Στόχος είναι να προστατευθούν τα προϊόντα ΠΟΠ στις παγκόσμιες αγορές, καθώς είναι ο «χρυσός» των κτηνοτρόφων – Πώς μεταδίδεται η ζωονόσος; – Τα λάθη και οι παραλείψεις που οδήγησαν στη θανάτωση χιλιάδων ζώων
Στην εκπομπή «Επισημάνσεις» του ΘΡΑΚΗ ΝΕΤ, μίλησε ο Καθηγητής Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Δημήτρης Γκουγκουλής, ο οποίος έδωσε σαφέστατες απαντήσεις για την ευλογιά των αιγοπροβάτωνπου ταλαιπωρεί εδώ και 15 μήνες, τους Έλληνες κτηνοτρόφους.
Ειδικότερα, ο κ. Γκουγκουλής, μιλώντας στην Μαρίνα Κονδύλη και τον Δημοσθένη Δούκα, εξήγησε πως η ευλογιά λοιπόν είναι ένα πολύ μεταδοτικό νόσημα ιογενές που αφορά
αποκλειστικά το πρόβατο και την αίγα. Δεν μεταφέρεται στον άνθρωπο, αλλά έχει πολύ μεγάλο βαθμό μεταδοτικότητας μεταξύ των ζώων και ένα σχετικά υψηλό βαθμό θνησιμότητας.
«Βέβαια, τα ζώα που επιβιώνουνε παρ’ όλα αυτά, έχουνε μειωμένη παραγωγικότητα, με αποτέλεσμα οι οικονομικές επιπτώσεις στην παραγωγή να είναι τόσο μεγάλες, που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιλέξει σαν πρώτο μέτρο αντιμετώπισης του νοσήματος την εκρίζωση», τόνισε ο κ. Γκουγκουλής.
Αναφορικά με τα σενάρια που κυκλοφορούν για τα εμβόλια κατά της ευλογιάς, ο Καθηγητής Κτηνιατρικής ήταν κατηγορηματικός: «Οι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης λένε ότι όταν εμφανιστεί ένα νόσημα τέτοιο σε μία χώραεφαρμόζεται το πρωτόκολλο της εκρίζωσης. Αυτό πρέπει να το πούμε όσο ξεκάθαρα γίνεται. Τώρα, επειδή πολλές φορές πολλά πράγματα μπορούν να ξεφύγουνε, η Ευρωπαϊκή Ένωση κρατάει ως backup plan, ας το πούμε ως έσχατη, τελική λύση, την εφαρμογή εμβολίων. Τα εμβόλια λοιπόν αυτά η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν τα έχει αξιολογήσει, δεν τα έχει αδειοδοτήσει. Δεν ξέρουμε αν λειτουργούνε και στο βαθμό που λειτουργούν. Σκοπός είναι η εκρίζωση του νοσήματος. Ο εμβολιασμός αποτελεί μία έσχατη λύση γιατί αποδεδειγμένα οι χώρες που τονεφαρμόσανε, δεν απαλλάχθηκαν από την ασθένεια, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται πάρα πολύ η εξαγωγική ικανότητα των προϊόντων, όχι μόνο προς την Ευρωπαϊκή Ένωση που μπορεί πολλές φορές να κάνει και τα στραβά μάτια και να είναι πιο ελαστική, ειδικά όταν πρόκειται για μια χώρα δικά της. Δε σημαίνει ότι θα γίνει συμβεί το ίδιο και σε άλλες αγορές. Αν φτάσουμε στην έσχατη λύση, θα είναι οι αρνητικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο συναλλαγών».
- Τα προϊόντα ΠΟΠ και οι κίνδυνοι
Επίσης, ο κ. Γκουγκουλής έβαλε στο τραπέζι της συζήτησης ακόμη μια σημαντική παράμετρο, που αφορά στα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).
Ειδικότερα, δήλωσε: «Τα ΠΟΠ προϊόντα πρέπει να ξέρετε ότι θεωρούνται προϊόντα ύψιστων
προδιαγραφών. Μέσα σε αυτές τις προδιαγραφές έχουνε την ιδανικότερη υγεία και ευζωία των ζωών, με αποτέλεσμα αρκετές φορές -κάποιοι που μας περιμένουνε, προκειμένου να κατευθυνθούνε σε αυτό το κομμάτι της αγοράς- να ασκήσουν ένα βέτο και να πούν ότι “πώς είναι ένα προϊόν όταν προέρχεται από μία χώρα στην οποία ενδημεί ένα από τα σημαντικότερα νοσήματα της παγκόσμιας κτινοτροφίας;” Άρα μπορεί κάποιος να πει ότι δεν πρέπει να εξάγεται το προϊόν, τουλάχιστον ως ΠΟΠ. Eπομένως, θα χάσει αρκετά από την υπεραξία του προϊόντος.Από αυτή την υπεραξία θέλω να τονίσω ότι αυτή τη στιγμή ζούμε στην Ελλάδα. Το καταλαβαίνετε ότι ό,τιαπολαμβάνουμε στην κτηνοτροφία, είναι η υπεραξία των προϊόντων Πιστοποιημένης Ονομασίας Προέλευσης; Χάνεταιπάρα πολύ η αξιοπιστία της Ελλάδας στις αγορές, όταν στη χώρα μας ενδημεί ένα νόσημα όπως η ευλογιάτων αιγοπροβάτων. Κινδυνεύουν να χαθούνε σοβαρές αγορές (Αμερική, Καναδάς, κλπ.). Ίσως ζητήσουνε περισσότερες διαπιστεύσεις, περισσότερες εξετάσεις, με αποτέλεσμα αυτό το κόστος ουσιαστικά να το επωμιστεί ο κτηνοτρόφος».
