Το μεταφορικό ισοδύναμο πρέπει άμεσα να ξεκινήσει, πιλοτικά από την Σαμοθράκη, πάνω στους άξονες «Εισιτήριο Επιβάτη – Μεταφορά οχημάτων – Καύσιμα – Εμπορεύματα» – Να μην καταντήσει στο τέλος αιτία νέας ταλαιπωρίας των νησιωτών
Το ‘μεταφορικό ισοδύναμο’ είναι η εναρμόνιση της τιμολογιακής επιβάρυνσης των θαλασσίων μεταφορών με τις αντίστοιχες χερσαίες μεταφορές .
Παρά τη συνταγματική κατοχύρωση της αρχής της νησιωτικότητας (άρθρο 101 Συντάγματος), η απόσταση των νησιών από το «κέντρο» συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητα των κατοίκων. Η απομόνωση που υπάρχει λόγω της ασυνέχειας του χώρου, οδηγεί σε αυξημένο κόστος, σε χρήμα και σε χρόνο, όλων των οικονομικών λειτουργιών του νησιού.
Για παράδειγμα, η μετακίνηση με το πλοίο από τη Σαμοθράκη στην Αλεξανδρούπολη και αντίστροφα,θα πρεπει να κοστίζει όσο και η μετακίνηση με λεωφορείο του ΚΤΕΛ από το Σουφλί στην Αλεξανδρούπολη, καθώς η απόσταση είναι ιδία.
Σουφλί – Αλεξανδρούπολη είναι 55 χιλιόμετρα και Σαμοθράκη – Αλεξανδρούπολη είναι 30 ναυτικά μίλια, 1 ναυτικό μίλι =1.852 μέτρα, δηλαδή 30 Χ 1.852 = 55 χιλιόμετρα.
Σημερα η διαδρομή Σουφλί – Αλεξανδρούπολη με λεωφορείο του ΚΤΕΛ, κοστίζει 6,70 ευρώ. Ενω η διαδρομή Σαμοθράκη – Αλεξανδρούπολη με το πλοίο, κοστίζει 9,90 τις επιδοτούμενες ημέρες ή 15,90 ευρώ τις μη επιδοτούμενες .
Ετσι η εφαρμογή του ‘μεταφορικού ισοδύναμου, στην πράξη για την Σαμοθρακη θα εχει σαν αποτελεσμα , ο επιβάτης να κερδίζει (επωφελείται) τη διαφορά των 3,20 τις επιδοτούμενες ημέρες ή 9,20 ευρώ τις μη επιδοτούμενες ημέρες.
Σύντομο Ευρωπαϊκό ιστορικό
Η θεωρία του ‘μεταφορικού ισοδύναμου’ αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στη Νορβηγία το 1974, όπου και εφαρμόστηκε.
Η λογική για την εφαρμογή του, ήταν ότι οι πολίτες της χώρας με την πληρωμή των φόρων προσέφεραν στην πολιτεία τη δυνατότητα να κατασκευάζει και να συντηρεί δρόμους και γέφυρες που συνέδεαν περιοχές και πόλεις σε όλη την ενδοχώρα, εκτός όμως των νησιωτικών περιοχών.
Συνεπώς, οι νησιώτες οι οποίοι πλήρωναν φόρους όπως και όλοι οι πολίτες, όχι μόνο δεν χρησιμοποιούσαν το οδικό δίκτυο που έχει κατασκευαστεί αλλά πλήρωναν και επιπλέον τίμημα, που είναι ο ναύλος για τη μεταφορά τους με το πλοίο.
Το ίδιο μέτρο, με το άρθρο 174 της συνθήκης της Λισαβόνας, υιοθετήθηκε και από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ισχύει από 1 Δεκεμβρίου 2009 για όλα τα κράτη της ΕΕ, με την ονομασία
‘Μεταφορικό ισοδύναμο’ Μ.Ι – ‘Εquivalent tariff’ .
‘Μεταφορικό ισοδύναμο’ Μ.Ι και Σαμοθράκη
Η εφαρμογή του Μ.Ι πρωτίστως , αφορά την Σαμοθράκη, το μοναδικό νησί του Έβρου αλλά και της Θράκης, όπου η μετακίνησή επιβατών και εμπορευμάτων είναι πιο επιβαρυμένη έναντι των άλλων κάτοικων, του ηπειρωτικού Έβρου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση , από το Δεκέμβριο του 2009, δίνει το δικαίωμα στα κράτη – μέλη της, να εξαλείψουν την ανισότητα αυτη που υπάρχει μεταξύ των κατοίκων των νησιών και των κατοίκων της ηπειρωτικής χώρας.
