Η Εργατολόγος Αποστολίδου Ελισάβετ απαντά στα ερωτήματα των αναγνωστών της “ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΘΡΑΚΗΣ” για συνταξιοδοτικά – ασφαλιστικά θέματα
ΟΓΑ: ΠΟΙΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΛΑΒΟΥΝ ΣΥΝΤΑΞΗ ΓΗΡΑΤΟΣ, ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΗ ΩΣ ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΟΙ ΥΠΕΡΗΛΙΚΕΣ
O O.Γ.Α. χορηγεί στους ασφαλισμένους του συντάξεις :
1. Γήρατος
2. Αναπηρίας (από κοινή νόσο, κοινό ή εργατικό ατύχημα).
3. Χηρείας, Ορφανείας.
Οι ανωτέρω συνταξιοδοτικές παροχές χορηγούνται και με εφαρμογή διατάξεων διαδοχικής ασφάλισης (προσμέτρηση χρόνου ασφάλισης σε άλλους ασφαλιστικούς φορείς).
4. Επικουρική σύνταξη γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου.
5. Σύνταξη αναπηρίας σε ανάπηρα παιδιά ασφαλισμένων ή συνταξιούχων του.
6. Σύνταξη ανασφάλιστου υπερήλικα, σε υπερήλικα, ανασφάλιστα, οικονομικά αδύναμα άτομα.
Επίσης χορηγεί
* Προσαύξηση λόγω απόλυτης αναπηρίας στους συνταξιούχους αναπηρίας που είναι ή καθίστανται απόλυτα ανάπηροι.
* Προσαύξηση λόγω τυφλότητας στους συνταξιούχους γήρατος.
* Εξωϊδρυματικό επίδομα παραπληγίας σε συνταξιούχους (γήρατος αναπηρίας) σε ασφαλισμένους καθώς και σε μέλη οικογένειας ασφαλισμένων και συνταξιούχων του.
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ
Οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης μετά και τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις, διαμορφώνονται ως ακολούθως :
1) ΣΥΝΤΑΞΗ ΓΗΡΑΤΟΣ ΚΛΑΔΟΥ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Ο ασφαλισμένος στον Κλάδο δικαιούται σύνταξη γήρατος, εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις :
* Έχει συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του. (Για τους γεννηθέντες το έτος 1948 και εφεξής το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ορίσθηκε στο 67ο έτος).
* Έχει πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης και καταβολής εισφορών για δέκα πέντε (15) έτη περιλαμβανομένου και του χρόνου ασφάλισης στον Κλάδο Πρόσθετης Ασφάλισης.
Ο χρόνος καταβολής εισφορών Πρόσθετης Ασφάλισης μπορεί να θεωρηθεί ως χρόνος διανυθείς στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης, ύστερα από αίτηση του ασφαλισμένου.
Ο χρόνος συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας συνυπολογίζεται στο χρόνο ασφάλισης μόνο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Στους συνταξιοδοτούμενους από τον Κλάδο με δέκα πέντε (15) έτη ασφάλισης και καταβολής εισφορών στον ΟΓΑ χορηγείται και η βασική σύνταξη (σύνταξη χωρίς εισφορές) με τις ίδιες χρονικές προϋποθέσεις, μειωμένη ανάλογα με το έτος έναρξης της συνταξιοδότησης εφόσον δεν λαμβάνουν σύνταξη από οποιοδήποτε φορέα κοινωνικής ασφάλισης, ελληνικό ή ξένο, με εξαίρεση την πολεμική σύνταξη, τη σύνταξη που καταβάλλεται από το Ελληνικό Δημόσιο στα θύματα ή αναπήρους που έπαθαν στην Υπηρεσία τους και εξαιτίας αυτής, τη σύνταξη που χορηγεί το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Αρτοποιών στους ασφαλισμένους του, τη χορηγία των Δημάρχων και Προέδρων Κοινοτήτων και τη σύνταξη από το εξωτερικό, εφόσον είναι μικρότερη της σύνταξης του ΟΓΑ ή έχει χορηγηθεί από χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή χώρα με την οποία έχει συναφθεί διμερής σύμβαση κοινωνικής ασφάλειας.
Αν η ασφάλιση στον Κλάδο είναι μικρότερη των δέκα πέντε (15) ετών, προκειμένου να χορηγηθεί και η βασική σύνταξη θα πρέπει να αποδεικνύεται 25ετής συστηματική απασχόληση με αγροτικές ή άλλες εργασίες που τα πρόσωπα που τις ασκούν καλύπτονται από την ασφάλιση του ΟΓΑ, μετά τη συμπλήρωση του 21ου έτους της ηλικίας.
