Ψηφίστηκε εν μέσω των έκτακτων συνθηκών της πανδημίας και σε πρωτόγνωρες οικονομικές συνθήκες ύφεσης ο Ν.4738/2020 που εισάγει για πρώτη φορά νέες ρυθμίσεις και διαδικασίες εκ διαμέτρου διαφορετικές από το πτωχευτικό δίκαιο που ίσχυε μέχρι την δημοσίευση και εφαρμογή του νέου πλαισίου.
Ο νέος νόμος διευρύνει και υπαγάγει και τα φυσικά πρόσωπα στις νέες διαδικασίες εντάσσοντας στις πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου ακόμη και οφειλέτες ιδιώτες μη έχοντες εμπορική ιδιότητα που θα έχουν πλέον για λόγους ακατανόητους πτωχευτική ικανότητα.
Χαρακτηριστική είναι η ταχύτητα της κήρυξης της πτώχευσης ειδικά για τις πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου με μόνη την παρέλευση 30ημερών από την ηλεκτρονική αίτηση υποβολής του πιστωτή σε περίπτωση μη άσκησης παρέμβασης κατά παράβαση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος ακροάσεως και κατά παρέκκλιση της αρχής προφορικότητας της συζήτησης.
Επιπλέον εγείρονται σοβαρά ζητήματα ως προς την αποδεικτική διαδικασία αλλά και την δυνατότητα διερεύνησης της νομιμότητας και της βασιμότητας της αιτήσεως του πιστωτή, καθώς μειώνεται σημαντικά η δυνατότητα απόδειξης εκ μέρους του οφειλέτη.
Είναι αξιοσημείωτο δε ότι αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο είναι το Ειρηνοδικείο επιλογή η οποία γεννά ερωτήματα της κίνησης της διαδικασίας πτώχευσης δύο ταχυτήτων και οι λόγοι που οδήγησαν σε διαδικασία άμεσης κήρυξης από κατώτερο δικαστήριο.
Λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά δεδομένα της πλειονότητας των επιχειρήσεων της Χώρας μας είναι σαφές ότι η πλειοψηφία οφειλετών και επιχειρήσεων ανήκουν στην κατηγορία των χαρακτηριζόμενων «πολύ μικρών οντοτήτων» του Ν. 4308/2014 καθώς το σύνολο του ενεργητικού τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 350.000ευρώ και ο καθαρός κύκλος εργασιών το ποσό των 700.000ευρώ.
Συνεπάγεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία των πτωχεύσεων θα εκδικάζεται από το κατά τόπον αρμόδιο Ειρηνοδικείο με ταχείες διαδικασίες.
Προξενεί πραγματικά απορία η μεταφορά της ύλης σε κατώτερο βαθμό δικαιοδοσίας και σε απόλυτη διαφοροποίηση από μέχρι πρότινος επιλογή του Νομοθέτη για τον θεσμό του Εισηγητή των πτωχεύσεων.
Επιπλέον αποτελεί ερώτημα εάν τα Ειρηνοδικεία θα μπορέσουν να σηκώσουν τέτοιο βάρος την δεδομένη στιγμή της κρίσης καθώς άνω του ποσοστού 85% των επιχειρήσεων και ιδιωτών θα ενταχθούν στην αρμοδιότητά τους.
Οι νέες διατάξεις αφορούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και εν δυνάμει όλους τους πολίτες ενώ οι διαδικασίες expressτης κήρυξης σε πτώχευση λειτουργούν σε βάρος του οικονομικά ασθενέστερου και ευάλωτου μέρους «εν δυνάμει πτωχού» με τον τρόπο που επιχειρείται.
Είναι σαφές ότι ο νέος νόμος μετατρέπει σε πτωχούς κατά την έννοια του πτωχευτικού δικαίου οφειλέτες που πιθανότατα δεν θα μπορέσουν ποτέ να επαναγοράσουν το μοναδικό τους ακίνητο.
Τα συνεχή lockdownλόγω της πανδημίας, η αδυναμία λειτουργίας της αγοράς, η ανεργία που ανά περιοχή αγγίζει το 20% θα προκαλέσουν σωρεία δυσμενών επιπτώσεων, συμπίεση της αγοράς και των κοινωνικών ομάδων που παραμένουν με δυσκολία λόγω των συνθηκών στην παραγωγική διαδικασία καθώς και μαρασμό της επιχειρηματικότητας.
Αικατερίνη Μπέρδου
Δικηγόρος LLM