Το όφελος για τη Σαμοθράκη, με την επιδότηση της διαφοράς του ακτοπλοϊκού εισιτηρίου, δηλαδή, τη διαφορά που προκύπτει από τα 6,70 έως τα 9,90 τις επιδοτούμενες ημέρες και απο 6,70 έως 15,90 τις μη επιδοτούμενες ημερες θα την πληρώνει το κράτος με την εφαρμογή αυτού που λέγεται μεταφορικό ισοδύναμο.
Εδώ να σημειωθεί ότι, τον Σαμοθρακίτη δεν τον απασχολεί τόσο το αν η επιδότηση θα επιβαρύνει το κράτος ή την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά αυτή να δοθεί ώστε να εξαλειφτούν οι ανισότητες και συγχρόνως να βοηθηθεί η ανάπτυξη του νησιού.
Οταν το θέμα ΜΙ τεθηκε Πρωτη φορα δημόσια το 2010, για την περίπτωση της Σαμοθράκης δεν έγιναν τίποτα απο αυτά που θα έπρεπε να γίνουν .
Ουτε η Περιφέρεια ΑΜΘ, ουτε καποια άλλη θεσμική Αρχή της περιοχής δεν έδειξε το παραμικρό ενδιαφέρον.
Το ίδιο συνέβη και στο πρώτο ‘Συμβούλιο Νησιωτικής Πολιτικής’ με θέμα το Μεταφορικό Ισοδύναμο που συγκλήθηκε, το 2013 στα πλαίσια του Ν.4150/2013.
Στο Συμβουλιο Νησιωτικης πολιτικης που συγκλήθηκε για δεύτερη φορα το 2016 , θεσμικός εκπρόσωπος του νομού Έβρου σύμφωνα με το άρθρο 33 παράγραφο 2 του Ν.4150/2013 ήταν ο Αντιπεριφερειάρχης Έβρου Δημήτρης Πέτροβιτς .
Πρεπει να επισημανθεί οτι στο Συμβουλιο αυτο ο κ Πέτροβιτς επίμονα και τεκμηριωμένα ζήτησε από τον αρμόδιο υπουργό κ. Κουρουμπλή να απαλειφθεί η ανισότητα για τους κατοίκους της Σαμοθράκης ως προς το κόστος μεταφοράς , έναντι των κατοίκων της ηπειρωτικής περιοχής μέσα στην ίδια την Περιφερειακή Ενότητα Έβρου, με την άμεση εφαρμογής της αρχής του μεταφορικού ισοδύναμου.
Ο κ. Κουρουμπλής δεσμεύτηκε (άλλη μια ανεκπλήρωτη υπόσχεση)ότι το θέμα θα τεθεί στη ‘Σύνοδο Κορυφής’ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πρώτο εξάμηνο του 2017, στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης πρότασης για την νησιωτική πολιτική χωρίς ωστόσο αυτό να συμβεί ποτε .
Στις 17 Οκτωβρίου 2017 εχοντας την πεποίθηση οτι ο Δήμος Σαμοθράκης, όφειλε πρωτίστως να ζητήσει την σύγκληση του Συμβουλίου Νησιωτικής πολιτικής,με αίτημα την καθιέρωση του μεταφορικού ισοδύναμου στην Σαμοθράκη,ζήτησα εγγράφως από τον Δήμαρχο Σαμοθράκης να εκδοθεί ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου Σαμοθρακης με αίτημα την σύγκληση του Συμβουλίου Νησιωτικής πολιτικής προς καθιέρωση του μεταφορικού ισοδύναμου στη Σαμοθράκη.
Ενόψει του γεγονότος οτι στις 20 Οκτωβρίου 2017 θα συνηρχετο το διαδημοτικό συμβουλιο των δήμων Αλεξανδρούπολης και Σαμοθρακης με την παρουσία του καθ υλη αρμόδιου ΓΓ Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας κ.Λαμπρίδη, τους βουλευτές του νομού, το Δήμαρχο Αλεξανδρούπολης, τον πρόεδρο του ΟΛΑ ,και άλλους φορεις .
Το αίτημά μου δεν έγινε δεκτό.
Για κάποιους φαίνεται οτι ο στείρος εγωισμός προηγείται του κοινού καλού των συντοπιτών μας,και ειναι ενας κακός σύμβουλος τους……όπως και η μυρωδιά των εκλογών….τους οδηγεί σε φτηνά φραστικά πυροτεχνήματα που παραπλανούν τον κόσμο ,αλλα δεν οδηγούν στην επίτευξη των στόχων.