- «Να κοιτάξουμε την επόμενη ημέρα»
Συν τοις άλλοις, αυτό που υπογράμμισε ο Καθηγητής Κτηνιατρικής είναι πως προτεραιότητα έχει η προστασία της υγείας και πως «σαν επιστήμη πρέπει να κοιτάξουμε πολύ την επόμενη μέρα, και πραγματικά το αν θα γίνει εμβόλιο ή όχι δεν θα το αποφασίσει ελαφρά την καρδία ούτε ο κτηνοτρόφος, ούτε ο κτηνίατρος. Θέλω να είμαι πολύ σαφής σε αυτό που λέω. Πρέπει να είμαστε σίγουροι για την αξιοπιστία των αγορών μας στο εξωτερικό. Άρα θεωρώ πολύ σημαντικό τον λόγο που έχουν οι άνθρωποι, οι οποίοι μεταποιούνε και βγάζουν τα προϊόντα στο εξωτερικό. Αυτοί πρέπει να μας πούνε και να επισημάνουν ή όχι αν υπάρχουν ουσιαστικοί κίνδυνοι για την εξαγωγή των προϊόντων όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και σε όλο τον κόσμο».
Ακόμη, πρόσθεσε: «Στεναχωριέμαι πάρα πολύ με την εικόνα θανάτωσης των ζώων. Θέλω να είμαι πάρα πολύ ξεκάθαρος σ’ αυτό: δεν το θέλουμε. Οφείλουμε όμως να προειδοποιήσουμε για την επόμενη μέρα. Βρεθήκαμε λοιπόν σε μία κατάσταση
μπορεί κάποιος να το πει “μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα”. Γι’ αυτό ακριβώς και η επιστημονική κοινότητα είναι πάρα πολύ επιφυλακτή στο εμβόλιο. Διότι ναι, μεν, με την εκρίζωση πονάμε πολύ – πραγματικά πονάμε πολύ και φτάνουμε σε επίπεδα απογοήτευσης και χάνουμε πολύ ζωικό δυναμικό. Αλλά αν την καταφέρουμε, θα έχουμε μία ξεκάθαρη εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό. Έχουμε προοπτική. Αν όμως κάνουμε το εμβόλιο, η επιστημονική κοινότητα έρχεται και λέει ότι “με το που εμβολιάσουμε, η προοπτική αυτή είναι ασαφής”. Τι σημαίνει; Δεν ξέρωπότε θα απαλλαγούμε και δεν ξέρουμε αν θα απαλλαγούμε. Μπαίνουμε λοιπόν σε πολύ αχαρτογράφητα νερά. Δεν μπορούμε να κάνουμε καμία πρόβλεψη. Γι’ αυτό και υπάρχει αυτή η επιφυλακτικότητα στο εμβόλιο. Πολλές φορές ακούω πάρα πολλά πράγματα που με στεναχωρούνε, ότι θέλουμε να σκοτώσουμε ζώα, θέλουμε να καταστρέψουμε την κτηνοτροφία. Όχι. Απλώς η δουλειά μας είναι να κοιτάξουμε την επόμενη μέρα και πόσο ευοίωνη θα είναι αυτή για τη χώρα μας».
- Λάθη και παρανομίες από κτηνοτρόφους
Επίσης, ο Δημήτρης Γκουγκουλής κατέδειξε το γεγονός πως από πλευράς κτηνοτρόφων γίνονται λάθη και σημειώνονται παραλείψεις, καθώς δεν τηρούνται τα μέτρα ασφαλείας.
