Σταθερή βάση στην αγροδιατροφή, η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Η εξαγωγική εικόνα της Βόρειας Ελλάδας την περίοδο 2020–2024 αποτυπώνει μία περιοχή με αξιοσημείωτη αντοχή, σταθερή άνοδο και ταυτόχρονα μεγάλες εσωτερικές διαφοροποιήσεις, σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία της μελέτης του ΣΕΒΕ για τη χαρτογράφηση των εξαγωγών ανά περιφέρεια.
Παράλληλα, η σύνδεση των κυριότερων προϊόντων της περιοχής με τις 100 σημαντικότερες εξαγωγικές κατηγορίες της χώρας αναδεικνύει μια Βόρεια Ελλάδα η οποία όχι μόνο συνεισφέρει, αλλά ουσιαστικά «κινεί» μεγάλο μέρος της ελληνικής εξωστρέφειας, ιδίως στους τομείς των τροφίμων, των χημικών, των πλαστικών και της βιομηχανικής μεταποίησης, με βάση τα στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων για τις top εξαγωγικές αγορές της χώρας.
Ωστόσο, οι διεθνείς συνθήκες, οι δασμολογικές μεταβολές και οι γεωπολιτικές ισορροπίες μετά το 2025 δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον με προκλήσεις αλλά και σημαντικές ευκαιρίες, ειδικά για τις επιχειρήσεις που διαθέτουν ευέλικτη παραγωγική βάση.
Εξαγωγική δύναμη η Κεντρική Μακεδονία
Η Κεντρική Μακεδονία αποτελεί σταθερά τη δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγική περιφέρεια της χώρας, με 8,088 δισ. ευρώ εξαγωγές το 2024, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 16,4% του συνόλου της Ελλάδας. Η περίοδος 2020–2024 σημείωσε αύξηση 13,1%, αποδεικνύοντας την ανθεκτικότητα και το βάθος του παραγωγικού της προφίλ, παρά τις διεθνείς αναταράξεις και τις πιέσεις στις αλυσίδες εφοδιασμού.
Οι κλάδοι που κυριαρχούν είναι τα τρόφιμα, με ισχυρή παρουσία μεταποιημένων φρούτων, γαλακτοκομικών και αγροτικών προϊόντων, τα χημικά και πλαστικά, που παρουσιάζουν σημαντικές εξαγωγικές αντοχές, τα μέταλλα και το αλουμίνιο, καθώς και η κλωστοϋφαντουργία και ένδυση, η οποία διατηρεί αξιοσημείωτο μερίδιο αναδεικνύοντας την ιστορική της παράδοση σε περιοχές όπως το Κιλκίς και η Πέλλα. Η Κεντρική Μακεδονία είναι μια περιφέρεια με υψηλή διαφοροποίηση, γεγονός που της επιτρέπει να απορροφά καλύτερα τους κραδασμούς των διεθνών αγορών.
Η Θεσσαλονίκη, ως μητροπολιτικό κέντρο της Βόρειας Ελλάδας, παρουσιάζει μια ιδιαίτερα σύνθετη εικόνα. Από τη μία πλευρά, η εξαγωγική της επίδοση φτάνει στο εντυπωσιακό 31,9% του ΑΕΠ, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στη χώρα, που αποκαλύπτει τη δυναμική του επιχειρηματικού οικοσυστήματος της πόλης. Από την άλλη, η Θεσσαλονίκη καταγράφει ένα εξαιρετικά υψηλό εμπορικό έλλειμμα –4,583 δισ. ευρώ το 2024, με αυξητική τάση σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η ασυμμετρία αυτή οφείλεται κυρίως στον μεγάλο όγκο εισαγωγών καυσίμων, πρώτων υλών και χημικών, οι οποίοι ανεβάζουν σημαντικά τη συνολική αξία των εισαγωγών.
Παράλληλα, ο κλάδος των τροφίμων, των χημικών, των πλαστικών, των υφασμάτων και των μετάλλων συνιστούν τους βασικούς άξονες εξαγωγής της περιοχής. Το εμπορικό έλλειμμα επισημαίνει την ανάγκη για μεγαλύτερη παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας και τεχνολογικής μεταποίησης, προκειμένου να ενισχυθεί η ισορροπία του εξαγωγικού της προφίλ.
Σταθερή βάση στην αγροδιατροφή η Αν. Μακεδονία και Θράκη
Αντίστοιχα, η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη αποτελεί μία περιφέρεια με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό, εμφανίζοντας άνοδο 13% και εξαγωγές που ανήλθαν σε 1,192 δισ. ευρώ το 2024. Η ισχυρή παρουσία της στον αγροδιατροφικό τομέα και ιδιαίτερα στα τρόφιμα, με μερίδιο σχεδόν 30%, αντανακλά τη σημαντική της συμβολή στην εφοδιαστική αλυσίδα, ενώ τα χημικά και πλαστικά συνιστούν έναν δεύτερο πυλώνα με αυξανόμενη εξαγωγική αξία. Η περιοχή διατηρεί επίσης εμπορικό πλεόνασμα, στοιχείο που υποδεικνύει ισορροπία μεταξύ παραγωγής, μεταποίησης και εξαγωγικής δυναμικής.
Τα προϊόντα που ξεχωρίζουν
Η σύνδεση της Βόρειας Ελλάδας με τα 100 σημαντικότερα εξαγωγικά προϊόντα της χώρας αποδεικνύει ότι η περιοχή αποτελεί κινητήριο δύναμη σε αρκετές από τις πιο ισχυρές εξαγωγικές κατηγορίες. Τα μέταλλα και το αλουμίνιο, που περιλαμβάνονται στα κορυφαία εξαγώγιμα προϊόντα του 2025 με αύξηση 16,8%, συνδέονται άμεσα με τη βιομηχανική παραγωγή του Κιλκίς, της Θεσσαλονίκης και των Σερρών. Οι σωλήνες κάθε είδους, που αυξήθηκαν κατά 9,2% και συγκαταλέγονται στα κορυφαία ελληνικά εξαγώγιμα προϊόντα, αντικατοπτρίζουν την ενίσχυση της μεταποίησης και της βαριάς βιομηχανίας στη Βόρεια Ελλάδα.
Η αγροδιατροφή αποτελεί τον δεύτερο βασικό άξονα της λίστας και προϊόντα όπως η φέτα και το κεφαλοτύρι (+9%), τα λαχανικά (+8,1%), τα ψάρια (+13,8%) και το παρθένο ελαιόλαδο (+6,1%) έχουν ισχυρή παραγωγική βάση στη Μακεδονία και τη Θράκη, ενώ αποτελούν και στρατηγικά εξαγώγιμα προϊόντα σε αγορές της Ε.Ε. και εκτός Ευρώπης.