Το ποσό της βασικής σύνταξης για τους συνταξιοδοτούμενους από τον Κλάδο από 1-1-2003 μέχρι και το έτος 2026, όπως αυτό διαμορφώνεται κάθε φορά, μειώνεται, ανάλογα με το έτος έναρξης της συνταξιοδότησης, σε ποσοστό 4% κατ’ έτος. Από 1-1-2027 δεν θα χορηγείται βασική σύνταξη.
Η σύνταξη γήρατος του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης χορηγείται ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας σε γονείς και αδέλφια ατόμων άγαμων με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω τα οποία δεν εργάζονται και δεν νοσηλεύονται σε ιδρύματα με δαπάνη ασφαλιστικού ή άλλου δημόσιου φορέα, καθώς και σε συζύγους αναπήρων με ποσοστό 80% και άνω, εφόσον έχουν διανύσει τουλάχιστον 10ετή έγγαμο βίο. Ο γονέας, σύζυγος ή αδελφός ανάπηρου ατόμου ασφαλισμένος του ΟΓΑ πρέπει να έχει συμπληρώσει 20 έτη. Από 1-1-2013 και εφεξής ο χρόνος των 20 ετών ασφάλισης αυξάνεται σε 25 έτη ασφάλισης και καταβολής εισφορών στον Κλάδο. Ο χρόνος αυτός απαιτείται να είναι πραγματικός χρόνος ασφάλισης. Δεν επιτρέπεται η συμπλήρωσή του με άλλους αναγνωρισμένους χρόνους παρά μόνο με :
I) το χρόνο της στρατιωτικής θητείας που αναγνωρίζεται κατόπιν εξαγοράς, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 3232/2004.
II) το χρόνο διαδοχικής ασφάλισης σε φορείς κύριας ασφάλισης και
III) το χρόνο ασφάλισης που διανύθηκε υπό την νομοθεσία κοινωνικής ασφάλειας κρατών μελών της Ε.Ε., χωρών του Ε.Ο.Χ. ή της Ελβετίας ή χωρών με τις οποίες έχει συναφθεί Διμερής Σύμβαση κοινωνικής ασφάλειας.
Στη χορηγούμενη σύνταξη του Κλάδου προστίθεται και η βασική σύνταξη του ΟΓΑ (σύνταξη που δεν αντιστοιχεί σε εισφορά και σήμερα ανέρχεται στο ποσό των 360€), μειωμένη ανάλογα με το έτος έναρξης συνταξιοδότησης με την προϋπόθεση ότι δεν λαμβάνουν άλλη σύνταξη για οποιαδήποτε αιτία από άλλη πηγή, εκτός συγκεκριμένων εξαιρέσεων (όπως π.χ. πολεμική σύνταξη κ.λπ.) και εφόσον έχουν συμπληρωθεί οι ως άνω χρονικές προϋποθέσεις ασφάλισης στον Κλάδο, χωρίς να συνυπολογίζεται στην περίπτωση αυτή ο χρόνος διαδοχικής ασφάλισης σε φορείς κύριας ασφάλισης καθώς και ο χρόνος στρατιωτικής θητείας.
Το δικαίωμα συνταξιοδότησης ασκείται διαζευκτικά από τον ένα γονέα ή, στην περίπτωση των αδελφών από έναν αδελφό/ή, σε ένα φορέα κύριας και σε έναν φορέα επικουρικής ασφάλισης, υπό τους όρους και προϋποθέσεις των επόμενων περιπτώσεων και δεν ισχύει για χορήγηση δεύτερης σύνταξης.
Για την άσκηση του δικαιώματος από τον γονέα του ανάπηρου τέκνου, πρέπει, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για συνταξιοδότηση, ο έτερος γονέας να μην λαμβάνει ή να μην δικαιούται σύνταξη από οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή το Δημόσιο, να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 2.400 ημέρες ή 8 έτη πραγματικής ασφάλισης εκ των οποίων 600 ημέρες ή 2 έτη τα τελευταία 4 χρόνια, σε φορείς κύριας ασφάλισης ή και το Δημόσιο και να εργάζεται.
2) ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΚΛΑΔΟΥ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
I. Σύνταξη αναπηρίας από κοινή νόσο
Ο ασφαλισμένος στον Κλάδο δικαιούται σύνταξη αναπηρίας από κοινή νόσο, εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι παρακάτω προϋποθέσεις :
* Έγινε ανάπηρος σε ποσοστό 67% λόγω παθήσεως ή βλάβης ή εξασθένησης σωματικής ή πνευματικής μεταγενέστερης της υπαγωγής στην ασφάλιση, που θα διαρκέσει τουλάχιστον ένα (1) έτος κατά ιατρική πρόβλεψη.