«Δεν υπάρχει καμία συμμόρφωση σε επίπεδο κτηνοτρόφων. Βλέπουμε κτηνοτρόφους, οι οποίοι πιστεύουν ότι θα ξεγελάσουν το σύστημα. Μεταφέρουν ζώα, μεταφέρουν ζωοτροφές από μολυσμένες εκτροφές. Βλέπουμε κτηνοτρόφους να προσπαθούν ακόμα να εισάγουν ζώα αμφιβόλου προέλευσης. Βλέπουμε κτηνοτρόφους να κρύβουν, να μην δηλώνουν το πρόβλημά τους, με αποτέλεσμα οι μονάδες να αποτελούν εστία μόλυνσης για πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπάρχουνε και οι μεταφορείς ζώων, οι μεταφορείς ζωοτροφών, οι μεταφορείς γάλακτος – δεν πληρούνε τις προδιαγραφές της απολύμανσης καθημερινά. Να μπω και στο δικό μας το κομμάτι(σ.σ. των κτηνιάτρων). Δεν γίνονται γρήγορα οι ταυτοποιήσεις των θετικών μονάδων και στις θετικές μονάδεςδεν θανατώνονται γρήγορα τα ζώα, με αποτέλεσμα η μολύνση και η διάχυση του νοσήματος να υπάρχει. Υπάρχει λοιπόν ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα, το οποίο θα πρέπει να λυθεί με συστράτευση όλων των δυνάμεων. Να καταλάβουμε όλοι πόσο σημαντικό είναι το πρόβλημα και να παίρνουμε τα ανάλογα μέτρα – αλλιώς το πρόβλημα δεν θα λυθεί», τόνισε ο κ. Γκουγκουλής.
- Πώς γίνεται η μεταφορά της ασθένειας
Σχετικά με την μεταφορά της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, ο κ. Γκουγκουλής εξήγησε: «Γίνεται από ζωύφια, απόέντομα, από πουλιά, από είναι οτιδήποτε μπορεί να ακουμπήσει ένα μολυσμένο ζώο – από τα χέρια του κτηνοτρόφου, από μία μύγα, ένα κουνούπι ένα εργαλείο, μια κουρευτική μηχανή που θα κουρέψει ένα άρρωστο ζώο και θα πάει να κουρέψει μετά στην γειτονική εκτροφή ένα άλλο άρρωστο ζώο.Οι εργάτες που δουλεύουνε σε μία εκτροφή, αν φύγουνε και πάνε σε μία άλλη θα τα φέρουνε. Τα παπούτσια, τα λάστιχα των αυτοκινήτων που επισκέπτονται τις μονάδες μπορούν να μεταφέρουνε τον ιό. Ένας ιός υψηλής ανασθεκτικότητας στοπεριβάλλον μένει για μεγάλο χρονικό διάστημα και μεταδίδεται πανεύκολα με οτιδήποτε μπορεί να ακουμπήσει ένα ζώο μολυσμένο και στη συνέχεια να ακουμπήσει ένα άλλο υγιές ζώο».
- Εισαγόμενη η ευλογιά στη χώρα μας – Τι συμβαίνει σε Βουλγαρία, Ρουμανία και Τουρκία
Τέλος, ο Καθηγητής Κτηνιατρικής μίλησε για το τι συμβαίνει στις γειτονικές μας χώρες:
«Η Βουλγαρία που άρχισε να δηλώνει και αυτή σωστά τα κρούσματά της ευλογιάς, έχει σταματήσει εδώ και μήνες να δηλώνει κρούσματα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας Ζώων. Δεν είναι υποχρεωμένος κάποιος να δηλώσει.Εμείς τα δηλώνουμε πολύ συνειδητά και σωστά, προκειμένου όλοι να έχουν εικόνα της κατάστασης για να μπορούμε να διεκδικήσουμε και τις αποζημιώσεις μας και διάφορα κονδύλια αποκατάστασης μετέπειτα. Η Βουλγαρία έχει σταματήσει και η Ρουμανία έχει. Η Τουρκία είχε πάντα ευλογιά. Δεν σταμάτησε ποτέ να μην έχει.Η Ρουμανία με τη Βουλγαρία είναι δύο χώρες που και αυτές τον τελευταίο χρόνο παλεύουνε με την ζωονόσο. Και οι δύο βέβαια να ξέρετε ότι παρ’ όλο που η Βουλγαρία έχει αιτηθεί τις δόσεις, ακόμα δεν έχει εμβολιάσει».
Και συνέχισε: «Η ευλογιά είναι σίγουρα εισαγόμενη. Προήλθε από ζώα που ήρθαν από τη
Ρουμανία ή τη Βουλγαρία, τα οποία θεωρούμε ότι η ιχνηλασιμότητα των περιστατικών οδηγεί ότι ήρθανε παρανόμως από την Τουρκία. Παράνομα εισαχθέντα ζώα. Τα παίρνουν από την Τουρκία στη Βουλγαρία διαμέσω του ΕύξεινουΠόντου στα παράλια της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας και εισέρχονται μετά ελεύθερα στην Ελλάδα, γιατί πλέον ξέρετε ότι δεν
υπάρχουν σύνορα (σ.σ. είναι μέλη της Ε.Ε.)».
Στο διά ταύτα: κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι θα συμβεί ή αν θα έχουμε προστατευμένα τα προϊόντά ΠΟΠ και να είναι αξιόλογα στις παγκόσμιες αγορές, εάν και εφόσον γίνει ο εμβολιασμός. Κύριος στόχος, είναι η εκρίζωση της ευλογιάς.
Μ.Κ.
