Η μείωση του πληθυσμού και η υποβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών απειλούν την βιωσιμότητα της παραμεθορίου, ενώ το Δημοτικό Συμβούλιο Ορεστιάδας διεκδικεί καθεστώς εξαίρεσης για τα σχολεία της περιοχής
Σε μία από τις πιο εμβληματικές σκηνές του παγκόσμιου κινηματογράφου στο «Βλέμμα του Οδυσσέα» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, ο Θανάσης Βέγγος συνομιλεί με τον Χάρβεΐ Καϊτέλ και του περιγράφει σε έναν εκπληκτικό μονόλογο την εικόνα της χώρας. «Η Ελλάδα πεθαίνει, πεθαίνουμε σαν λαός. Κάναμε τον κύκλο μας. Δεν ξέρω πόσες χιλιάδες χρόνια ανάμεσα σε σπασμένες πέτρες και αγάλματα και πεθαίνουμε» παραδέχεται ο Θανάσης Βέγγος και με σπασμένη φωνή συνεχίζει «αλλά αν είναι να πεθάνει η Ελλάδα, να πεθάνει γρήγορα. Γιατί η αγωνία κρατάει πολύ και κάνει πολύ θόρυβο».
Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, τοποθετεί τους πρωταγωνιστές του σε ένα ορεινό τοπίο στις εσχατιές της Ελλάδα, εγκλωβισμένους από την χιονόπτωση σε ένα ταξί. Η ποιητική απεικόνιση ενός γενικευμένου αδιεξόδου που οδήγησε σε μία συγκλονιστική κινηματογραφική στιγμή, δυστυχώς δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα και την καθημερινότητα που βιώνουν οι κάτοικοι της ελληνικής περιφέρειας.
Σε όλο τον άξονα της Εγνατίας από την Θράκη μέχρι την Ήπειρο, αλλά και στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα, η ερήμωση απλώνεται σαν μεταδοτική ασθένεια, τα χωριά πεθαίνουν και παίρνουν σειρά οι μικρές πόλεις. Το κράτος αποσύρει σταδιακά όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, ο αγροτικός και ο κτηνοτροφικός τομέας, βυθίζονται στη δίνη των σκανδάλων, των ασθενειών και της αδιαφορίας και, οι «επενδύσεις» αφορούν περισσότερο την Αθήνα παρά ενισχύουν την τοπική οικονομία.
· Πρωτοφανής εγκατάλειψη στον Έβρο – Ο φράχτης γίνεται για την Αθήνα
Το Σουφλί, η ιστορική κωμόπολη του Έβρου, τα τελευταία χρόνια έχει χάσει το σχεδόν το 22% του πληθυσμού του. Ο Δήμαρχος, Παναγιώτης Καλακίκος, μιλώντας στο Dnews, μεταφέρει την έντονη ανησυχία των κατοίκων και επισημαίνει ότι η περιοχή «βιώνει μία πρωτοφανή περίοδο αποδυνάμωσης και εγκατάλειψης».
Οι κάτοικοι του δήμου που δέχθηκε σοβαρό πλήγμα από τις πυρκαγιές του 2022 και του 2023 περίμεναν «στοχευμένες παρεμβάσεις ενδυνάμωσης της τοπικής κοινωνίας», αντίθετα όπως τονίζει ο Δήμαρχος, «υπήρξαν δυσμενείς αποφάσεις οι οποίες έχουν φέρει την περιοχή σε δύσκολη θέση».
Η μείωση του πληθυσμού δεν είναι φυσικό φαινόμενο, συμβαίνει επειδή κανείς δεν κάνει κάτι για να την ανατρέψει. «Καταργήθηκε η 7η Ταξιαρχία, σταμάτησε η εκπαίδευση των νεοσυλλέκτων, από τον Δεκέμβριο υποβαθμίζεται η τράπεζα και μεταξύ των άλλων από τα τρία καταστήματα ΕΛΤΑ στο νομό Έβρου που κλείνουν τα δύο είναι στο Δήμο Σουφλίου» τονίζει ο κ. Καλακίκος. «Αυτά δεν είναι απλώς διοικητικές αλλαγές, αποτελούν πλήγμα στην καθημερινότητα των πολιτών και την τοπική οικονομία. Δεν έχουμε δημόσιες υπηρεσίες γιατί έκλεισαν το ΙΚΑ, τον σημερινό ΕΦΚΑ, τα Δικαστήρια, την Εφορία, συνεχώς κλείνουν υπηρεσίες, με ένα Κέντρο Υγείας διαρκώς υποστελεχωμένο, το κράτος δεν διαθέτει πιστώσεις για την εξυπηρέτηση των πολιτών και οι πολίτες αναγκάζονται να μετακινούνται από 65 έως και 100 χιλιόμετρα με κόστος, για να πάνε στην Αλεξανδρούπολη ή την Ορεστιάδα» συμπληρώνει ο Δήμαρχος Σουφλίου και τονίζει ότι «ο επικαλούμενος ψηφιακός μετασχηματισμός είναι για εμάς τιμωρία».