Συμπτωματικά στις 19 Οκτωβρίου 2017 δηλαδή,μια μέρα νωρίτερα απο το διαδημοτικό συμβουλιο συγκλήθηκε και παλι το Συμβουλίο Νησιωτικής Πολιτικής υπο τον Υφυπουργό κ. Σαντορινιό, ο οποίος μετα το τελος του συμβουλιου δήλωσε «βάζουμε την νησιωτικότητα μέσα σε επιστημονικό πλαίσιο και την κάνουμε πράξη .
Ένα ακόμη περίσσευμα ανούσιας φλυαριας και κενης θριαμβολογίας από πλευράς κυβέρνησης!!
Εκτιμω οτι η εφαρμογή του Μ.Ι κατα την αποψη μου θα πρεπει να κινείται στα παρακάτω πλαίσια.
Η Σαμοθράκη, είναι μια ξεχωριστή περίπτωση και οφείλουν να πάρουν πρωτοβουλίες οι αρμόδιοι Φορείς (ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ – ΔΗΜΟΣ – ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ) με συγκεκριμένες όμως προτάσεις που θα διαμορφωθουν και μέσα από δημόσια τοπική διαβούλευση ….
1. Το μεταφορικό ισοδύναμο πρεπει να επιδιώξουμε να ξεκινήσει πιλοτικά από την Σαμοθράκη πανω στους εξης τέσσερις άξονες: ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΕΠΙΒΑΤΗ–ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΧΗΜΑΤΩΝ – ΚΑΥΣΙΜΑ – ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ.
2. Η Περιφέρεια ΑΜ-Θ να ζητήσει, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το οποίο είναι το βασικό χρηματοδοτικό μέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση της οικονομικής και της κοινωνικής συνοχής που μειώνει τις περιφερειακές διαφορές, να χρηματοδοτήσει και το ΜΙ για τη Σαμοθράκη. Άλλωστε μια από τις προτεραιότητες του ΕΤΠΑ είναι και η ‘εδαφική συνοχή.
3.Η πλατφόρμα η οποία θα επεξεργαζεται όλα τα δεδομένα για τη διαφορά της τιμής των εισιτηρίων,να τα δέχεται ,χωρίς διάκριση μόνιμου κατοίκου ή μη, επιβατών και οχημάτων.
Σε καμια περίπτωση δεν θα πρεπει να γίνεται η διαδικασία μέσω της ΔΟΥ ,αλλά απευθείας μέσω της ναυτιλιακής εταιρείας.
Ο επιβάτης να πληρώνει το μειωμένο κόμιστρο ,τη δε διαφορα να την εισπράττει η ναυτιλιακή εταιρεία με δικες της ενεργειες χωρις καμια εμπλοκή του επιβατου από το κράτος. ( Όπως γινεται πχ στα ΚΤΕΛ για τα μαθητικά εισητηρια. ).
Άλλωστε, νομοθετικά προβλέπεται (Π.Δ 120/1997) – και το έχει η εταιρεία ΣΑΟΣ – να υπάρχει εγκατεστημένο ηλεκτρονικό σύστημα κράτησης και έκδοσης εισιτηρίων επιβατών και αποδείξεων μεταφοράς οχημάτων (ΗΣΚΘΕΕΑ). Ομως στο σχετικό νομοσχέδιο που ετοιμάζει η κυβέρνηση προϋπόθεση για την καταβολή του ΜΙ ειναι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, που ωφελούνται να έχουν κατοικία ή έδρα τη Σαμοθράκη (άρθρο 2). Επίσης στο άρθρο 6 του ίδιου νομοσχεδίου προβλέπεται ηλεκτρονική διαδικασία υποβολής αιτήσεων μέσω του ΤΑΧΙSnet ,δήθεν για το αδιάβλητο της εφαρμογής του προγράμματος .
Στο (άρθρο 8) καταγράφεται η διαδικασία καταβολής στους τραπεζικούς λογαριασμούς.Εν κατακλείδι δηλ προκρίνεται μια δαιδαλώδη και άκρως γραφειοκρατική διαδικασία.
4. Το ίδιο θα πρεπει να ισχυει και για την μεταφορά των αυτοκινήτων . Δηλ το όχημα να πληρώνει εξαρχεις το μειωμένο κοστος που του αναλογεί, και τη διαφορά του μεταφορικού ισοδύναμου να την είσπρατη ο πλοιοκτήτης από το κράτος. Σημειώνεται οτι με την εφαρμογή του Μ.Ι ο μέσος όρος ωφέλειας είναι της τάξης του 45% περίπου των σημερινών κομίστρων .
