Όταν το 1920 έπνεε «Εθνικός Αέρας» με την απελευθέρωση του Έβρου και την ένταξη στον Εθνικό κορμό
Όπως γράψαμε και σε άλλο ιστορικό σημείωμα, το Σουφλί στην γεωπολιτική θέση που βρίσκεται ριζωμένο από αιώνες, έχει να επιδείξει μία ξεχωριστή παρουσία σε πολλά επίπεδα, που δυστυχώς είναι ελάχιστα γνωστή.
Εδώ, θα σας μεταφέρω πίσω… στο 1920, τότε που άρχισε να πνέει ο εθνικός αέρας αναζωογόνησης, με την απελευθέρωση του Εβρου και την ένταξή του στον εθνικό κορμό.
Με διάσπαρτα χρονικά γεγονότα θα περιηγηθούμε στο τότε ιστορικό παρόν.
* 1. Η υπάρχουσα Ισραηλίτικη κοινότητα Σουφλίου, με πρόεδρό της, τον ΤΖΙΒΡΕ Ελιέζερ και γραμματέα τον ΣΕΝΙ Ισαάκ, διαβίβασαν επιστολή στον γραμματέα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Σουφλίου, όπου εξέφραζαν την ευγνωμοσύνη της κοινότητας, για την προσφορά 1.104 οκάδων αλεύρι, για τις αναξιοπαθούσες οικογένειες των Ισραηλιτών της περιοχή. *“ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” 4-3-1920.*
* 2. Την 31 Μαϊου 1920, Κυριακή, λίγες μόνο ημέρες από την απελευθέρωση του Εβρου, την 14η Μαϊου, οι κάτοικοι των χωριών Κορνοφωλιάς και Δαδιάς Σουφλίου, τέλεσαν μνημόσυνο στην μνήμη των εθνικών μαρτύρων συμπολιτών τους, Στεργίου ΠΑΣΧΑΛΗ, Παναγιώτη ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΗ, Δημητρίου ΓΙΑΝΝΑΚΗ, Νικολάου, Αλεξάνδρου ΘΕΟΔΩΡΟΥ, Ευαγγέλου ΔΗΜΟΥ και Αγοραστού ΙΩΑΝΝΟΥ.
Αυτούς, το 1912, ο Βούλγαρος στρατιωτικός διοικητής Σουφλίου ΤΑΝΕΦ, με τους βοεβόδες κομητατζίδες, ΝΤΟΓΡΑΜΑΤΖΗΕΦ, ΓΕΩΡΓΗΕΦ και ΣΙΒΡΙΕΦ, τους συνέλαβαν και σιδηροδέσμιους τους οδήγησαν στην ιστορική θέση “Μαγκάζι” έξω από του Σουφλί, πριν από την Κορνοφωλιά και τους έθαψαν ΖΩΝΤΑΝΟΥΣ.
Το μνημόσυνο τέλεσε ο πρώην τοποτηρητής της Μητρόπολης Δεδέαγατς τότε, τώρα… Αλεξανδρούπολης, αρχιμανδρίτης Νεόφυτος ΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ, ο οποίος εξήρε την πίστη προς την πατρίδα των θυμάτων και την ΕΘΝΙΚΗ τους ιδέα.
Στο μνημόσυνο παρέστησαν ο συνταγματάρχης του 1ου Συντάγματος Πεζικού Σερρών ΜΑΡΚΟΥ και ο αντισυνταγματάρχης ΣΙΡΜΑΚΕΖΗΣ υποδιοικητής του 15ου συντάγματος πεζικού Ξάνθης, με τους αξιωματικούς τους.
Στην τελετή παραβρέθηκαν όλοι οι κάτοικοι των γύρω χωριών, με τις γυναίκες και τα παιδιά τους.