Τιμωρία είναι για την πλειοψηφία των αγροτών και των κτηνοτρόφων της περιοχής, η αδυναμία να αντιμετωπιστεί η ευλογιά των αιγοπροβάτων, το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά και η ανικανότητα του κράτους να διαχειριστεί τα νερά του Έβρου. Μία περιοχή που όπως τονίζει ο Δήμαρχος, το χειμώνα πλημμυρίζει και το καλοκαίρι δεν έχουν νερό οι αγρότες να ποτίσουν τα χωράφια τους.
«Αν θα έρθει κάποιος να συζητήσει με τους κατοίκους θα αντιληφθεί την πικρία την απογοήτευση και τη δίκαιη αγανάκτηση ότι πλέον είναι μόνοι τους. Μόνοι τους πρέπει να αγωνιστούν για να ζήσουν σε αυτή την περιοχή και να διατηρήσουν την περιουσία τους και τη ζωή τους» επισημαίνει ο κ. Καλακίκος. […]
· Γιατί δεν μιλάμε για αυτό;
Η Περιφέρεια ερημώνει αλλά αυτή η συζήτηση δεν διεξάγεται στο δημόσιο διάλογο. Όταν μιλάμε για τον Έβρο, σπάνια αναφερόμαστε στα προβλήματα των κατοίκων του και την ερήμωση, αλλά μιλάμε διαρκώς για τον φράχτη και για το λεγόμενο «έπος». «Ο φράχτης δεν έγινε για τον Έβρο, έγινε για την Αθήνα και για την Ευρώπη, εμείς θέλουμε αρδευτικά και να επιστρέψει η ελπίδα» τονίζει ο κ. Καλακίκος και αναπόφευκτα κάνει τη σύγκριση με αυτό που βλέπουν πέρα από τα σύνορα.
«Εμείς θέλουμε να βλέπουμε προς το εσωτερικό της χώρας μας, όμως αν γυρίσουμε το βλέμμα απέναντι θα δούμε αύξηση των φώτων συνεχώς, ενώ αντίθετα σε εμάς τα φώτα σβήνουν» τονίζει ο Δήμαρχος και επισημαίνει ότι η Τουρκία, δίνει κίνητρα για την ανάπτυξη των ακριτικών της περιοχών. «Κάποια χωριά που παλαιότερα τα γνωρίζαμε ως οικισμούς έχουν γίνει πόλεις μεγάλες, υπάρχουν Πανεπιστήμια, οικονομική δραστηριότητα, ανάπτυξη. Σε εμάς υπάρχει ερήμωση, απογοήτευση, αγανάκτηση. Έχουμε τη δυνατότητα να αντιστρέψουμε το κλίμα, πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι και να πάρουμε τις κατάλληλες αποφάσεις, το μέλλον θα δείξει αν μπορούμε να το πράξουμε ή εάν θα αφήσουμε τον Έβρο να ερημώσει» καταλήγει ο κ. Καλακίκος και δίλημμα που θέτει δεν αφορά μόνο την ερήμωση του Έβρου, αλλά το μεγαλύτερο τμήμα της Ελληνικής Περιφέρειας.
Κυριάκος Αργυρόπουλος
dnews.gr
- Τι αποφάσισε το Δημοτικό Συμβούλιο Ορεστιάδας για τα σχολεία που κινδυνεύουν να κλείσουν λόγω έλλειψης μαθητών
Στο μεταξύ, στον Δήμο Ορεστιάδας, ο επικεφαλής της παράταξης «Δημοτική Επαναφορά», Χρήστος Καζαλτζής, ανέλαβε να συντάξει κείμενο που να εκφράζει τόσο το μέγεθος της ανησυχίας για το δημογραφικό πρόβλημα, όσο και την αδιαπραγμάτευτη απαίτηση για διατάξεις, έστω και κατ’ εξαίρεση, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχιση της λειτουργίας των σχολείων στο βορειότερο και εθνικά κρίσιμο τμήμα της χώρας.
Ο κ. Καζαλτζής έφερε το θέμα στις 21/11, στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ορεστιάδας, όπου η συζήτηση διεξήχθη σε κλίμα πλήρους σύμπνοιας.
Το κείμενο εισήγησης του κ. Καζαλτζή έγινε δεκτό με θερμά σχόλια από όλους τους δημοτικούς συμβούλους, οι οποίοι αποφάσισαν ομόφωνα να το προσυπογράψουν και να το προωθήσουν στο Περιφερειακό Συμβούλιο, πριν υποβληθεί στα υψηλότερα κυβερνητικά κλιμάκια.
Αναλυτικά η εισήγηση του Χρήστου Καζαλτζή:
* * *
«Ανάγκη λήψης μέτρων για τη διασφάλιση της λειτουργίας των σχολικών μονάδων της Δημοτικής Ενότητας Τριγώνου και Δημοτικής Ενότητας Ν. Βύσσας κατ’ εξαίρεση των κείμενων διατάξεων λόγω του οξυμένου δημογραφικού προβλήματος”.