5. Για τα καύσιμα, στη Σαμοθράκη είναι ακόμα πιο εύκολο να εφαρμοστεί το μεταφορικό ισοδύναμο μιας και υπάρχει μόνο μία εταιρεία για όλο το νησί με ένα μόνο πρατήριο.
Η εταιρεία έχει ιδιόκτητο πλοίο (γκαζάδικο) το οποίο κάνει την μεταφορά των καυσίμων στο νησί και είναι εύκολο να προσδιοριστεί το ΜΙ ,σε τροπο ώστε ο κάτοικος Σαμοθρακης καθώς και οι επισκέπτες του νησιού να πληρώνουν τα καύσιμα ( πετρέλαιο η βενζίνη ) στην ίδια τιμή που πληρώνει ο κάτοικος στο Σουφλι.
6. Στην περίπτωση της διακίνησης ασυνόδευτων δεμάτων με το πλοίο της γραμμής (όχι μέσω φορτηγών ΔΧ ) να ακολουθείται η ίδια η διαδικασία που θα εφαρμόζεται για τα εισητηρια των επιβατών. Δηλαδή η φορτωτική η οποια θα κόβεται θα εμπεριέχει εξαρχής την έκπτωση του ΜΙ .Η έκπτωση αυτη θα εισπράτετε με ενεργειες της εταιρείας χωρίς καμια εμπλοκή του αποστολέα του δέματος.
7.Στην περίπτωση μεταφοράς εμπορευμάτων μέσω φορτηγών οχημάτων ,το μεταφορικό ισοδύναμο θα εφαρμόζεται στο εισητηριο του φορτηγού οχήματος και του επιβάτη οδηγού. Κατα τον τροπο αυτόν δεν θα δικαιολογείται καμια αύξησης της τελικής τιμής των προϊόντων και εμπορευματων, λόγω αυξημένου κοστους μεταφορας .
8.Η θέσπιση κριτηρίων εισοδήματος περιουσίας και διαμονης που προβλέπονται στο άρθρο 4 του νομοσχεδίου δεν έχουν καμια σχέση και αντίκεινται στην πραγματική ενοια του μεταφορικού ισοδύναμου. Για τον λόγο αυτόν δεν θα πρεπει να γινει η εφαρμογή τους στην πράξη ,αφου μονο γραφειοκρατικές διαδικασίες εισάγει.
9. Το μεταφορικό ισοδύναμο θα πρέπει να καλύψει μετακινήσεις επιβατών – οχημάτων και εμπορευμάτων και μεταξύ νησιών, ακόμη κι αν ανήκουν σε διαφορετικές Περιφερειακές Ενότητες, για παράδειγμα, Σαμοθράκη – Λήμνος – Σαμοθρακη -Λαύριο ……δηλ να ισχυει για όλες τις εγκεκριμένες ακτοπλοϊκές συνδέσεις απο και προς την σαμοθρακη.
Οι ανάγκες μετακίνησης δεν περιορίζονται μονο στην πρωτεύουσα του νομού αλλά και του κράτους.
10.Αν πραγματικά εννοούσαν ότι αυτό το μέτρο θα ενίσχυε την αναπτυξιακή προοπτική του νησιού, θα έπρεπε να βάλουν ένα πλαφόν για τα μικρά νησιά έως 3000 κατοίκων και όλοι ανεξαιρέτως οι επιβάτες, ντόπιοι και ξένοι, χειμώνα και καλοκαίρι να ταξιδεύουν με 6,70 ευρώ.
Τότε μόνο πραγματικά θα υπήρχε ως μέτρο αναπτυξιακό γι’ αυτό το νησί.
Ειδικότερα για τη Σαμοθράκη επιμένω ότι μπορεί να ξεκινήσει πιλοτικά άμεσα η εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου αφού είναι γνωστά:
Α) το αντίστοιχο κόστος των χερσαίων μετακινήσεων των επιβατών το οποίο για την απόσταση των 55χλμ Σουφλί Αλεξανδρούπολη ανέρχεται μεσοσταθμικά στα 0.122Ευρώ/Χλμ/ ανά επιβάτη.
Β)το αντίστοιχο κόστος των χερσαίων μετακινήσεων επιβατικών οχημάτων ιδιωτικής χρήσης, όπως αυτό είναι νομοθετημένο για τις εκτός έδρας μετακινήσεις των δημοσίων υπαλλήλων
Γ)το αντίστοιχο κόστος των χερσαίων μετακινήσεων των οχημάτων εμπορικής χρήσης όπως αυτό ισχύει σήμερα.
Με γνωστές τις παραπάνω παραμέτρους μπορεί να υπολογιστεί εύκολα το ( ΜΙ )για τους επιβάτες, τα οχήματα και τα εμπορεύματα προς και από τη Σαμοθράκη.