* Έχει πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης και καταβολής εισφορών πέντε (5) ετών, από τα οποία δύο (2) έτη μέσα στην πενταετία που προηγείται του έτους που έγινε ανάπηρος ή έχει πραγματοποιήσει δέκα πέντε (15) έτη ασφάλισης και καταβολής εισφορών. Στους ανωτέρω χρόνους ασφάλισης περιλαμβάνεται και ο χρόνος ασφάλισης στον Κλάδο Πρόσθετης Ασφάλισης.
Ο χρόνος καταβολής εισφορών Πρόσθετης Ασφάλισης μπορεί να θεωρηθεί ως χρόνος διανυθείς στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης, ύστερα από αίτηση του ασφαλισμένου. Ο χρόνος, κατά τον οποίο ο ασφαλισμένος έπαιρνε στο παρελθόν πρόσθετη σύνταξη αναπηρίας θα συνυπολογίζεται μόνο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης.
Ασφαλισμένοι οι οποίοι δεν έχουν συμπληρώσει το 26ο έτος της ηλικίας τους, δικαιούνται να συνταξιοδοτηθούν λόγω αναπηρίας, αν έχουν καταβάλει τις προβλεπόμενες εισφορές για όλο το χρονικό διάστημα από της υποχρεωτικής ή προαιρετικής υπαγωγής τους στην ασφάλιση μέχρι και του χρόνου επέλευσης της αναπηρίας. Το χρονικό αυτό διάστημα δεν μπορεί να είναι μικρότερο από ένα (1) έτος. Η σύνταξη λόγω αναπηρίας απονέμεται για όσο χρόνο ορίζεται από τις αρμόδιες Υγειονομικές Επιτροπές, παρατείνεται για τον εκάστοτε οριζόμενο χρόνο ανικανότητας και μπορεί να είναι οριστική, εφόσον οι Υγειονομικές Επιτροπές γνωματεύσουν ότι η ανικανότητα είναι μόνιμη.
II. Σύνταξη αναπηρίας από εργατικό ατύχημα ή ατύχημα κατά την απασχόληση
Ο ασφαλισμένος στον Κλάδο δικαιούται σύνταξη αναπηρίας ανεξαρτήτως χρόνου ασφάλισης όταν η αναπηρία οφείλεται σε εργατικό ατύχημα ή ατύχημα κατά την απασχόληση.
III. Σύνταξη αναπηρίας από ατύχημα εκτός εργασίας ή απασχόλησης
Σε περίπτωση ατυχήματος εκτός εργασίας, ο ασφαλισμένος στον Κλάδο δικαιούται σύνταξη αν έχει πραγματοποιήσει το μισό χρόνο ασφάλισης που απαιτείται για τη συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Από 1-1-2002 οι ασφαλισμένοι του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης οι οποίοι καθίστανται συνταξιούχοι αναπηρίας, δικαιούνται και τη βασική σύνταξη αναπηρίας (σύνταξη χωρίς εισφορά), με τις ίδιες προϋποθέσεις, εφόσον δεν λαμβάνουν σύνταξη από οποιοδήποτε φορέα κοινωνικής ασφάλισης, ελληνικό ή ξένο, με εξαίρεση την πολεμική σύνταξη, τη σύνταξη που καταβάλλεται από το Ελληνικό Δημόσιο στα θύματα ή αναπήρους που έπαθαν στην Υπηρεσία τους και εξαιτίας αυτής, τη σύνταξη που χορηγεί το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Αρτοποιών στους ασφαλισμένους του, τη χορηγία των Δημάρχων και Προέδρων Κοινοτήτων και τη σύνταξη από το εξωτερικό, εφόσον είναι μικρότερη της σύνταξης του ΟΓΑ ή έχει χορηγηθεί από χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή χώρα με την οποία έχει συναφθεί διμερής σύμβαση κοινωνικής ασφάλειας.
3) ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΩΝ ΥΠΕΡΗΛΙΚΩΝ
Από 1-1-2013 η παροχή του ανασφάλιστου υπερήλικα του Ν. 1296/1982, όπως ισχύει, χορηγείται σε Έλληνες υπηκόους ή Έλληνες το γένος, εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι εξής προϋποθέσεις :
α. Έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
β. Δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται οι ίδιοι σύνταξη από οποιονδήποτε φορέα κοινωνικής ασφάλισης ή το Δημόσιο στην Ελλάδα ή το Εξωτερικό ανεξαρτήτως ποσού και επίσης σε περίπτωση εγγάμων, δεν λαμβάνει ο/η σύζυγός τους σύνταξη μεγαλύτερη από το πλήρες ποσό της συνταξιοδοτικής παροχής, λόγω γήρατος, του άρθρου 4 του Ν. 4169/1961 (για το έτος 2012 και 2013 360,00 το μήνα).