Στο Δημοτικό Σχολείο Δικαίων πραγματοποιήθηκε πρόσφατα μια ιδιαίτερα ουσιαστική παρουσίαση από τον Πρόεδρο του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Καραφύλλη Αθανάσιο με κεντρικό αντικείμενο το δημογραφικό ζήτημα στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου και τις επιπτώσεις του στην εκπαίδευση.
Η παρουσίαση βασίστηκε στα αποτελέσματα ολοκληρωμένης έρευνας που ανέθεσε η ΠΕΔ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης σε επιστημονική ομάδα, η οποία εκπονήθηκε το 2021 για την Πρωτοβάθμια και το 2022 για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Η έρευνα κατέγραψε:
• τις προβολές του μαθητικού δυναμικού για την επόμενη δεκαετία,
• την πλήρη αξιολόγηση όλων των σχολικών διδακτηρίων (αίθουσες, τετραγωνικά, εργαστήρια, αύλειοι χώροι βάσει των προδιαγραφών της ΚΤΥΠ Α.Ε., καταλληλότητα κ.λπ.), και διατύπωσε προτάσεις ανά σχολική μονάδα. ΚΤΥΠ Α.Ε.
Τα συμπεράσματα, ειδικά για την περιοχή του Τριγώνου (Δίκαια-Κυπρίνος), αλλά και τις περιοχές (Ριζίων και Νέας Βύσσας), χαρακτηρίστηκαν ιδιαιτέρως ανησυχητικά και σε μεγάλο βαθμό μη αναστρέψιμα.
Η συνεχιζόμενη μείωση του πληθυσμού και η συρρίκνωση του μαθητικού δυναμικού οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε υποβάθμιση ή και παύση λειτουργίας σχολικών μονάδων, εξέλιξη που θα έχει αλυσιδωτές αρνητικές συνέπειες στην κοινωνική συνοχή, στην τοπική οικονομία και, κυρίως, στη δυνατότητα των οικογενειών να παραμείνουν στην περιοχή.
Η λειτουργία των σχολείων συνδέεται άμεσα με την ίδια τη βιωσιμότητα των οικισμών. Γι’ αυτό απαιτείται άμεσα η διαμόρφωση ενιαίας, τεκμηριωμένης και θεσμικά κατοχυρωμένης θέσης του Δήμου, με στόχο τη διασφάλιση της συνέχισης της λειτουργίας όλων των σχολικών μονάδων της Δημοτικής Ενότητας Τριγώνου και Δημοτικής Ενότητας Ν. Βύσσας ακόμη και με καθεστώς εξαίρεσης από τις ισχύουσες διατάξεις περί αριθμού μαθητών.
Προτεινόμενα μέτρα-εισήγηση:
1. Λειτουργία όλων των δημοτικών σχολείων (Δίκαια, Ρίζια, Κυπρίνος, Νέα Βύσσα) κατ’ εξαίρεση, ανεξαρτήτως του συνολικού αριθμού μαθητών.
2. Διατήρηση όλων των τάξεων που διαθέτουν έστω και έναν μαθητή, ώστε π.χ. το Δημοτικό Σχολείο Δικαίων να λειτουργεί ως τετραθέσιο με βάση τις τάξεις που θα έχουν μαθητές την επόμενη χρονιά. Θα μπορούσε δηλαδή στα σχολεία αυτά να λειτουργεί κάθε τάξη εφόσον υπάρχει έστω και ένας μαθητής.
3. Στελέχωση με όλες τις απαραίτητες ειδικότητες (Αγγλικά, Μουσική, Εικαστικά, Γυμναστική κ.λπ.), χωρίς περικοπές.
4. Τα Νηπιαγωγεία να λειτουργούν ακόμη και με έναν μαθητή, επίσης κατ’ εξαίρεση.
5. Προτεραιοποίηση στη στελέχωση με αναπληρωτές εκπαιδευτικούς, ώστε τα σχολεία της παραμεθορίου να μην μένουν κενά.
6. Αίτημα προς το Υπουργείο Παιδείας και τις αρμόδιες υπηρεσίες για θεσμοθέτηση ειδικού πλαισίου λειτουργίας των σχολείων της παραμεθορίου με κριτήρια: εθνικής σημασίας, κοινωνικής συνοχής, γεωγραφικής ιδιαιτερότητας, αναγκαιότητας παροχής ισότιμης εκπαίδευσης.
Η συζήτηση και ψήφιση του θέματος στο Δημοτικό Συμβούλιο είναι κρίσιμη για τη διαμόρφωση μιας ισχυρής, συλλογικής, θεσμικής τοποθέτησης, που θα αποτελέσει επίσημη διεκδίκηση σε συνεργασία με την Περιφέρεια απέναντι στο Υπουργείο Παιδείας».