Θα ήταν συνεχής ανάμνηση της επιδρομής των ορδών του Κρούμου, όπως γράφηκε, αν οι κοινότητες της Κορνοφωλιάς και Δαδιάς, με την βοήθεια του Σουφλίου και των περιχώρων, αποφάσιζαν να αναγείρουν στον τόπο του στυγερού εγκλήματος, μεγαλοπρεπές μνημείο προς τιμήν των ενταφιασθέντων ζωντανών παιδιών τους, που θα υπενθυμίζει στις μελλοντικές γενιές ότι “ο Βούλγαρος πέρασε από την Θράκη”. *”ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” 5-6-1920*
* 3. Στις 8 Ιουνίου, επισκέφτηκε το Σουφλί, ο Αμερικανός ταγματάρχης ΓΚΡΑΜΠΕΡΥ, διευθυντής της “Αδελφότητας των Νέων” στην Αθήνα, περιηγήθηκε όλες τις πόλεις της Δυτικής Θράκης, για να ιδρύσει το “Σπίτι του Στρατιώτη”.
Ήταν γνώστης της ελληνικής γλώσσας, φιλέλληνας και ένθερμος υποστηρικτής των εθνικών μας δικαίων και διεκδικήσεων, ήταν καθηγητής της Κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο του Τέξας και είχε μελετήσει τα ελληνικά ήθη. Θασιώτης κάθε ελληνικού, εκφραζόταν για το μεγαλείου της ελληνικής ψυχής και του ελληνικού πολιτισμού και τιμήθηκε με τον “Ελληνικό Χρυσό Σταυρό του Σωτήρα”.
* Την 7 Ιουνίου 1920, πριν από την αναχώρηση του από το Δεδέαγατς, ο στρατηγός Ζυμβρακάκης με ημερησία διαταγή του, του απένειμε το “Μετάλλιο της Στρατιωτικής Αξίας”, ως αναγνώριση των υπηρεσιών του προς την Ελλάδα.
Στο Σουφλί φιλοξενήθηκε από τον Δήμαρχο και ο συνταγματάρχης του 1ου συντάγματος της Μεραρχίας Σερρών ΜΑΡΚΟΥ, του παρέθεσε γεύμα.
Περιηγήθηκε όλα τα αξιοθέατα της πόλης.
Στο Δημοτικό Σχολείο, μίλησε σε κάθε τάξη και ζητωκραύγασε για το μεγαλείο της Ελλάδας, έκανε διάφορες ερωτήσεις στους μαθητές και μαθήτριες και με μεγάλη ικανοποίηση και ευχαρίστηση άκουγε τις απαντήσεις τους.
Εξέφρασε την επιθυμία του να μιλήσει στον λαό του Σουφλίου, στον συνταγματάρχη, στον πολιτικό διοικητή ΣΤΕΛΙΟ, στον Δήμαρχο ΜΠΡΙΚΑ, στον λαό, στον στρατό και στους προσκόπους.
Στην πλατεία Δημαρχείου, συγκεντρώθηκαν, αξιωματικοί, στρατιώτες, μαθητές, πρόσκοποι και όλοι οι κάτοικοι και την 16.00 τους μίλησε.
Είπε μεταξύ των άλλων, “είμαι υπερβολικά ευχαριστημένος από την επίσκεψη μου στην πραγματικά καθαρά ελληνική πόλη, στην καρδιά της Θράκης. Σας συγχαίρω, γιατί μπορέσατε να διατηρήσετε το πνεύμα και τον χαρακτήρα τον ελληνικό, μέσα σε δουλεία και τρομοκρατία”. *”ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” 13-6-1920*
* 4. Την Κυριακή 9 Αυγούστου 1920 στο Σουφλί, το 1ο Σύνταγμα Πεζικού Σερρών, στον μεγάλο περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, τέλεσε πάνδημο και επιβλητικό μνημόσυνο, για τους πεσόντες υπέρ της Δυτικής και Ανατολικής Θράκης.
Παρέστησαν ο συνταγματάρχης ΜΑΡΚΟΥ με όλους τους αξιωματικούς, οι πολιτικές και άλλες αρχές, το σώμα των προσκόπων και ολόκληρο σχεδόν το Σουφλί.
Ο λαός του Σουφλίου, με ευγνωμοσύνη για τους πεσόντες, που με το αίμα τους συμπλήρωσαν την ελευθερία του, έτρεξε στο μνημόσυνο, για να ενώσει τις ευχές και δεήσεις του, υπέρ των ψυχών των ηρωικών πολεμιστών της Στρατιάς Θράκης.