Θεωρώ επίσης ότι είναι δόκιμο να μην εμπλακούν στον υπολογισμό οι παράμετροι της συχνότητας εξυπηρέτησης, ο χρόνος ταξιδίου, η επιλογή προορισμών, η ποιότητα στην προσφερόμενη υπηρεσία κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, όπως αυτές προτείνονται από το Επιμελητήριο Έβρου, γιατί δεν έχουν καμια σχέση με την πραγματική έννοια του Μεταφορικού Ισοδύναμου και αφορούν ένα διαφορετικό κεφάλαιο .
Ομοίως η αναφορά του Επιμελητηρίου Έβρου στο απαρχαιωμένο δίκτυο ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών και στο σύστημα επιδοτήσεων δεν έχει καμμία σχέση με την έννοια του Μεταφορικού Ισοδύναμου.
Όλα τα παραπάνω είναι προτάσεις που διαμορφώνουν την καλύτερη και ποιοτική μετακίνηση των ταξιδιωτών, από το κράτος και την εταιρεία που εκτελεί θαλάσσια συγκοινωνία, βάζοντας όμως την επιδότηση ως μοχλό για τις παρεχόμενες υπηρεσίες …Αλλα …. Αλλο η ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ και άλλο το ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ .
Ενημερωτικά επισημαίνω ότι η εφαρμογή του ΜΙ μέχρι σήμερα είναι περιορισμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκτός των περιπτώσεων Γαλλίας, Σκωτίας και Νορβηγίας, στα δίκτυα των οποίων ήδη εφαρμόζεται το( ΜΙ ) τοπικά.
Υπό το πρίσμα αυτό η πρόταση του Δημάρχου Σαμοθράκης να ζητήσει την χρηματοδότηση του( ΜΙ ) για το νησί της Σαμοθράκης μέσω ΕΕ ,είναι τουλάχιστον σε αυτή την χρονική φάση ανεδαφική, αφού μέχρι και σήμερα η χρηματοδότηση του (ΜΙ)στην ΕΕ δεν είναι ακόμη μέτρο γενικής εφαρμογής .
Τελικα κατά τις υποσχέσεις για πολλοστή φορά του κ. Σαντορινιου εκ μέρους της κυβέρνησης, το ΜΙ θα εφαρμοστεί από 1-7-2018 σε 32 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου ως αντιστάθμισμα για την απώλεια, λόγω των αυξημένων συντελεστών του ΦΠΑ.
Πάντως σε κάθε περίπτωση, έτσι όπως προτείνεται με το σχετικό νομοσχέδιο επιβάλλεται μια περίπλοκη διαδικασία, έντονα γραφειοκρατική με απαιτήσεις λογιστικής συνδρομής και ταλαιπωρία του κόσμου , ώστε τελικά το μέτρο αντί να ωφελεί,να γίνεται αιτία ταλαιπωρίας και αναίτιου κόστους.
Δηλαδή ,τελικα είναι εξαγγελια ενός μέτρου που δεν θα έχει κανένα ουσιαστικό αντίκρισμα στην ανάπτυξη της νησιωτική Ελλάδας , αφού έχει σχεδιαστεί κάτω από πίεση και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα.
Αυτή την αίσθηση έχω εγω….
Αυτοι όμως ,έχουν εκλογες ….
Σε άρθρο μου στις 19 Οκτωβρίου 2017 με τίτλο «Πότε και από ποιους θα υπάρξει πραγματικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της Σαμοθράκης;» είχα αναπτύξει το πώς η σύνδεση του Λαυρίου με τη Σαμοθράκη για όλο το χρόνο, σε συνδυασμό με την εξασφάλιση του μεταφορικού ισοδύναμου για το νησί, μπορούν να θέσουν σαν θεμελιώδεις παράγοντες την αναπτυξιακή πορεία του βγάζοντας το επιτέλους από τη σημερινή τελματώδη κατάσταση.
Ο τόπος μας, το νησί μας, συνεχίζει έως σήμερα να περνά δύσκολες μέρες, να χάνει ευκαιρίες,και να μένει στάσιμο.
Αυτό δε μπορεί πλέον να συνεχιστεί.
ΚΕΧΑΓΙΟΓΛΟΥ ΣΤΕΛΙΟΣ
τ. Προεδρος Κ.Δ.Ε.Σ (κοινωφελής δημοτική επιχείρηση Σαμοθράκης)
τ. Αντιπροεδρος τουρισμού .
τ. Δημοτικός σύμβουλος Σαμοθράκης.
