, τις υπέροχες μακέτες της Τεχνητής Νοημοσύνης και χάρη στον Παύλο Μιχαηλίδη, διαπιστώνουμε πως εάν υπήρχε το κεφάλαιο, τότε πολλά ωραία θα μπορούσαν να γίνουν στα Μεταλλεία Κίρκης!
Όπως ένα πολιτιστικό κέντρο, ένας χώρος καφέ-εστίασης, μια αίθουσα όπου θα γίνονται εκθέσεις ζωγραφικής ή ένα μικρό μουσείο όπου θα εκτίθενται ιστορικά αντικείμενα της περιοχής.
Κυρίως όμως, θα υπήρχε ένας χώρος όπου θα παρουσιαζόταν όλη η θρυλική ιστορία των Μεταλλείων της Κίρκης, για τα οποία οι αστικοί μύθοι ακόμη κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα.
Το σίγουρο πάντως είναι πως η κατάλληλη αξιοποίηση των Μεταλλείων θα έδινε μια νέα πνοή στο χωριό, το οποίο αυτήν τη στιγμή έχει περίπου 40 κατοίκους…
Μαρίνα Κονδύλη