Ο αρχιμανδρίτης ιερέας του 1ου συντάγματος, εκφώνησε ενθουσιώδη λόγο και εξήρε τον πατριωτισμό και την αυτοθυσία των πεσόντων.
Όλες οι αρχές και πλήθος κόσμου, μετέβησαν στην Κεντρική Σχολή, όπου τελέστηκε επίσης μνημόσυνο από τον “Σύλλογο των Ομήρων”, υπέρ όσων πέθαναν, από τις κακουχίες, βασανιστήρια και μαρτύρια, εξόριστων συμπατριωτών τους.
Μετά δόθηκε δεξίωση από την Δημαρχία, όπου μίλησε επίκαιρα ο ΤΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ( νεαρός δικηγόρος ). *”ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” 14-8-1920*
* 5. Την 23 Αυγούστου 1920, στην Ιερά Μονή Ιβήρων Κορνοφωλιάς Σουφλίου, πραγματοποιήθηκε η μεγάλη ετήσια γιορτή με εξαιρετική μεγαλοπρέπεια, όπου συγκεντρώθηκε πολύς κόσμος από το Σουφλί και από τα περίχωρα και την επαρχία Διδυμοτείχου και όλοι διακατεχόταν από θρησκευτική πίστη και εθνική υπερηφάνεια.
Για ολόκληρη 7ετία, η Ιερά Μονή με τα επιβλητικά και μεγάλα κτίρια, με εξαιρετική θέα, ήταν στην κατοχή των Βουλγάρων, που κατά την αποχώρησή τους, δεν παρέλειψαν κατά το αγαπημένο τους σύστημα, να την λεηλατήσουν τελείως.
Μετά από ολονύχτια διασκέδαση, χορούς και τραγούδια, μετά την θεία λειτουργία, όλο εκείνο το πλήθος, κατέβηκε στο χωριό Κορνοφωλιά, όπου τους ετοίμασαν ειλικρινή και εγκάρδια υποδοχή.
Οι Κορνοφωλιώτες, κατεστραμμένοι οικονομικά, με τα περισσότερα σπίτια ερείπια, δεν λυπήθηκαν και κόπου και εξόδων, για να τους ευχαριστήσουν όλους.
Οι πρόκριτοι, με τον λαοφιλή πρόεδρο Παναγιώτη ΑΡΓΥΡΙΑΔΗ επί κεφαλής, περιποιητικοί και πρόθυμοι, βοήθησαν να περάσουν καλά και να φύγουν με ωραίες εντυπώσεις. Οι πρόσκοποι, επέβλεπαν και φρόντιζαν για την τάξη, με την εποπτεία των αρχηγών τους, ΔΕΜΕΡΤΖΗ Π. και ΑΝΤΩΝΟΓΛΟΥ Αρίστο, κατόρθωσαν να μην παρουσιαστεί το παραμικρό επεισόδιο, που πάντα γίνεται σε τέτοιες περιστάσεις και διαταράσσει την διασκέδαση και προκαλεί αναστάτωση στην γιορτή. *ΜΠΡΙΚΑΣ Δημ. *”ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” 30-8-1920*
* 6. Ο Σουφλιώτης ΣΕΝΤΕΡΗΣ Χρήστος, προήχθη σε γραμματέα Α’ τάξης.
Αυτός, διηύθυνε επί μήνες την υποδιοίκηση Λαγκαδά και Αικατερίνης και δέχτηκε δύο φορές υπουργική ευαρέσκεια, για την δραστηριότητα και διοικητική του ικανότητα.
Επί διασυμμαχικής κατοχής της Θράκης, εστάλη στην Θράκη, όπου με μεγάλη επιτυχία διηύθυνε την υποδιοίκηση Κάραγατς Αδριανούπολης και Δεδέαγατς.
Το αρμόδιο Υπουργείο, αναγνωρίζοντας τις ικανότητές του τον διόρισε υποδιοικητή περιφέρειας Αίνου, όπου εκλήθη να δείξει δείγματα της δραστηριότητάς του. *”ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” 18-10-1920*
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ
Τα στοιχεία αυτά πάρθηκαν μετά από πολύχρονη αναζήτησε σε πηγές και αλιεύτηκαν από την εφημερίδα Θεσσαλονίκης “ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ”.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΥΣΤΡ. ΝΑΖΛΗΣ
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.