γ. Διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα τα τελευταία είκοσι (20) έτη πριν την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση και εξακολουθούν να διαμένουν κατά τη διάρκεια της συνταξιοδότησής τους.
δ. Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους – τεκμαρτό εισόδημα, δεν υπερβαίνει το ποσό των τεσσάρων χιλιάδων τριακοσίων είκοσι (4.320) ευρώ ή, στην περίπτωση εγγάμων το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των οκτώ χιλιάδων εξακοσίων σαράντα (8.640) ευρώ.
Εκκρεμείς αιτήσεις καθώς και αιτήσεις που υποβάλλονται μέχρι 31-12-2012 κρίνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος πλην του ορίου ηλικίας που ορίζεται το 65ο έτος.
Με τα κριτήρια που ορίζονται στις περιπτώσεις β΄ έως δ΄ της παρούσας ρύθμισης, επανακρίνονται από 1-1-2013 και όσοι έχουν ήδη καταστεί συνταξιούχοι.
Νόμος 4093/2012 (άρθρο 1, υποπαράγραφος ΙΑ.6, σελ 5607)
Μεγάλη συζήτηση ωστόσο γίνεται σχετικά με το αν θα μειωθούν ή όχι τελικά οι προϋποθέσεις που τέθηκαν για τη λήψη της σύνταξης ανασφαλίστων υπερηλίκων, και συγκεκριμένα αν θα αλλάξει η προϋπόθεση μόνιμης διαβίωσης στην Ελλάδα επί 20ετίας και αν θα αυξηθεί το τιθέμενο όριο εισοδήματος (πραγματικό ή τεκμαρτό), καθώς πλήθος ανασφάλιστων υπερηλίκων αποκλείστηκε από τη διεκδίκηση της άνω συντάξεως του ΟΓΑ και ακόμη περισσότεροι έχασαν τη σύνταξη που λάμβαναν επί χρόνια.
Το θέμα συζητείται στα πολιτικά γραφεία εδώ και καιρό και αφήνεται να εννοηθεί ότι θα δοθεί ανάσα στους ανασφάλιστους υπερήλικες , χωρίς ακόμα ωστόσο να έχει ψηφιστεί κάτι ανάλογο.
Μένει να δούμε αν θα δικαιωθούν οι ελπίδες των υπερηλίκων ή αν πρόκειται για απλή φημολογία που καλλιεργείται για την εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΠΡΙΝ ΤΟ 1983
ΕΡ: «Είμαι υπάλληλος του Δημοσίου από το 1982. Πότε μπορώ να συνταξιοδοτηθώ;»
ΑΠ: Μπορείτε να συνταξιοδοτηθείτε με 35 χρόνια ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας. Αν είσαστε άνδρας μπορείτε να εξαγοράσετε και τη στρατιωτική σας θητεία για να συμπληρώσετε την 35ετία. Καλό θα ήταν να μας δίνατε κάποια επιπλέον στοιχεία , διότι στο Δημόσιο υπάρχουν και αρκετές υποκατηγορίες εργαζομένων σε διάφορους κλάδους και φορείς.
ΜΗΤΕΡΑ 2 ΤΕΚΝΩΝ
ΕΡ: «Ασφαλίστηκα στο ΙΚΑ πρώτη φορά το 1975 έως το 1983. Μετά άνοιξα δική μου επιχείρηση και από το 1984 και μετά έχω ΤΕΒΕ. Έχω 2 παιδιά. Σε τι ηλικία θα πάρω σύνταξη; Μπορώ να πάρω πλασματικά; »
ΑΠ: Σύμφωνα με τα όσα αναφέρετε , έχετε 8 χρόνια στο ΙΚΑ και περίπου 30 χρόνια στο ΤΕΒΕ. Δε σας χρειάζονται εξαγορές, μπορείτε να βγείτε στα 60 από τον ΟΑΕΕ.
ΑΠΑΝΤΑΜΕ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΑΣ : Η νομική σύμβουλος – συνεργάτης της «Ελεύθερης Θράκης» – Αποστολίδου Ελισάβετ απαντάει στις ερωτήσεις σας για ασφαλιστικά – συνταξιοδοτικά θέματα
ΣΤΕΙΛΤΕ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΑΣ: «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΘΡΑΚΗ» ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 30 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ 68100
E MAIL : E.APOSTOLIDOU@YAHOO.GR
ΦΑΞ: 2551031030
